تراژدی گرانی نان در یزد/ مردم معترض، نانوایان راضی‌تر ازقبل

به گزارش خبرنگار مهر در یزد، از روز جمعه دهم مهرماه با ابلاغ اطلاعیه‌ ای به نانواییهای استان یزد نرخ نان با بیش از 30 درصد افزایش از 25 تومان به 33 تومان رسید که این امر سئوالات بسیاری را برای مردم ایجاد کرده است.

"چرا گرانی؟"، "چرا هشت تومان افزایش؟"، "چرا قمیت رند نیست؟ مشکل پول خرد پیدا می‌ کنیم"، "کیفیت نان چه می‌ شود؟" و دهها سئوال دیگر از سوی مردم و نانوایان رسانه را بر آن داشت تا به بررسی این موضوع از ابعاد مختلف بپردازد.

گفتگوها ابتدا با مردم آغاز شد. بسیاری از آنها از اینکه قوت غالب آنها نیز گران شده ابراز نگرانی می کنند.

یکی از شهروندان در این خصوص اظهار داشت: با گرانی برنج بیشتر خانواده های کم درآمد به سمت مصرف نان گرایش پیدا کرده اند اما گرانی نان نیز کم کم سبب نگرانی ما شده است و نگران کننده تر اینکه با رواج آزادپزی در یزد مجبور باشیم حجم مصرف خانواده در این زمینه را نیز کاهش دهیم.

صحبتهای مردمی بیشتر از این دست است و اینکه بسیاری از آنها معتقدند نان برکت سفره ایرانی و غذای قالب مردم است و نباید قیمت آن تا این اندازه گران شود.

اما گذشته از درد دلهای مردمی آنچه به نظر غم انگیزتر و البته منطقی تر به نظر می رسد صحبتهای نانوایان یزدی است و اینکه بسیاری از آنها از میزان درآمد خود و به اصطلاح جور درنیامدن دخل و خرج ابراز نگرانی و گلایه مندی می کنند.

یکی از نانوانان مرکز استان یزد در این باره به خبرنگار مهر گفت: روزانه به طور متوسط 2500 قرص نان با 457 کیلوگرم آرد در این نانوایی پخت می شود که با حساب سرانگشتی می توان فهمید که بسیاری از ما با حداقلها زندگی می کنیم.

وی افزود: تنها چیزی که در روند پخت نان گران نشده همان آرد است که همچون سال گذشته به نرخ هر کیلو 75 ریال تهیه می کنیم اما سایر اقلام از مایه خمیر، نمک، حقوق کارگر، بیمه، مالیات، کرایه ملک، کرایه حمل آرد و ... همگی افزایش 10 تا 60 درصدی داشته است.

دستمزد یک کارگر ماهر و شاطر نانوایی با کارگر صفر برابری می کند از طرفی با سه شیفت کاری  فرصتی برای انجام کار دوم و افزایش درآمد برای تامین مخارج زندگی باقی نمی ماند

یک شاطر

این نانوا اعلام کرد: حقوق شاطر به عنوان یک کارگر ماهر در حال حاضر با حقوق یک کارگر ساختمانی ساده و صفر برابری می کند و حتی در برخی موارد حقوق کارگران ساختمانی ساده بیشتر است به نحوی که در زمان عرضه نان به نرخ 25 تومان حقوق هر شاطر روزانه 9150 تومان بود و از دهم مهرماه قرار شده این رقم به مبلغ 13810 تومان پرداخت خواهد شد. وی ادامه داد: این رقم در 26 روز کاری با هشت ساعت کار در سه شیفت محاسبه می شود و زمان ‌بندی شیفت‌ها به نحوی است که انجام هیچ کار دوم دیگری برای کارگر نانوایی مقدور نیست.

این نانوا زمان کار نانواییها را 6 صبح تا 8 و 30، 11 تا 13 و 18 تا 20 و 30 اعلام کرد و افزود: در میان این زمان به جز استراحتی کوتاه هیچ زمانی برای انجام کار دوم و افزایش درآمد ماهانه باقی نمی ماند.

یکی دیگر از نانوایان شهر نیز اظهار داشت: از سال 85 تا کنون قیمت نان تغییر نکرده در حالی که همه دستمزدها، مالیاتها و سایر ملزومات انجام کار ما افزایش داشته است.

محمد زارع گفت: تنورهای بسیاری از نانواییهای استان یزد فرسوده یا سنتی است اما تقریبا هیچکدام از در پایان ماه پول مازادی برایمان باقی نمی ماند که بخواهیم آن را صرف خرید تنور و تجهیزات کنیم به همین دلیل در بسیاری از موارد کیفیت نان مصرفی مردم کاهش می یابد.

وی عنوان کرد: ضمن اینکه در تعیین نرخ نان به هیچ وجه سختی کار ما در نظر گرفته نشده است. بسیار از ما به دلیل ایستادن در ساعات طولانی به واریس مبتلا شده ایم یا در گرمای شدید تابستانهای یزد پای تنورها از شدت گرما به مشکلات پوستی مواجه می شویم اما دستمزدهای کارگران و شاطران نانوایی با تحمل چنین شرایطی در حداقل است.

