به گزارش خبرنگار مهر، سال 88 برای سینمای ایران با رویکردهای جدید در برخی حوزه‌های اکران همراه شده که یکی از مهمترین آنها توجه به اکران آثار مستند در سینماها است.
هر چند سال‌‌هاست سینماگران حوزه مستند و کوتاه از نداشتن امکان اکران انتقاد می‌کنند و این معضل را عامل اصلی به حاشیه رفتن سینمای مستند و کوتاه می‌دانند، اما این اظهار نظرها تنها در حد نقدهای بی‌تأثیر باقی مانده و در طول این سالها خبری از اکران منظم و قانونمند این آثار نشده است.
تهران انار ندارد
این کاستی در چرخه اکران و نمایش که بیشتر از سوی سینماگران حیطه مستند و کوتاه به آن دامن زده شده، تنها از سوی سازمان‌های متولی و مرتبط این حوزه همچون مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، انجمن سینمای جوانان و ... مورد توجه قرار گرفته است، اما حاصل کار نمایش محدود و خصوصی این آثار در محافل تخصصی است که طبعاً با درخواست منطقی و ایده‌آل این سینماگران فاصله دارد.
در واقع رویای اکران فیلم‌های مستند و کوتاه که در مقاطعی به نمایش در یک سانس بخصوص در سینماهای خاص و به اصطلاح فرهنگی جواب گرفت، همچنان به قوت خود باقی بود و سینماگران این عرصه خواستار مطالبات خاص خود از چرخه اکران و نمایش سینماهای کشور بودند.
در این میان تلویزیون با افزایش شبکه‌ها به این نیاز پاسخی در خور و در حد و اندازه مطالبات سینماگران این حیطه به ارتباط با مخاطب عام داد. شبکه چهار که از زمان راه‌اندازی داعیه پرداختن به سلایق خاصِ مخاطب و مخاطبِ خاص و البته تغییر ذائقه تماشاگر تلویزیونی را داشت، باکس مخصوص به نمایش فیلم‌های کوتاه و مستند را راه انداخت.
برنامه‌های فرهنگی این شبکه در رقابت با برنامه‌های مخاطب‌پسند که به طور همزمان پخش می‌شدند، به تدریج توانستند جای خاص خود را باز کرده و مخاطب ساده‌پسند تلویزیون را که امکان تغییر شبکه در هر لحظه را داشت به نوعی دیگر دیدن تشویق کنند.
به این ترتیب فیلم‌های کوتاه و مستند به پای ثابت تلویزیون تبدیل شدند و به تدریج مخاطبان حرفه‌ای خود را پیدا کردند، اما با وجود فراگیری رسانه ملی همچنان یک نقصان بزرگ برای سینمای مستند و کوتاه حس می‌شد که عبارت بود از ورود این آثار به چرخه اکران و نمایش سینماها هر چند محدود و هر چند کوتاه‌مدت.
یکی از اتفاق‌های خوش سال سینمایی 88 را باید رفع این کاستی دانست که البته بر اساس یک برنامه مدون حاصل نشده و همین نکته می‌تواند سئوال‌برانگیز و البته نگران‌کننده باشد. به نظر می‌آید اینکه اکران فیلم‌های مستند پای ثابت برنامه نمایش سینماها شود، مهمتر از این است که پس از سالها یک فیلم مستند سه هفته در چند سینمای محدود به نمایش درمی‌آید.
مستند "تهران انار ندارد" ساخته مسعود بخشی از این هفته در سینما آزادی و سپیده اکران می‌شود. این فیلم تاکنون موفق به کسب سیمرغ بلورین جشنواره فجر، تندیس جشن خانه سینما، لوح سیمین جایزه بزرگ شهید آوینی، نشان فیروزه فیلم منتخب تماشاگران جشنواره سینما حقیقت، ... شده و در جشنواره‌های معتبر چون آمستردام، روتردام، سائوپولو، بوستن، آتن، استانبول، داک پوینت هلسینکی، ایدفا، هات داکز و ... نیز به نمایش درآمده است.
به نظر می‌آید انتخاب یک مستند موفق که در داخل و خارج از کشور بازتاب گسترده داشته و توانسته مقبول طبع مخاطبان بیفتد، برای آغاز این روند می‌تواند انتخابی هوشمندانه تلقی شود. اما در این میان نهادینه شدن اکران آثار کوتاه و مستند در چرخه نمایش می‌تواند رویکردی هوشمندانه‌تر باشد.
به این ترتیب می‌توان امیدوار بود این فیلم علاوه بر مخاطبان خاص و کسانی که برای تماشای یک مستند بر پرده عریض سینما برنامه‌ریزی می‌کنند، مخاطبان عام و گذری سینما را هم نشانه برود که بدون انتخاب و از سر اتفاق راهشان به سالن سینما می‌افتد. بخصوص که طنز موجود در این مستند آن را از یک اثر انتقادی اجتماعی صرف جدا کرده و جذابیت‌هایی برای مخاطب عام هم پیدا می‌کند.
اگر برنامه‌ریزی بر اساس این تفکر و البته اعتبار فیلم و میزان ارتباط برقرار کردن آن با مخاطب انجام شود می‌توان به نهادینه شدن روند اکران فیلم‌های مستند و کوتاه امیدوار بود و این اتفاق خجسته را برای سینماگران این عرصه به فال نیک گرفت. در این صورت شعار تربیت مخاطب می‌تواند کاربردی گسترده‌تر پیدا کند.
نظر شما