زبان و ادبيات فارسي ، بايدها و نبايدها

مديا كاشيگر : در كشورهفتاد ميليوني ما ، ادبيات 700 هزار مخاطب هم ندارد

مديا كاشيگر - نويسنده و مترجم ادبيات گفت : نمي توانيم ادعا كنيم در اين كشور هفتاد ميليوني ، هفتصد هزار مخاطب جدي براي ادبيات وجود دارد كه اكنون بخواهيم با توليد آثار ادبي بر جامعه تاثير بگذاريم و مثلا پديده زبان مخفي را نقد كنيم.

اين نويسنده و مترجم ادبيات ، در گفت و گو با خبرنگار ادبي " مهر" با بيان اين مطلب گفت : متاسفانه در كشور ما " ادبيات " تنها بخش اندك و ناچيزي از مردم را به عنوان مخاطب خود قرار مي دهد ، پس تاثيرگذاري بر عامه مردم ازاين راه امكان پذيرنيست و فقط نخبگان فرهنگي كشور با ادبيات ما ارتباط برقرار مي كنند.
مديا كاشيگر با تاكيد براين كه فقدان ادبيات وسيع  وعامه پسند در ايران باعث بروز اين مشكل شده است ، افزود : مردم در گرايش هاي زباني راه خودشان را مي روند ، اين واقعيتي است كه بايد پذيرفته شود .
كاشيگر در پايان يادآور شد : اين در حالي است كه در كشورهاي ديگر " ادبيات " در صف رسانه ها و هنرهاي اول است و متاسفانه در كشورمااين مسئله منتفي است.  

مهدي الماسي : حرف زدن از آسيب هاي زباني در شرايط فعلي نشر ، يك تعارف رسمي است

مهدي الماسي - نويسنده ، گفت : ظرفيت ها و قابليت هاي زبان پرقدمت فارسي ازديد نسل هاي جديد پنهان مانده است كه در اين زمينه بايد تلاش جدي كرد.

اين نويسنده ، در گفت و گو با خبرنگار ادبي " مهر" با بيان اين مطلب  افزود :  در ترجمه ها و تاليف هايي كه براي نوجوانان و جوانان منتشر مي شود ، بايد حفظ منافع و عناصر زباني مد نظر قرار بگيرد كه متاسفانه در حال حاضر ، كمتر ناشري است كه به اين نكته مهم توجه كند.
مهدي الماسي كه در كنار تصحيح شعرهاي قدماي ادبيات ، آثاري نيز در حوزه ادبيات كودك و نوجوان منتشر كرده است ، تصريح كرد :  نثر برخي از كتاب هايي كه جوان و نوجوان را مخاطب خود قرار داده اند ، سرشار از اشكالات زباني و دستوري است و سيستم نشر ما هيچ توجهي به اصل ويرايش ندارد ، در چنين شرايطي ، حرف زدن از آسيب هاي زباني و حفظ زبان فارسي ، يك تعارف رسمي است. 

محمد محمد علي :  مخالفت با فراگيرشدن " زبان پنهان " كارساز نيست

محمد محمد علي - رمان نويس گفت : فعلا " زبان پنهان " در جامعه ما در حال آزمايش است ، يقين دارم كه زباني دائمي مي شود كه اثر بخش باشد و بقيه ، از ميدان كلامي مردم فاصله مي گيرند.

اين رمان نويس - در گفت و گو با خبرنگار ادبي " مهر" ، با بيان اين مطلب افزود : قشر نويسندگان و اهل قلم نيز مانند ساير اقشار جامعه از اين زبان پنهان تاثير مي پذيرند و در آثارخود از واژه ها ومفاهيم نوظهور استفاده مي كنند.
محمد محمد علي تصريح كرد : معتقدم كه هر گونه حساسيت و مخالفتي دربرابرفراگيرشدن اين زبان ، كارساز نيست ، بهتر است زبان شناسان و نويسندگان و نخبه هاي فكر و ادبيات ما در فكر جايگزيني واژه هاي مناسب تر باشند.
نويسنده رمان " آدم و حوا " خاطرنشان ساخت : فرهنگستان زبان و ادب فارسي هم برخي واژه ها را تصويب مي كند ، برخي از اين واژه ها خيلي زود عمومي مي شود و ازبرخي ديگر، استقبال چنداني به عمل نمي آيد ، بايد ديد كه چه زباني  خوشايند نسل هاي جديد واقع مي شود.  

