آذرشب در گفتگو با مهر: انسان امروز نیازمند طرحی نو در زمینه حقوق بشر است

دکتر محمد علی آذرشب رئیس مرکز مطالعات فرهنگی ایران و عرب مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: اسلام برای تحقق کرامت انسانی و برای این که انسان در این جهان هستی عزت داشته و به سمت عزت حرکت کند نازل شده است.

وی افزود: کل حقوق بشر از این جا سرچشمه می گیرد که انسان موجود مکرم در نظر خدا است و از زمان انعقاد نطفه ، زمان جنینی، کودکی، جوانی ، پیری و جسدش بعد از مرگ مکرم است. تکریم هم برای انسان صرفنظر از دین، مذهب و گرایش است.

رئیس مرکز مطالعات فرهنگی ایران و عرب گفت: کل احکام عبادات، معاملات و روابط افراد با یکدیگر روابط حاکمیت سیاسی با افراد و برعکس از آنجا سرچشمه می گیرد که انسان باید کرامت داشته باشد. تمام احکام شرعی حول این محور می چرخند که انسان باید موجود مکرمی باشد و عزتش مخدوش نشود. این امر به طور کل برنامه اسلام در مسئله حقوق بشر است.

وی همچنین حقوق بشر را مسئله ای دانست که تنها به قوانین و مقرراتی مربوط نیست بلکه به ایمان ارتباط دارد.

آذرشب اظهار داشت: بزرگترین جنایتی که انسان ممکن است مرتکب شود این است که به حرمت و عزت انسانها خدشه وارد کند.  تأکیدهای بسیار در اسلام مبنی بر عدم غیبت به معنای ممانعت از تجاوز به حقوق فردی که در آن لحظه حضور ندارد. بنابراین مسئله حقوق نه فقط در داد و ستد در کرامت، شخصیت و جایگاه فرد در جامعه باید رعایت شود و خدشه در آن به معنای جنایت علیه انسان است.

رئیس مرکز مطالعات فرهنگی ایران و عرب یادآور شد: بیانیه جهانی حقوق بشر که در سال 1948 به تصویب رسد چند ضعف عمده دارد یکی اینکه این بیانیه الزامی نیست بلکه توصیه هایی خطاب به جوامع بشری محسوب می شود و خلاف ضد آن مستلزم مجازات نیست. مسئله دوم عدم داشتن پشتوانه ایمانی است. یک سری توصیه هایی صورت گرفته که نه به عالم غیب ارتباط دارد و به دین مرتبط است. از این رو این توصیه ها نمی تواند در اعماق انسانها نفوذ کند تا انسانها به آن ایمان بیاورند.

آذرشب گفت: این بیانیه حتی با اندیشه های مادی جهان غرب هم در تضاد است. اندیشه های مادی غرب ایجاب می کند که غربیها حاکمیت سیاسی تنها به فکر منافع کشورهای خود باشند و زمانی که تضادی با منافع دیگران به وجود می آید حقوق آنها را پایمال می کنند.

وی استدلال است: دنیا در انتظار طرحی برای کرامت و عزت انسانها است. وضعیت مسلمانان در جوامع خود ایده آل نیست اما کل بشریت در انتظار طرحی برای حفظ این حرمتها و کرامتها است، این انتظار به نوعی فطری است و آنها را به سمت تکامل سوق می دهد.

دکتر محمد علی آذرشب اظهار داشت: این طرح باید جنبه ایمانی و معنوی داشته باشد. گرچه جهان اسلام طرحی واضح و آماده ندارد اما عرفان اسلامی در کنار فقه اسلامی می تواند طرحی نو ارائه، نخست خود آن را عملی و پس از آن به جهان بشریت ارائه کند.