۱۵ خرداد ۱۳۸۳، ۱۴:۳۲

نگاهي تفصيلي به گزارش مدير كل آژانس بين المللي انرژي اتمي (11)

آژانس همچنان در حال بررسي اظهارنامه هاي هسته اي ايران است

يك ديپلمات نزديك به آژانس بين المللي انرژي اتمي به استناد گزارش محمد البرادعي اعلام كرد : آژانس همچنان در حال بررسي اظهارنامه هاي مقدماتي پروتكل الحاقي است كه بوسيله ايران در روز 21 مي 2004 صادر شد.

وي به خبرنگار "مهر" گفت : همانگونه كه توسط آژانس درخواست شده بود ، ايران اطلاعات طراحي تجديد نظر شده را در زمينه تاسيسات اصلي صادر كرده است . ايران همچنين اصلاحاتي در زمينه گزارشهاي تغيير نوآوري ، گزارشهاي توازن مواد و ليستهاي نوآوري فيزيكي كه آژانس درخواست كرده بود را آماده ساخته است . به هرحال تعدادي از اصلاحيه ها هنوز نيازمند بررسي هستند كه اين موضوع تا حدودي به دليل نياز به تخمين مقدار مواد هسته اي از بين برده شده در تجهيزات نطنز است .

وي با اشاره به بخش ضميمه گزارش البرادعي ، درباره توافقنامه ان پي تي ، گفت : به نظر كارشناسان اين آژانس توضيحات ارائه شده از سوي ايران به اندازه كافي به جزئيات نپرداخته شده و كاملا ناكافي است . برداشت آژانس اين است كه ارائه يك پيشنهاد با توجيهات مناسب عرف استاندارد محسوب مي شود و به عنوان بخشي از روند مورد تاييد براي چنين طرحهايي در TNRC به شمار مي رود ؛ از اين نظر آژانس از ايران خواست كه تلاشهاي خود را با توجه به قراردادن پيشنهادات با جزئيات بيشتر يا گزارشاتي در رابطه با تاييد داخلي طرح Po-210  با زنويسي كند .
 
وي در زمينه اجراي توافقنامه پادماني ان پي تي در ايران تصريح كرد : كارشناسان ايراني بيشتر احتمال مي دهند ذراتي كه توسط اين آژانس در نمونه هاي محيطي گرفته شده ، ممكن است به دليل نشت اين مواد از بطريهاي حاوي UF6 باشد . به دلايل فني ، كارشناسان اين آژانس اين توضيحات را قابل قبول ندانستند و خواستار توضيحات بيشتري در اين زمينه شدند .

به گفته وي در خلال ديدار آوريل سال 2004 از ايران ، مدير كل دوباره در خواستهاي اين آژانس مبني بر ارائه مدارك مربوط به منبع آلودگي راديواكتيو را دوباره تكرار كرد. در بيست و يك ماه مي 2004 مقامات ايراني دوباره تاييد كردند كه منبع آلودگي ناشي از آلودگي توليد شده از بطريهاي UF6 مي باشد و موافقت كردند كه بدون تاخير ، تاريخ دقيق اين آلودگي و توضيح دقيقي در مورد پيامدهايي كه در رابطه با اين امر رخ داده است را دراختيار اين آژانس قرار دهند .

اين ديپلمات افزود : نمونه ها بايد از مواد هسته اي تجهيزات برچيده شده در PFEP  باشد ؛ هر چند در هفدهم و هيجدهم ماه مي سال 2004 ، نمونه هايي از كپسولهاي بزرگتر آلوده به UF6 كه در سال 1991 به ايران وارد شده گرفته شد و اين نمونه ها اخيرا مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند و بايد به زودي در دسترس قرار بگيرند . نمونه هاي محيطي كه اين آژانس در نطنز و كارگاه شركت كالاي الكتريك گرفت به ذرات اورانيم طبيعي ، LEU و HEU مربوط مي شود كه مسئله كامل كردن بيانيه ايران درباره فعاليتهاي غني سازي سانتريفوژ را خواسته است . در گزارش ماه مارس 2004 تعدادي از تناقضات و سوالات بي پاسخ باقي مانده كه بايد حل شود .

