به گزارش خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر، عصر روز جمعه هشتم ارديبهشت ماه امسال زمين لرزه اي به بزرگي 7/5 مقياس امواج دروني و به بزرگي 2/6 در مقياس امواج سطحي در ساعت 17 و 8 دقيقه ، بخش هاي وسيعي از رشته جبال البرز مركزي در مناطق بلده، مرزن آباد و كندوان را به لرزه درآورد به طوريكه لرزش حاصل از اين زمين لرزه در بخش هاي وسيعي از شمال ايران و شهر تهران نيز احساسا گرديد و در ساعات اوليه پس از انجام يكسري بررسي هاي اوليه ميزان خسارات در روستا ها و شهرستان هاي مركز زلزله يعني استان مازندران بسيار كم برآورد شد و تا حدودي خيال هموطنان راحت شد از اينكه هنوز داغ كشته شدن هزاران نفر از شهروندان بمي التيام نيافته مجددا داغ ديگري بر دل مردم ايران تازه نشده است اما اين خوشحالي چند دقيقه طول نكشيد كه يكي از مراكز هلال احمر مستقر در جاده كرج چالوس از فاجعه اي دهشناك در اين مسير از سياه بيشه تا منطقه معروف به هفت برادران خبرداد.
روز حادثه در جاده چالوس چه گذشت
نيروهاي امدادي وشاهدان واقعي كه از حادثه دلخراش جاده كرج -چالوس (كندوان) جان سالم به در بردند در مورد لحظات اوليه اين حادثه زمين لرزه و ريزش سنگ هاي اطراف اين جاده مي گويند .. به يكباره جاده شروع به لغزيدن كرد كنترل ماشين ها از دست رانندگان خارج شد ... جاده بالا و پايين ميرفت ... صداهاي عجيبي از بالاي كوه شنيده شد .... و به ناگاه خودروها يكي پس از ديگري ترمز كرده و به يكدگير برخورد كردند ... مسيربسته شد ... صخره ها و سنگ هاي اطراف جاده شروع به ريزش كرد ... تمام خودروها يكي پس از ديگري زيرسنگ ها و صخره هاي چند تني ناپديد مي شدند... صداي جيغ و شيون و ناله هاي زن و بچه از زير سنگ ها فضاي دره را پر كرد ... خودروها زير باران سنگ هاي چند تني مچاله شدند ... دست و پاهاي تعدادي از مسافران از بالاي آوار مشخص بود ... همه جا را گرد و غبار گرفت .. افراد يكي يكي از خودرو ها پياده شده و خود را به ديواره كوه مي چسباندن .. سنگ ها همچنان از بالاي كوه فرو ريخته و بر سقف خودرو ها فرو مي آمدند .. تعدادي از خودور ها در اثر برخورد سنگ ها آتش گرفتند و صداي سوختن سرنشينانشان به گوش مي رسيد ..گويي گوشه اي از قيامت پديدار شده بود.
مسئول پايگاه امداد ندا در اين باره به خبرنگار خبرگزاري مهرمي گويد: در اثر وقوع زمين لرزه و ريزش كوههاي اطراف جاده كندوان، تعداد زيادي ازخودروها در زير آوار و سنگ ها محدوده بين سياه بيشه تا هفت براداران محبوس و چندين راننده و سرنشين خودرو نيز كشته شدند و حدود 50 نفر از نيروهاي هلال احمر متشكل از شش اكيپ كمكي از تهران و نيروهاي هلال احمر مازندران در ساعات اوليه توانستند برخي از رانندگان و مسافران را از زير آوارها بيرون آورند.
پرويز فاضلي اظهارمي دارد: نيروهاي امدادي اين پايگاه 8 جسد- سه نفر به علت آتش سوزي خودرو قابل شناسايي نبودند- را از زير آوارهاي جاده مسدود شده چالوس كشف كردند و در آن سوي جاده نيز نيروهاي امدادي 13 كشته را از زير خروارها سنگ بيرون آوردند.
