آیت الله هادوی تهرانی: تجلی حق در رفتار امام علی/ حق از منظر امیرالمؤمنین عامل تعالی است

آیت الله دکتر مهدی هادوی تهرانی رئیس هیئت علمی بعثه مقام معظم رهبری و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: علی ابن ابی طالب (ع) شخصیتی است که بنا بر روایات متعدد و به تعبیری در برخی از کتب چون بحارالانوار  رسول الله در مورد وی فرمود که علی با حق است و حق با علی است و هرکجا حق باشد علی هم آنجا است و هرکجا که علی باشد حق همانجا است.

تجلی حق در رفتار و گفتار امام علی

وی افزود: این جمله نبی خاتم بیانگر این معنا است که مسیر، سخن، گفتار و رفتارش مطابق با حق است و حق همان چیزی است که در رفتار و گفتار امام علی تجلی می یابد بنابراین اگر به دنبال معنای حق هستیم پیش از آنکه بخواهیم در کلمات و در جملات علی ابن ابی طالب به دنبال حق باشیم باید در زندگی وی حق را جستجو کنیم که همه زندگی وی حق است و هرکس که با سنت و زندگی علی مخالف است، باطل است.

آیت الله هادوی تهرانی همچنین گفت: علی ابن ابی طالب خود درباره حق این تعبیر را دارد که هرکسی که با حق درگیر شود، حق او را زمین می زند و در نهایت پیروزی با حق است و یا اینکه در تعبیر دیگری می فرماید کسی که از حق رو برگرداند هلاک می شود. حق به تعبیر امام علی عاملی است که اگر با آن مخالف شود نابود می شود و اگر درگیری شود خود زمین گیر می شود.

زندگی فردی و اجتماعی امام علی(ع)؛ نمادی از حق طلبی

وی یادآور شد: زندگی فردی و اجتماعی علی ابن ابی طالب بیانگر حق و حق خواهی است. رفتار علی در زندگی فردی با فاطمه زهرا(س) به عنوان همسر با حسنین و یا زینبین به عنوان فرزندان الگوی رفتار حق در خانواده است. رفتار فاطمه زهرا با علی  نیز چنین است. این الگو در زندگی باید به کار گرفته شود ، حضرت علی با آنکه زندگی بسیار ساده و زاهدانه ای دارد تلاش می کند امنیت عاطفی خانواده خود را فراهم کند.

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با اشاره به وجود سه مرحله در زندگی اجتماعی حضرت علی (ع) گفت: دوره نخست در دوران رسول خاتم است که آن حضرت را در همه صحنه ها حاضر می بینیم، در دفاع از نبی خاتم، دفاع از اسلام و توسعه اسلام، در لیله المبیت به جای رسول در بستر می خوابد و از جان پیامبر صیانت می کند.  این نشان دهنده مسئولیتی است که در مورد حاکم حق وجود دارد. که اگر حاکم حق است وظیفه دارد از حق دفاع کند و این امر مصداق حق تلقی می شود.

وی دوران دوم زندگی اجتماعی امام علی را دوران پس از رحلت رسول خاتم تا زمانی که علی به حکومت می رسد دانست و در ادامه اظهار داشت: در این دوران مشاهده می کنیم که امام در عین حال که سعی می کند معنا و نشانه های حق را بیان کند تا جویندگان مسیر حق در زمان خود و در دوران پس از خود گمراه نشوند،  سعی در صیانت از امت اسلامی داشته و در عین حال هم سعی می کند از وحدت امت اسلامی حمایت کند و در واقع این وظیفه را در دوران فتنه محقق می کند که این امر به معنای کتمان و غفلت از مبانی و اصول نیست، چرا که وی دائما در این دوران مبانی و اصول را تذکر می دهد و آن را ابراز می کند.

تلاش برای احقاق آرمانهای اسلامی

دکتر هادوی تهرانی همچنین گفت: دوران سوم زندگی امیرالمومنین دوران خلافت وی است. این دوران زمانی است که علی(ع) تمام تلاش خود را برای احقاق تمام آرمانهای اسلامی در جامعه انجام می دهد.

وی گفت: از یکسو زندگی بسیار بسیار زاهدانه علی در دوران خلافت که با پایین ترین سطح جامعه خود را تطبیق می دهد تا آنهای که توان بهره مندی از مواهب اقتصادی و مادی را ندارند احساس ناراحتی نکنند و زمانی که زندگی ساده علی را مشاهده می کنند احساس آرامش داشته باشند.

تلاش حضرت علی برای حراست و صیانت از بیت‌المال

رئیس هیئت علمی بعثه مقام معظم رهبری همچنین تصریح کرد که تلاش امیرالمومنین در حفظ بیت المال و صیانت از آن از دست اندازی افراد به اشکال مختلف را با نمونه های بسیاری مشهود است. وی در این دوران نشان می دهد که چقدر عدالت را در جامعه توسعه می دهد. 

حکم دادگاه اسلامی حضرت علی(ع) به نفع فرد یهودی

آیت الله هادوی تهرانی یادآور شد: در حکومت علی(ع) چنان امنیت قانونی، اجتماعی و حقوقی وجود دارد که  یک غیر مسلمان که جرمی را مرتکب شده وقتی با خلیفه امت اسلامی به عنوان حاکم یک سرزمین بزرگ برخورد می کند و دعوای حقوقی به وجود آمده را به قوه قضائیه ای ارجاع می دهد که امام علی او را بر مصدر قضا گذاشته، یعنی ساختار حکومت علی به قدری عادلانه است و به قدری امنیت قضایی، اجتماعی و حقوقی در این جامعه وجود دارد که یک غیر مسلمان به راحتی احساس می کند که اگر به محکمه عدل اسلامی مراجعه کند به او ظلم نخواهد شد.

وی همچنین تأکید کرد: حضرت علی تعبیری در نهج البلاغه دارد که اگر حق حاکم نسبت به رعیت و اگر حق رعیت نسبت به حاکم لحاظ شود آن وقت است که نظام باقی می ماند، آن وقت است که استحکام ساختار حکومت را می توان توقع داشت و اگر خلاف آن شود و پایه های حکومت گرفتار بحران می شود این تعبیر امیرالمومنین به تفصیل در خطبه 216 نهج البلاغه آمده است که طی آن حضرت علی (ع) مسئولیتهای حاکم نسبت به مردم و مردم نسبت به حاکم را بیان کرده است.