وي با اشاره به اينكه تجزيه و تحليل نمونه هاي گرفته شده از تجهيزات سانتريفوز ساخت داخل ، آلودگي ناشي از LEU را نشان مي دهد ، گفت : در حالي كه تجزيه و تجليل نمونه هاي گرفته شده از تجهيزات وارداتي الودگي LEU و HEU را نشان مي دهد ، مشخص نيست كه چرا تجهيرات انواع مختلف آلودگي را دارند ؛ زيرا ايران مي گويد وجود اورانيوم روي تجهيزات ساخت داخل بدليل آلودگي تجهيزات وارداتي است .

وي افزود : انواعي از آلودگي اورانيوم پيدا شده در كارگاه شركت كالاي الكتريك و فرايند تكنيك با نمونه هايي كه در نطنز پيدا شده متفاوت است . هر چند ايران در اين زمينه گفته است كه منبع آلودگي در هر دو مورد به تجهيزات سانتريفيوژ P-1 وارداتي مربوط مي شود .نمونه هاي محيطي نشان دهنده اورانيم غني شده دويست و سي و پنج و  سي و شش درصد است  كه از اتاقي در كارگاه شركت كالاي الكتريك و از يك دستگاه توزين در فرايند تكنيك بدست آمده است كه دوباره از كارگاه شركت كالاي الكتريك پيدا شد ؛ در هر دو آنها به نظر مي رسد كه آلودگي بيشتر از اثر مقدار آن مواد است . فقط اثرات ناچيز از اورانيم غني شده  سي و شش درصد از تجهيزات سانتريفيوژ P-1  وارداتي پيدا شده است . سطح آلودگي وجود بيشتري از اثر مقدار چنين موادي را نشان مي دهد .
 
به گفته اين ديپلمات ، اين آژانس نمونه هاي اهرمي بيشتري در تلاش براي حل دو سوال اول گرفته است . سوال اول اينكه چرا مواد آلوده در سانتريفيوژهاي ساخت داخل و وارداتي متفاوت است ؛ سوال دوم : چرا مواد آلوده در نظنز با نمونه هاي پيدا شده در كارگاه شركت كالاي الكتريك و فرايند تكنيك متفاوت است ؛ نتايج هم اكنون دردسترس است و اين آژانس در روند تجزيه و تحليل يافته هاي خود قرار دارد .

وي افزود : وجود HEU سي و شش درصد در اتاقي در ساختمان شماره سه گارگاه شركت كالاي الكتريك و از دستگاه توزين عمودي در فرايند تكنيك پيدا شد . وجود HEU گروه بزرگي از ذرات اورانيم 235 سي و شش درصد است . در حقيقت عملا هيچ ذرات ديگري شبيه به اين گروه كه بر روي تجهيزات سانتريفيوژ وارداتي شناسايي شده است نيستند كه بيانگر اين موضوع باشد كه اين تجهيزات از منبع HEU سي و شش درصد نيستند و HEU سي و شش درصد كه در اتاق مذكور و دستگاه توزين در برخي جهات  شناسايي شده است .

به گفته اين ديپلمات به استناد گزارش البرادعي ، اين موضوع نشان دهنده آن است كه هيچ آلودگي مشابهي در رابطه با تجهيرات غني سازي سانتريفيوژ كه ليبي وارد كرده است وجود ندارد .