غلامحسين عمراني : فقط چهار طيف در جامعه ما ، نگاهبانان زبان و ادبيات فارسي هستند

غلامحسين عمراني - شاعر و مصحح متون كهن ادبي گفت : زبان و ادبيات فارسي ممكن است در ادامه زمان ، دچار تحولات سطحي شود ، اما به لحاظ عمق و جوهره اي كه در خود دارد ، ماندگار و پوياست.
اين شاعر و مصحح متون كهن ادبي ، در گفت و گو با خبرنگار ادبي " مهر" ، با بيان اين مطلب  افزود : شاعران ، نويسندگان و دانش آموختگان زبان و ادبيات ( استادان دانشگاه ) ، نگاهبانان اصلي زبان و ادبيات در هر سرزميني به شمار مي آيند ، البته در سالهاي اخير ، به لحاظ تكثر وسائل ارتباط جمعي ، مي توان رسانه ها و مطبوعات را نيز در اين زمره به حساب آورد ، اين مجموعه كار بسيار حساس و دقيقي دارند كه بايد به درستي از عهده آن برآيند.
غلامحسين عمراني ، شاعر مجموعه شعر " غزل ، خاك ، خاطره " تصريح كرد : در سالهاي اخير ، واژه هايي نا متناسب با فرهنگ ما در جامعه باب شده است و بيشتر كساني از اين واژه ها بهره مي گيرند كه خوشبختانه درهيچ يك ازمجموعه هاي تاثيرگذار بر جامعه كه به آنها اشاره شد ، نيستند ، اما باعث تاسف است كه برخي افراد ، تعمدا اين واژه ها را به رسانه و مجموعه فرهنگي خودشان وارد مي كنند  كه هزينه و فرصت زيادي براي رفع اين نقيصه لازم است .

منيژه آرمين : واژه هاي مهاجم و فاقد ريشه فرهنگي را " مردمي " نمي دانم

منيژه آرمين - نويسنده ، گفت : واژه ها و لغاتي كه در زبان ما نفوذ كرده اند ، به هيچ عنوان وجاهت علمي و جايگاه مردمي و فرهنگي ندارند و آكادمي هاي زبان و ادبيات فارسي بايد در مبارزه با فرهنگ مهاجم زباني ، وارد عمل شوند.

اين نويسنده كه در عرصه هنرهاي تجسمي نيز فعال است ، در گفت و گو با خبرنگار ادبي " مهر" ، با بيان اين مطلب  افزود : باعث تاسف است كه اهالي ادبيات نيز در گفته ها ، نوشته ها و آثار خود ، از اين واژه هاي  مهاجم و تخريب كننده تاثير مي پذيرند و هنگامي كه به آنها اعتراض مي شود ، توجيه همراهي و همزباني با مردم را مطرح مي كنند!
منيژه آرمين تصريح كرد : در نويسندگي كساني كه چنين توجيهاتي را براي دفاع از عملكرد ناصحيح خود دارند ، ترديد دارم ، چرا كه اين واژه ها و كلمات مهاجم ، اصولا ريشه فرهنگي ندارند ، پس نمي توانند مردمي باشند.
نويسنده كتاب " روزي كه عمه خورشيد مرد " گفت : اميدوارم حداقل دوستان اهل قلم ، ناخواسته به اين وادي سوق پيدا نكنند و فرهنگ سازي و حفظ زبان فارسي را همچنان مد نظر قرار دهند. 