احساس خشنودي مردم از اينكه زلزله اخير خسارات جاني چنداني در بر نداشته پس از انتشار اخبار اوليه در مورد جاده كندوان به غم تبديل شد و بار ديگر به مانند سانحه سقوط هواپيماها ، انفجار قطار در نيشابور و چندين و چند حادثه مشابه ديگر كه طي چند سال اخير در كشور روي داد تمام نگاهها و فلش ها به طرف وزارت راه و بويژه شخص وزير خيره شد و مجددا سئوال هاي بيشماري در ذهن خانواده ها و بستگان كشته شدگان در جاده كرج - چالوس نقش بست مبني بر اينكه چرا يك جاده بايد آنقدر غير استاندار و نا ايمن ساخته شود كه بر اثر هر لرزش كوچك و يا حتي بزرگي جان چندين شهروند به خطر بيافتد.
داده هاي موجود از زمين لرزه هاي البرز مركزي - مسيرهاي هراز و چالوس - نشان مي دهد كه اين بخش از فلات ايران سابقه لرزه خيزي وسيعي داشته به طوريكه زمين لرزه هاي مخربتر از زلزله اخير در گذشته اتفاق افتاده است ونگاهي به نقشه پهنه بندي خطر زمين لرزه اي از البرز مركزي نشان مي دهد كه اين منطقه از مناطق با خطر لرزه اي بالا برآورد گرديده است لذا نه تنها بايد در ساخت و ساز مناطق مسكوني در اين بخش بويژه شهر تهران رعايت نكات ايمني را كرد بلكه در ساخت شريان هاي حياتي عبوري و جاده هاي قطع كننده اين منطقه كه از نظر زمين شناسي پيچيده بوده و واجد گسل هاي فراوان با پتانسيل لرزه خيزي بالا مي باشند نيز بايستي تمهيدات لازم و اصول مهندسي را در نظر گرفت.
محورهاي هراز و چالوس كشتارگاه رهگذران
كارشناسان زمين شناسي و راه و ساختمان معتقدند كه دو شريان حياتي كرج - چالوس و تهران - آمل ، بخش پيچيده از نظر زمين شناسي ساختاري در البرز را قطع مي كنند و بررسي خسارت هاي مالي و جاني وارده از زمين لرزه بايجان (هراز- بيجان) درسال 1362 و زمين لرزه اخير بلده در جاده چالوس نيز نشان مي دهد كه بيشترين خسارت هاي وارده بر اثر اين زلزله در دو جاده مذكور ناشي از ناپايداري شيبها و ترانشه هاي احداثي در حاشيه هاي آنها است.
علي يساقي ، كارشناس زمين شناسي و استاد دانشگاه تربيت مدرس درخصوص علت بروز حادثه جاده چالوس و ريزش آوار بر سر خودروههاي در حال عبور كه موجب كشته شدن تعداد زيادي از هموطنان شد به خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر مي گويد: عدم رعايت ضريب اطمينان پايداراي لرزه اي ترانشه ها به هنگام طراحي و احداث را مي توان يكي از عوامل بروز اين خسارات به هنگام وقوع زمين لرزه هاي فوق دانست چرا كه ترانشه ها(محل برش سنگ هاي كوه براي احداث جاده- را شايد بتوان از حساس ترين سازه هاي احداثي در مسير راهها و آزاد راهها در چنين مناطقي با خطر وقوع زلزله برشمرد.
وي در ادامه مي افزايد: درسي كه از زلزله بلده و زلزله هاي قبلي در ناپايداري شيبها و ترانشه هاي مسير جاده چالوس و هرازبايد گرفتاين است كه در طراحي مسير چنين شريان هاي حياتي از يك طرف از سازه هاي پايدارتري چون تونل ها استفاده نماييم و از طرف ديگر نيز ما را به انتخاب و طراحي مسير راهها و آزاد راهها با ايمني بيشتر كه طبعا در آن نياز كمتري به كوهبري و احداث ترانشه هاي حاشيه راه باشد هدايت نمايد.