وي گفت : از زمان انتشار آخرين گزارش براي شوراي حكام ، اين آژانس و كشوري كه گفته مي شود سانتريفيوژ هاي P-1 از آنجا وارد شده است در يك تلاش هميارانه در نتايج خاص تحليلگرانه شريك مي شوند .اين كشور به اين آژانس گزارش داده است كه احتمال ندارد كه همه مواد آلوده پيدا شده در ايران بتواند در اصل متعلق به كشورش باشد . اگر چه اين آژانس هنوز اجازه نيافته است از تجهيزات و موادي كه از آن كشور وارد شده است نمونه برداري كند و كاركنان آژانس و مقامات اين كشور در مورد اقداماتي بحث و گفتگو كرده اند كه با كسب تاييديه مستقل از سوي اين كشور ، آژانس اجازه خواهد يافت كه با نتايج بدست آمده از اين كشور در مورد مسئله آلودگي به نتيجه گيريهايي دست يابد .

اين ديپلمات نزديك به آژانس در ادامه گفتگوي خود با "مهر" ، افزود : در چهارم ماه مي سال 2004 ايران اطلاعات بيشتري پيرامون نقل و انتقال تجهيزات وارداتي P-1 در اختيار آژانس قرار داد و اطلاعاتي مركب از نتايج بدست آمده از نمونه هاي محيطي اخيرا در دسترس ما قرار گرفته است در اختيار اين آژانس قرار دارد .هرچند ايران هيچ اطلاعات جديدي درباره اصل تجهيزات P-1 يا هويت دلالاني كه اين تجهيزات را به نمايندگي از ايران تهيه كرده اند كه در اگوست 2003 اين آژانس از ايران اطلاعاتي را دراين زمينه در خواست كرده بود ارائه نداد .

وي گفت : با ارائه نتايج تجزيه و تحليل نمونه هاي محيطي كه در بالا ذكر شد از ايران خواسته شده است كه اطلاعات بيشتري به خصوص با در نظر گرفتن اعلاميه اش كه به اورانيم غني شده بيش از 1.2 درصد اورانيم 235 كه در فناوري سانتريفيوژ استفاده
 شده بدان اشاره نشده در اختيار اين آژانس قرار دهد .

به گفته اين ديپلمات، آژانس همچنين از سوي ايران دعوت شد كه از دو محل در تهران بازديد كند . وي افزود: ايران اعلام كرده بود كه اين محلها در برنامه سانتريفوژR&D و آزمايش مكانيكي روتورهاي ( پروانه هاي ) سانتريفوژ بكار مي رفتند . در زمينه اين ديدارها ، نمونه هاي محيطي گرفته شد كه نتايج آنها هنوز در دست انجام است . اين آژانس با كاركنان و پيمانكاران AEOI كه اين آژانس معتقد است در برنامه غني سازي سانتريفيوز دخالت داشتند مصاحبه كرد . هر چند اين آژانس اجازه نيافت از يك كارگاه صنعتي متعلق به سايت DIO كه ايران از آن به عنوان توليد كننده روتورهاي مركب سانتريفوژP-2  توصيف كرده است ، بازديد كند.

وي در ادامه گفت :  در ژانويه سال 2004 ايران خبر داد كه نقشه هاي سانتريفوژP-2  را از منابع خارجي در سال 1994 در يافت كرده  و در سال 2002 برخي آزمايشات مكانيكي بدون استفاده از مواد هسته اي و با استفاده از روتورهاي ساخت داخل را انجام داده است . مقامات ايراني مي گويند كه ايران هيچ سانتريفيوژP-2 يا تجهيزات مربوط به آن از خارج خريداري نكرده و ايران اين تجهيزات را در داخل توليد كرده است .