حسن ذوالفقاري : همه زبان هاي دنيا در معرض تهديد هستند و نياز به مراقبت علمي دارند

دكتر حسن ذوالفقاري - نويسنده و عضو شوراي تاليف كتاب هاي درسي گفت : در تاليف و مراحل مختلف بازنگري كتاب هاي درسي در مقاطع مختلف آموزشي ، موضوع حفظ و تقويت زبان فارسي به عنوان يك هويت ملي مورد توجه قرار گرفته است.

اين نويسنده و عضو شوراي تاليف و برنامه ريزي كتاب هاي درسي در گفت و گو با خبرنگار ادبي " مهر" ، با بيان اين مطلب گفت : از سالهاي گذشته اين بحث براي ما مطرح بوده كه زبان و ادبيات فارسي در كتاب هاي آموزشي تقويت شود .
وي افزود : در كتاب هاي درسي جديد ، از ادبيات معاصر نيز بهره گرفته شده است ، ضمن اين كه ادبيات كهن نيز با همه جلوه ها و توانمندي هايش هنوز در صحنه است .
دكتر ذوالفقاري با اشاره به اين كه فرهنگ كوچه و بازار ، همواره تغيير پذير و آسيب پذير بوده و در اين فرهنگ ، لغات و واژه هاي مختلف و متنوعي رد و بدل مي شود ، تصريح كرد : امروز درهمه دنيا ، زبان ها در معرض تهديد هستند و نياز به مراقبت هاي علمي دارند.

زنوزي جلالي : با پيدايش چند لغت نامانوس ، زبان فارسي لطمه نمي بيند

فيروز زنوزي جلالي - رمان نويس ، گفت : متاسفانه دغدغه حفظ زبان فارسي و تقويت ارزش هاي كلامي آن حتي براي اهل قلم و ادبيات هم به طور جدي مطرح نيست !

اين رمان نويس و عضو كارگاه رمان حوزه هنري در گفت و گو با خبرنگار ادبي " مهر" ، با بيان اين مطلب گفت: عمده ترين عامل آسيب رسان به زبان ملي و ادبيات فارسي ما كه ريشه مند از هويت كهن ايران است ، ترجمه هاي نامناسبي است كه براي گروه هاي سني جوان و نوجوان منتشر مي شود.
فيروز زنوزي جلالي يادآور شد : اين سالها از زبان عده اي واژه ها و كلمات نامانوسي مي شنويم كه به شدت به معنا گريزي درزبان دامن مي زنند ، به اعتقاد من اولين بار اين واژه ها با ترجمه هاي نامناسب  وارد زندگي ما شد كه البته به علت فقدان ريشه خيلي زود عمرشان به پايان خواهد رسيد ، اما در مقاطعي مي توانند زيان بار باشند. 
نويسنده " مخلوق " تصريح كرد : كلمه و واژه نيز مانند هرچيز ديگري داراي عمري تعيين شده است ، برخي از واژه ها مي ميرند ، برخي متولد مي شوند ، برخي دچار پيري زودرس مي شوند و برخي ناميرا هستند ، من مطمئنم كه با ورود چند لغت و واژه نامانوس ، زبان با عظمت شناخته شده اش تهديد يا مغلوب نمي شود ، نگراني از جاي ديگري است.
زنوزي جلالي در همين زمينه اظهار داشت : بايد ديد واژه هاي نوظهور چقدر اصالت دارند و از متن فرهنگ جامعه و زبان اصيل فارسي جوشيده اند كه متاسفانه عمدتا چنين نيست .

رضا اسماعيلي : نگراني از آسيب پذيري " زبان و ادبيات فارسي " جدي است

رضا اسماعيلي - شاعر و دبيرجشنواره هاي ادبي دانشگاه هاي علوم پزشكي گفت : غربت ادبيات در محافل دانشگاهي و مجموعه هاي فرهنگي كشور مي تواند تهديدي جدي براي استقلال زبان و هويت فرهنگي ما تلقي شود.

