مستندساز نامزد اسکار: مردمی گرمتر و میهمان‌نوازتر از ایرانی‌ها ندیده‌ام

* اریک لاسیتیس ـ سیاتل تایمز: چه شد به ایران رفتید؟

ـ جیمز لانگلی ـ تهران: دوست دارم خودم در جریان اتفاق‌هایی قرار بگیرم که در دنیا می‌افتد و قضاوتم را بر اساس تجربه مستقیم بنا کنم. سفر به و زندگی در کشورهای و مناطقی چون روسیه، عراق، نوار غزه و ایران به من اجازه می‌دهد از نزدیک شاهد برخی مسائل جهان باشم و فیلم ساختن هم باعث می‌شود تجربه‌هایم را با روشی آسان با دیگران قسمت کنم. از دوران کودکی وقتی درباره ایران در دایرةالمعارف قدیمی مادرم درباره این کشور خواندم، دوست داشتم به ایران سفر کنم و امروز اینجا هستم.

پوستر مستند نامزد اسکار "عراق تکه‌تکه‌شده"

* نخستین بار کی به ایران رفتید و مهمترین تغییری که نسبت به ذهنیت خود در آن یافتید چه بود؟

ـ فکر می‌کنم مهمترین تغییری که از زمان نخستین حضور من در سال 2007 در ایران تا امروز رخ داده، احیای علاقه مشارکت جوانان ایرانی در زندگی سیاسی کشورشان بوده است. در همان نگاه اول احساس کردم ایرانی‌ها بیشتر به زندگی شخصی‌شان علاقه دارند تا زندگی عمومی. اما در آستانه انتخابات این نگاه تغییر کرد و جوانان به شدت به تعیین سرنوشت سیاسی خود علاقه نشان دادند.

* بیشترین و مهمترین سوء برداشت دوستان آمریکایی شما از ایران و مردم آن چیست؟ کدام تعریف شما از ایران آنها را شگفتزده‌تر می‌کند؟

ـ بسیاری از آمریکایی‌ها احتمالا از دیدن زندگی روزانه ایرانی‌ها شگفتزده می‌شوند. جدا از نوع پوشش مردم و نشانه‌هایی که به شما یادآوری می‌کند در ایران هستید، زندگی در اینجا هیچ تفاوتی با دیگر کشورها ندارد. سوء تفاهم نوع نگاه ایرانی‌ها به غرب هم به هیچ وجه درست نیست. ضمن اینکه بعید است شما مردمی گرمتر، میهمان‌نوازتر و با دستپختی بهتر از ایرانی‌ها پیدا کنید. تمایل مردم ایران به داشتن رابطه خوب با سایر نقاط دنیا هم مثالزدنی است.

* کی به تهران رسیدید و موضوع فیلمی که می‌سازید درباره چیست؟

ـ نخستین بار فوریه 2007 به ایران آمدم و یکسال اینجا زندگی کردم. در سفر اخیر از اکتبر 2008 به ایران آمدم و تمام این مدت را کم و بیش اینجا بودم. دارم درباره دبیرستانی در روستای پل مازندران در حاشیه خزر فیلم می‌سازم. در جریان انتخابات اجازه گرفتم انتخابات را در تهران و پل به تصویر بکشم. روز جمعه آغاز رای‌گیری را در پل فیلمبرداری کردم و بعد برای ادامه کار به تهران آمدم و عصر روز انتخابات را در تهران پشت سر گذاشتم.

*****

جیمز لانگلی چهارم ژانویه 1972 در اورگون آمریکا به دنیا آمد و سال 1994 برای کارگردانی مستند "پرتره پسری با سگ" برنده اسکار دانشجویی شد. او برای ساختن مستند نامزد اسکار "عراق تکه‌تکه‌شده" دو سال در عراق پس از جنگ زندگی کرد و سال 2007 به عضویت آکادمی علوم و هنرهای سینمایی آمریکا درآمد.

لانگلی دو سال در یک شهر صنعتی در شمال سیبری زندگی کرده و به زبان روسی کاملا تسلط دارد. او در جریان انتفاضه دوم حدود 100 روز در غزه بود و مستند "نوار غزه" را در آن دوران ساخت. دیگر فیلم او مستند 21 دقیقه‌ای "مادر ساری" است که سال 2008 نامزد اسکار بهترین مستند کوتاه شد.

"عراق تکه‌تکه‌شده" هوگو طلایی جشنواره فیلم شیکاگو، جایزه داوران جشنواره مستند فول فریم، جایزه بهترین مستند جوایز گاتام و سه جایزه بهترین فیلمبرداری، تدوین و کارگردانی از جشنواره ساندنس برده و "مادر ساری" هم جایزه بهترین مستند کوتاه جشنواره سان فرانسیسکو را برای لانگلی به ارمغان آورده است.