به گزارش خبرنگار مهر، نشست نقد و بررسی کتاب "البته واضح و مبرهن است که..." با حضور دکتر ضیاء موحد، مؤلف کتاب، و دکتر حسین معصومی همدانی و هومن پناهنده ظهر پنجشنبه دهم اردیبهشت‌ماه در محل مؤسسه معرفت و پژوهش برگزار شد.
دکتر موحد با اشاره به اینکه این کتاب رساله‌ای در باره مقاله‌نویسی است، افزود: مقوله مقاله خیلی پیچیده است. به طور کلی می‌توان ادبیات(literature) را در سه معنا به کار برد. معنای اول یک معنای عام است که در این معنا ادبیات به همه چیزهایی که درباره یک موضوع نوشته می‌شود اطلاق می‌شود مانند ادبیات سینما، ادبیات جنگ و غیره. این معنای عام را ما از زبان انگلیسی وام گرفته‌ایم.
وی در ادامه افزود: معنای دیگر ادبیات به آثاری اطلاق می‌شود که ارزش ادبی ندارند که به آنها fine writing گفته می‌شود. "تاریخ بیهقی" در این طبقه جای می‌گیرد. مقاله(essay) نیز در این دسته جا می‌گیرد. "چرچیل" و "راسل" با این مناسبت برنده جایزه نوبل شدند. دسته سوم مقالات به مقالاتی گفته می‌شود که اصطلاحاً به آن occasional writing می‌گویند. مقاله جلال آل احمد درباره نیما یا مقاله پرویز داریوش درباره نیما در این طیف جای می‌گیرد. در این نوع مقالات هنر نویسندگی بارزتر است.
این استاد فلسفه و منطق در ادامه تصریح کرد: مقالات علمی هم نوع دیگری از مقالات هستند که راجع به موضوعی نوشته می‌شوند. مقالات آل احمد مقالات علمی نیست چرا که ارجاع ندارد. ولی مقالات او نمونه اعلای مقاله نویسی به معنای ادیبانه است که هنر نویسندگی در آن مشهود است.
مؤلف "درآمدی به منطق جدید" خاطرنشان کرد: آْنچه باعث شد که این کتاب را بنویسم یکی این بود که مقالاتی که نوشته می‌شود مقالات خوب و کیفی نیستند. به برخی از مقالات واقعا نمی‌توان مقاله اطلاق کرد. اما مسئله مهمتر برای نگارش این کتاب این بود که ما مقاله نویس هم داریم. این بی‌رحمی است که گفته شود ما مقاله نویس نداریم. ما مقالات و مقاله نویسهای خوبی داریم. اگر این موضوع در کتاب انعکاس نیافته نقطه ضعف بنده است. شاید علت این نقصان این است که به سراغ افراد خاص رفته‌ام که کتاب ماحصل آن شده است.
در ادامه این نشست هومن پناهنده با اشاره به احساس ضرورت شخصی نویسنده از نگارش چنین کتابی گفت: با توجه به علایق دکتر موحد نگارش این کتاب من را به تعجب واداشت. این مسئله نشان می‌دهد که دکتر موحد نیازی جدی را در این زمینه احساس می‌کرده است و اوضاع را در این حوزه نابسامان می‌دیده که دست از علایق خود کشیده و به نگارش این کتاب رو آورده است.
این مترجم در ادامه خاطرنشان کرد: نوشته واسطه‌ای برای بیان و مقصود ما است. خواننده بر اساس نوشته مقصود نویسنده را دریافت می‌کند نه بر اساس تصور ذهنی نویسنده. لذا اولین انتظاری که از این کتاب می‌رود این است که خوب نوشته شده باشد. کتاب "البته واضح و مبرهن است که..." زبانی رسا و بی‌تکلف دارد. نویسنده با این که شاعر است و طبعی شاعرانه دارد در این کتاب نشان داده که می‌تواند از آن قالب خارج شود چرا که نوشته او خیلی شاعرانه نیست و انضباطی در آن دیده می‌شود. نوشته باید ساده باشد نه اینکه امیال و خواستهای شاعرانه و آرزوهای نویسنده در آن درج گردد به گونه‌ای که نوشته را با تکلف سازد.
وی در ادامه افزود: کتاب "البته واضح و مبرهن است که..." آموزش مقاله نویسی است و برای مباحث طرح شده، مثال هم آورده می‌شود. کتاب از زبان سلیسی برخوردار است و از پیچ و خمهای بی‌جا در آن خبری نیست. نکته دیگر در مورد این کتاب این است که مثالهایی که در کتاب آورده شده بومی و از نویسندگان و متون ادبی ایرانی است. دکتر موحد این زحمت را کشیده و از مثالهای بومی استفاده کرده تا فهم مفاهیم و موضوعات سهل گردد. در این کتاب اجزای مقاله تشریح شده و از واژه نامه دو زبانه، فهرست اعلام و کتابشناسی برخوردار است.
پناهنده در ادامه با اشاره به برخی اشتباهات فنی موجود در کتاب که قابل اصلاح هستند افزود: کتاب اغلاط املایی کمی دارد. در برخی جاها مأخذ داده نشده است که بایستی این کار صورت می‌گرفت. برخی کلمات که در واژه نامه آمده مربوط به نقل قولهای موجود در کتاب است که آوردن آن مناسبت نداشته است.
وی باشاره با مسایل محتوایی کتاب خاطرنشان کرد: دکتر موحد در کتاب گفته که باید به نحو درست در مقالات و نوشته توجه شود ولی در این خصوص توضیح مفصل داده نشده و مثالهایی که نشان دهد نحو درست کدام است و نحو غلط کدام در این اثر دیده نمی‌شود. به عبارتی به روش (style) نوشتن خیلی نپرداخته که باید به جملات با نحوهای صحیح پرداخته می‌شد.
این مترجم در پایان تصریح کرد: نویسنده در کتاب در جایی به زیبا نوشتن اشاره می‌کند. در صورتی که به نظر می‌رسد کتاب برای درست و دقیق نویسی نوشته شده است و نه دستورالعملی برای زیبا نویسی چرا که زیبا نویسی مقوله متفاوت است.
نظر شما