وي تاكيد كرد : در شفاف سازي بعدي معلوم شد نقشه هاي P-2  در حدود 1995 دريافت شده است و هيچ كار واقعي تا سال 2001  آغاز نشده بود و آزمايش مكانيكي روتورهاي مركب سانتريفوژP-2 درست در سال 2002 آغاز شد . كارشناسان غني سازي سانتريفيوژ اين آژانس در مورد بيانيه ايران ابراز شك و ترديد كرده اند ؛ اينكه بعد از كسب نقشه هاي سانتريفيوژP-2 در حدود سال 1995 هيچ اقدام جدي تا سال 2001 آغاز نشده باشد و اينكه آزمايش مكانيكي روتور هاي مركب سانتريفوژP-2 درست در سال 2002 آغاز شده است .اين كارشناسان همچنين در باره احتمال انجام چنين آزمايشاتي ابراز ترديد كرده اند كه نيازمند تهيه قسمتهايي از خارج و ساخت پوشش و تجهيزات سانتريفيوژ كه همه اينها در ظرف مدتي كمتر از يكسال است صورت مي گيرد، مي باشد .

به گفته اين ديپلمات ،  طبق درخواست اين آژانس ، ايران به اين آژانس اجازه داد كه به مداركي كه در آن به اصل نقشه هاي فني سانتريفوژP-2 كه از منابع دلالان خارجي دريافت شده اشاره دارد دسترسي يابد . طبق گفته هاي مقامات ايراني ، ايران هيچ كپي الكترونيكي از نقشه هاي سانتريفيوژP-2 دريافت نكرده است با بررسي اين نقشه ها كارشناسان سانتريفيوژ اين آژانس به اين نتيجه رسيدند كه اصل اين نقشه ها مانند آنهايي است كه در اختيار ليبي قرار دارد.

وي افزود : ايران در ادامه به اين آژانس خبر داد كه در حقيقت تجهيزات مربوط به فعاليتهاي غني سازي سانتريفوژP-2 را وارد كرده است و آژانس از ايران خواست كه جزئيات مربوط به واردات اين تجهيزات و هر اطلاعات ديگري مربوط به تهيه آنها و تهيه هرگونه تجهيزات مربوطه ديگر را در اختيار اين آژانس قرار دهد . در بيست و هشت مي سال 2004 ، ايران در پاسخ به اين درخواست بيان داشت كه يك شركت خصوصي در تهران كه تجهيزات سانتريفوژP-2 را ساخته بود از يك شركت اروپايي خواسته بود كه 4000-3000 مغناطيس كه مخصوص استفاده درسانتريفوژP-2 است را تهيه كند . ايران همچنين بيان داشت كه هيچ مغناطيسي از سوي اين شركت خارجي به ايران تحويل داده نشد اما مغناطيس هاي مربوط به سانتريفوژP-2 از تامين كنندگان آسيايي تهيه شد . 

ديپلمات يادشده گفت: اين آژانس همچنين قراردادي را كه شامل AEOI با اين شركت خصوصي كه در بالا به آن اشاره شد براي انجام آزمايش مكانيكي روتورهاي مركب براي سانتريفيوژP-2 را مورد بررسي قرار داد . يكي از شروط اين قرارداد اين بود كه يك گزارش پيشرفت فني بوسيله پيمانكار آماده شود و به  AEOI ارائه گردد . در پاسخ به درخواست آژانس براي دست يابي به اين گزارش كه به فارسي نوشته شده ، ترجمه شفافي متن در اختيار اين آژانس قرار گرفت .

وي افزود : هر چند اين سند ، گزارش پيشرفت در مورد اين برنامه توسعه نبود ؛ اما يك گزارش فني در باره تئوري سانتريفيوژ و نتايجي كه به عنوان نتيجه مطالعات تئوريك بدست آمد ، بدست آژانس رسيد . هيچ جزئياتي نيز از اين گزارش كه مرتبط به تعدادي سانتريفيوژ مونتاژ شده و آزمايشات و نتايج چنين آزمايشاتي باشد ارائه نشد . پيمانكار ادعا كرد كه وي هنوز با AEOI با توجه به دستمزدش اختلافاتي داشته و وي تمايلي براي ارايه اطلاعات ناپيدا و نامعلوم ندارد . اين اطلاعات با مقامات ايراني مورد بحث و گفتگو گذاشته شده و توضيحات بيشتري در خواست گرديده است .

کد خبر 83946

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha