به گزارش خبرنگار مهر، حدود هزار سال از تلاشهای علمی عبد الرحمن صوفی رازی برای رصد آسمان با چشم غیرمسلح می گذرد و درست در چهارصدمین سال ورود تلسکوپ به دنیای نجوم سالی که آن را سال جهانی نجوم نامیده اند جمعی از دوستداران نجوم و رصدگران زبده اجرام اعماق آسمان خود را برای برگزاری و حضور در سومین رقابت رصدی صوفی آماده می کنند.
رقابت رصدی صوفی که سومین دوره آن از 26 مرداد 1388 در پاسارگاد استان فارس برگزار می شود یک رقابت تابستانه مسالمت آمیز میان منجمان آماتور است. آنها در یک شب آسمان را زیر نگاه های خود برای یافتن و تماشای زیباترین، دورترین و کم نورترین اجرام غیرستاره ای با تلسکوپ ها رصد می کنند. این رقابتها با هدف نکوداشت تلاش علمی رصدگر شهیر ایرانی عبدالرحمن صوفی رازی برگزار می شود.
اولین رقابت صوفی در سال 85 در "عباس آباد" سمنان و دومین دوره آن سال گذشته در "لادیز" سیستان و بلوچستان با موفقیت برگزار شد.
عبدالرحمان صوفی کیست؟
عبدالرحمن صوفی رازی در 17 آبان ماه 282 شمسی برابر 14 محرم 291 و 8 نوامبر 904 در ری متولد شد. وی در سال335 هجری قمری در سن 44 سالگی برای تحقیق در باب مسئله نجومی به "دینور" رفت و دو سال بعد در اصفهان رحل اقامت گزید. در دوران حکومت عضدالدوله دیلمی در حکومت فارس او را به سمت استاد ریاضی و نجوم برگزیدند.
صوفی در طول مطالعات خود توانست اشتباهات رصدهای "بتانی" و "بطلمیوس" را اصلاح کند و موفق شد هزار و 27 ستاره را با دقت رصد و مشخصات دقیق آنها را به درجه و دقیقه و ثانیه معلوم کند. رازی برای هر صورت فلکی جدولی ترسیم و صورتهای جالبی از آنها عرضه و همچنین نورانیت هر یک از ستارگان را ارائه کرد.
عبدالرحمن با توجه به "قدر" و نورانیت کم و زیاد ستارگان، حرکات خاص ستارگان را که امروز به نام Frofer Mation معروف است حساب کرد. او به محاسبه تغییر رنگ بعضی از ستارگان مانند ستاره "الغول" نیز اقدام کرد. سپس به محاسبه زمان طولانی "سحابیهای متغیر" نیز پرداخت و تحقیق کاملی در سحابی "امراه المسلسله" (زن به زنجیر بسته یا Andromeda ) انجام داد که هیچ دانشمندی نمی داند جایی که گالیله با دوربین نجومی اش نتوانست چنین مطالعاتی را انجام دهد عبدالرحمن چگونه آن را کشف کرد.
وی در بصره، بغداد و شیراز و حتی به نوشته بعضی کتابها در جنوب ایران به رصد و محاسبات نجومی مشغول بوده است. ساختن یک کره سماوی نقره‌ای از دیگر اقدامات وی بوده است که آن را برای عضدالدوله دیلمی ساخت. این کره سماوی در حقیقت یکی از کره های سماوی بسیار دقیق و جالب است که امروز در موزه قاهره نگهداری می‌شود و از شاهکارهای تعیین مکانهای صور فلکی روی کره است که بهترین وسیله تایید محاسبات خود اوست.
نامگذاری 9 نقطه در کره ماه به نام صوفی
عبدالرحمن صوفی در سال 365 شمسی برابر 376 هجری قمری برابر 986 میلادی به دنبال 82 سال تلاش و کوشش و آفرینندگی در شیراز درگذشت. او در مدت حیات خود بدون داشتن تلسکوپ موفق به کشف برخی از سحابیها شده بود.
به پاس تحقیقات صوفی، مدار 22 درجه جنوبی و نصف النهار 13 درجه کره ماه به نام این محقق و دانشمند بزرگ ایرانی به نام Azof به ثبت رسید. جالب توجه اینکه دانش نجومی امروزه فقط یک نقطه را شایسته نام او ندانسته و 9 نقطه دیگر را به افتخار این دانشمند ایرانی (الصوفی) روی کره ماه نام گذاری کردند.
نظر شما