به گزارش خبرنگار مهر، مردم ایران به نیکوکاری شهره هستند اما با وجود شرکت بسیاری از ایرانیان در امور خیریه مشاهده می شود که یکی از مهمترین و اساسی ترین موسسات در ایران از چنین بخششهایی کمتر بهره مند شده اند این درحالیست که اگر دانایی به عنوان محور برنامه های توسعه ای کشور شناخته می شود باید زمینه مشارکت مردمی جهت تحقق دانایی محوری نیز فراهم شود.
تردیدی نیست که دانشگاه چه به لحاظ ماهیت و چه از نظر کارکردی به عنوان یکی از اساسی ترین پایگاههای تولید دانش و توسعه دانایی محور به شمار رفته و مردم نیز که خواهان توسعه اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی و در یک کلمه ارتقای سطح زندگی فردی و اجتماعی خویش هستند باید آگاه شوند که مقداری از انگیزه های خیرخواهانه خود را برای دانایی وقف کنند.
در حالیکه مردمی با انگیزه های قوی برای نیکوکاری داریم و سازمانی مخصوص وقف و خیریه در کشور وجود دارد زیبنده دانشگاههای کشورمان نیست که پدیده ای مانند کسری بودجه موجب واماندگی دانشگاهها از برنامه های پژوهشی و فناورانه شود و یا دانشگاه را با خطی صاف در برنامه ریزی مواجه کند. گزارش فعالیتهای دانشگاههای برتر دنیا حاکیست قسمت عمده هزینه های دانشگاههای بزرگ جهان توسط افراد خیر تامین می شود بطوریکه این سرمایه ها تکیه گاه مهمی برای برنامه ریزی سالیانه دانشگاههای برتر دنیاست.
املاک وقفی چنان اهمیتی به لحاظ منبع مالی برای دانشگاههای برتر دنیا دارند که دانشگاهی مانند هاروارد دارای معاونتی به عنوان معاونت موقوفات است اما علیرضا رهایی رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهران) هر چند که دانشگاهش املاک وقفی چندانی ندارد، حساب خاصی بر روی املاک وقفی باز کرده و در گفتگو با مهر می گوید: دانشگاه صنعتی امیرکبیر تاکنون تجربه هیچ گونه همکاری در این زمینه از ناحیه اوقاف را نداشته اما انتظار می رود با توجه به نیازی که در سطح آموزش عالی کشور مطرح است و محدودیتهای سنگینی که از نظر بودجه و امکانات برای دانشگاهها وجود دارد، اداره اوقاف نیز بتواند به یاری دانشگاهها بشتابد.
بنابراین انتظار می رود میزان خیریه ها و دارائیهای وقفی که به دانشگاههای کشور و عرصه حرفه ای تولید علم در ایران وارد می شوند حداقل فاصله زیادی با میزان املاک و دارائیهای وقفی که در کشورهای خارجی به این حوزه سوق پیدا می کنند نداشته باشد. شواهد نشان می دهد که در فاصله ای قابل اعتنا از این انتظار قرار داریم بطوریکه نه تنها معاون اداری، مالی و امور مجلس سازمان اوقاف و امور خیریه از میزان حدودی املاک و دارائیهایی که وقف دانشگاههای کشور هستند خبر ندارد بلکه برخی دانشگاهها مانند تربیت معلم تهران، شاهد و ... بر طبق اظهارات روسایشان فاقد دارائیهای وقفی هستند. روسای دانشگاههایی مانند تهران، شریف و صنعتی امیرکبیر نیز که از املاک وقفی برخوردارند آمار دقیقی از موقوفاتشان ندارند.
بسیاری از دانشگاههای جهان در صورت احساس نیاز تقاضای کمک مالی خود را بر روی سایتهای خود قرار می دهند. در عین حال صفحه ای رسمی به منظور جذب دائمی کمکهای مردمی در سایت رسمی تمامی دانشگاههای معتبر به چشم می خورد اما دانشگاههای ایران به جای آنکه نیازهای مالی خود را اعلام عمومی کنند و یا مردم را به سرمایه گذاری یا وقف در عرصه علم تشویق کنند، مرتب از کسری بودجه خود صحبت می کنند.
مدیران دانشگاهها و مسئولان سازمان اوقاف و امور خیریه با اذعان به اینکه تا کنون رابطه مشخصی میان سازمان اوقاف و امور خیریه و دانشگاهها برای سوق دادن املاک و داراییهای وقفی به سوی آموزش عالی وجود نداشته است، بر فرهنگ سازی در این راه تاکید می کنند. نادر ریاحی معاون سازمان اوقاف و امور خیریه از تدابیری در برنامه پنجم توسعه و تدوین نقشه راه پژوهشی این سازمان به عنوان برخی راهکارها برای تشویق خیرین و واقفان جهت وقف در حوزه آموزش عالی نام برد.
ایران کشوری است که متناسب با توانایی ها و سرمایه ای که در آن به آموزش اختصاص داده شده است از سطح علمی نسبتا خوبی در جهان برخوردار است و در صورتی که بتوان جریان کمک های نامحدود مردمی را به سوی این پایگاه ها حیاتی علمی کشور متمایل ساخت به زودی می توان به واسطه مدیریت صحیح مالی و اختصاص مناسب بودجه شاهد جهشهای علمی در تمامی زمینه های علمی کشور بود.
............................................
گزارش: نیما شایان
نظر شما