اين درحالي است كه به نظر مي رسد مسئولان وزارت راه فعلي يا قبل از اين چندان تمايلي به درس گرفتن از حوادث اينچنيني كه بازي با جان تك تك شهروندان است ندارند زيرا در غير اينصورت از حادثه زمين لرزه سال 1362 بيجان در جاده هراز و رانش سال گذشته كوههاي اطراف اين جاده كه موجب ريزش آوار مدفون و كشته شدن تعداد زيادي از شهروندان مان شده براي هميشه درس عبرت مي گرفتند و آستين ها را بالا زده و با تكميل پروژه آزاد راه تهران شمال پرونده اينگونه حوادث را در جاده هاي قديمي مواصلاتي تهران - شمال مي بستند اما به نظر مي رسد مسافران اين جاده هاي مرگ همچنان بايد ترسان لرزان با گرفتن جان خود در دست شان از زير صخره هاي خون آشام محورهاي هراز و چالوس و بسياري از جاده هاي اينگونه در سراسر كشور عبور كنند تا شايد روزي دل يكي از مسئولين به حال آنها بسوزد.
به راستي چه خبر از آزاد راه تهران شمال ؟ آرزويي دست نيافتني...
شايد زلزله اخير بلده بهترين درسي براي مسئولين وزارت راه و آزاد راه تهران- شمال در طراحي مسيري مناسب و ايمن در برابر خطر بالاي لرزه اي و احداث هرچه سريعتر اين محور باشد تا هر چه زودتر تعداد كشته هاي مسيرهاي كوهستاني شمال كاسته شود.
"در مسيريابي و برش كوه به منظور احداث جاده چالوس، استانداردها و مسايل ايمني رعايت نشده و برش كوه به شكلي بود كه امروز كوه بر بالاي سر رانندگان و سايل عبوري قرار داشته و در نتيجه با كوچكترين لرزشي تمام سنگ ها بر سر رانندگان و سرنشينان خودروها مي ريزد."
مهندس ميري با بيان مطلب فوق در ادامه مي افزايد: عمر جاده چالوس پس از گذشت 70 سال به پايان رسيده است درحاليكه در صورت رعايت اصول مهندسي و فني يك جاده مي تواند تا 500 سال هم عمر كند.
به گفته مدير عامل شركت آزاد راه تهران - شمال، براي ساخت يك جاده ايمن بايد عبور از نقاط ايمن ، احداث تونل در نقاط خطر خيز، پوشش ترانشه ها و... را رعايت كرد نه اينكه يك مسير مال رو صعب العبور قديمي را پهن كرد و بعنوان يك جاده اجازه تردد خودروها را داد.
وي با بيان اينكه خطر ريزش سنگ ها همچنان مسيرهاي هراز و چالوس را تهديد مي كند مي افزايد: اين دو مسير هيچ چاره موقتي هم ندارد و تنها راه ممكن احداث هر چه زودتر آزاد راه تهران شمال بعنوان يك جاده ايمن است كه تمام اصول فني و مهندسي در ان رعايت شده است و شيب صخره ها و ترانشه ها به شكلي است كه در اثر لرزش بر سر خودروهاي عبوري نخواهد ريخت.
مهندس ميري با اشاره به اينكه ميزان پيشرفت احداث آزاد راه تهران - شمال 5 درصد است تصريح مي كند: طول آزاد راه 121 كيلومتر است و به خاطر عدم تامين بودجه مالي مورد نياز تاكنون حدكثر 5 درصد كارها انجام شده است، و اگر همين طور ادامه يابد تا 50 سال ديگر كار ساخت بزرگراه به طول مي انجامد.
وي در با بيان اينكه براي احداث اين آزادراه به 700 ميليون دلار يعني بودجه ساخت يك پالايشگاه نياز است اظهار مي دارد: در صورت ساخت اين بزرگراه ظرف كمتر از 15 سال از ناحيه صرفه جويي از مصرف سوخت مي توان پول ساخت يك پالايشگاه را فراهم كرد.
مدير عامل شركت آزاد راه تهران- شمال در خاتمه مي گويد: دولت از امسال تامين 50 درصد بودجه اين طرح را تقبل كرده و در صورت پرداخت اين مبلغ كار ساخت ان سريعتر انجام خواهد شد.
نظر شما