اين شاعر، كه  مسئوليت برپايي جشنواره ها و نشست هاي ادبي دانشگاه هاي علوم پزشكي كشور را برعهده دارد ، در گفت و گو با خبرنگار ادبي " مهر" ، با بيان اين مطلب افزود : هرچقدر كه ادبيات نسل هاي جديد ،  توانمندتر شود ، فاصله آنها با پيشينه درخشان فرهنگي و ادبي ايران كمتر مي شود .
اسماعيلي تصريح كرد : متاسفانه بعضا در دانشكده هاي ادبيات ما نيزچنان كه شايسته است ، به " ادبيات كهن " و " ادبيات معاصر " توجه يكسان نمي شود و همواره در توجه به يكي از گزاره ها افراط و نسبت به ديگري كم لطفي صورت مي گيرد. 
اين شاعر كه سالهاست با صفحات ادبي مطبوعات  همكاري دارد ، يادآور شد : شناخت دواوين ادب و فرهنگ و تامل درآثار آنها ، نقشي جدي در ادبيات ما خواهد داشت ، زيرا تكيه بر آن پيشينه شكوهمند ، امكان هرگونه تهاجم زباني به زبان وهويت ما را سلب مي سازد اما درحال حاضر به دليل نقص هايي كه در اين بخش وجود دارد ، اين نگراني هست كه در آينده اي نه چندان دور ، زبان فارسي آسيب جدي ببيند. 

شمس آل احمد : " جلال " هم دغدغه حفظ زبان فارسي داشت

شمس آل احمد - نويسنده و پژوهشگر ادبيات گفت : زبان اصالتمدار و غني فارسي ، همواره در طول تاريخ در معرض تهديدها و حوادث مختلفي بوده است.

اين نويسنده و پژوهشگر ادبيات ، در گفت وگو با خبرنگار ادبي " مهر" ، با بيان اين مطلب گفت :  من با وجود بيماري و ضعف ، هنوز ارتباط خود را با دانشگاه  و دانشجويان زبان و ادبيات فارسي حفظ كرده ام ومتون و مقالات مختلفي را ازآنها دريافت مي كنم .
برادرجلال آل احمد تصريح كرد : نوشتن يك رمان قوي ، يك شعر جذاب و آفرينش اثري ادبي كه با تمام وجود به قواعد زباني وفادار و متعهد باشد ، خود گامي بزرگ در راه احياي زبان و كنارزدن موج هاي انحرافي در زبان است كه براي نمونه مي توانم به آثار " ميثاق امير فجر " اشاره كنم.
شمس آل احمد افزود : برادرم جلال هم دغدغه حفظ زبان فارسي داشت و براي هويت فرهنگي و ملي ايران اهميت فراواني قائل بود. 

نينا رهشناس : بايد متون كهن و دشوار ادبي را ساده نويسي كنيم

دكتر نينا رهشناس - نويسنده ، گفت : صدمه ديدن زبان و ادبيات فارسي ، اتفاقي است كه بروز آن ، ناگوار و جبران اين صدمه دشوار است.
اين نويسنده ، در گفت و گو با خبرنگار ادبي " مهر" ، با بيان مطلب فوق گفت :  همه نويسندگان و روشنفكران جامعه وظيفه دارند از زبان فارسي - اين ميراث باستاني - مراقبت كنند .
نينا رهشناس افزود : در محافل علمي ، تحقيقاتي و دانشگاهي ما بايد اين موضوع مد نظر قرار بگيرد ،  اين كه يك خبرگزاري  در اين امر پيشقدم مي شود ، جاي تقدير دارد اما موضوع آسيب هاي زباني به نظر من به اندازه اي مهم است كه بايد بحث روز دانشگاه ها و نخبه هاي فرهنگ ، تاريخ و ادب ما باشد .
اين نويسنده اظهار داشت : ساده نويسي متون كهن و بعضا دشوارادبي كار خيلي بزرگي در راستاي تبيين زبان فارسي مي تواند باشد كه متاسفانه تا امروز صورت نگرفته است ، البته نمونه هايي در اين زمينه وجود دارد اما ضعيف و فاقد كارآيي است.