زارع تصریح کرد: بسیاری از همکاران ما نانواییهای خود را تعطیل کرده اند و به مشاغل دیگر پرداخته اند به نحوی که بسیاری از آنها در برخی شرکتهای خصوصی به نگهبانی و سرایداری مشغول شده اند و از درآمد، ساعت کار و راحت تر بودن کار راضی تر به نظر می رسند.

با شنیدن سخنان نانوایان و خواسته های به حق آنها می توان دریافت که افزایش نرخ نان نه تنها غیرمنطقی به نظر نمی رسد بلکه لازم است در بسیاری موارد حمایتهای ویژه ای نیز از این قشر صورت گیرد.

مسئولان مرتبط با قیمتگذاری نان در استان یزد نیز علاوه بر در نظر گرفتن خواسته های مردم نانوایان را نیز در این زمینه محق می دانند و بسیاری از آنها به مقرون به صرفه نبودن فعالیت اقتصادی این قشر اذعان دارند.

مدیرکل غله استان یزد در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: من به عنوان مدیر غله نمی توانم بگویم که نان باید گران شود زیرا آرد به همان نرخ 75 ریال در حال عرضه است اما با بررسی سایر مولفه‌ ها و متغیرهای نانوایی با افزایش قیمت موافقم.

بختیار اعلایی عنوان کرد: ما در بسیاری موارد صحبتهای نانواها را شنیده ایم و اطمینان داریم که حرفهای آنها منطقی است از این رو مقامات استان تصیم گرفتند تجدید نظری در رابطه با قیمت نان داشته باشند.

وی افزود: افزایش قیمت باید به طور قانونی هر سال انجام شود اما سال گذشته در استان یزد انجام نشد و نانواها در این زمینه معترض شدند.

اعلایی با بیان اینکه حرفه نانوایی به دلیل درآمد بسیار کم و حداقلی جذبه چندانی برای جوانان ندارد و علاوه بر مشکل کمبود نیرو برای نانوایی های استان با عدم امکان تربیت شاگردانی برای سالهای آتی نیز مواجه هستیم.

گندم یزد از مرغوبترین نوع گندم موجود در کشور است، بنابراین افت کیفیت نان ارتباطی به آرد و گندم ندارد مدیرکل غله استان یزد

وی در خصوص نارضایتی مردم از کیفیت نان در استان یزد نیز بیان داشت: گندم استان یزد از نوع بسیار مرغوب است و در زمینه گندم و آرد مشکلی وجود ندارد و این امر باید از سوی اتحادیه نانوایان و تعزیرات گندم، آرد و نان استان بررسی شود. مشاور قیمت‌گذاری نان نیز در خصوص نحوه نرخ گذاری بر روی نان و اینکه چرا رقم افزایشی رقم رندی نیست، اظهار داشت: نرخگذاری نان بر اساس 18 مولفه با توجه به متغیرهای نانوایی با حضور پنج تن از مسئولان استان و با تایید استاندار یزد انجام شده است.

وی در مورد اینکه چرا نرخگذاری 30 یا 35 تومان در نظر گرفته نشده و ممکن است مردم بر سر قیمت 33 تومان با نانواها دچار مشکل شوند، گفت: معمولا کسی یک قرص نان تهیه نمی کند و تهیه سه قرص نان به بالا در خانوارها معمول است بنابراین هر سه عدد نان 100 تومان محاسبه می شود که در این زمینه مشکلی نیز به وجود نخواهد آمد.

رئیس اتحادیه نانوایان استان یزد نیز در خصوص گرانی نان اظهار داشت: با وجود افزایش 30 درصدی نرخ نان هنوز هم بیش از 80 درصد نانوایان با این نرخ موافق نیستند و معتقدند با این افزایش در مخمر، کرایه بار، دستمزد کارگران، بیمه، مالیات و ... قیمت نان باید بیش از اینها افزایش می یافت.

غرابی درخصوص کیفیت نان نیز بیان داشت: کیفیت نان هم اکنون در 90 درصد نانوایی ها مطلوب است و در سایر موارد نیز پیگیری برای افزایش کیفیت با همکاری تعزیرات گندم، آرد و نان انجام خواهد شد.

دبیر تعزیرات گندم، آرد و نان یزد در خصوص راهکارهای ارتقاء کیفیت نان در استان یزد اظهار داشت: در همین راستا قراردادی با سازمان فنی و حرفه‌ ای استان یزد امضا شده که بر اساس آن، کلاسهای آموزشی برای نانوایان برگزار و با استفاده از اساتید با تجربه و معتبر، راههای پخت نان مرغوب و ارتقا کیفیت نان به آنها آموزش داده می ‌شود.

رضا زارع زاده همچنین افزود: در جلسه ‌ای که با حضور علما و روحانیون به ‌نام استان یزد برگزار شد نیز مقرر شده تا همایشی با حضور علما و نانوایان در استان یزد برگزار شود و با استناد به احادیث و روایات به اهمیت کیفیت پخت نان و کراهت دور ریختن برکت الهی پرداخته شود.

وی یادآور شد: همچنین با همکاری اتحادیه نانوایان سیاست ‌های تشویقی برای نانوایانی که در واحدهای آنها نان به کیفیت مطلوب عرضه می‌ شود، با همکاری صدا و سیما به کار گرفته می‌ شود.

زارع ‌زاده عنوان کرد: البته با افزایش نرخ نان، امکان پرداخت حق و حقوق کارگران به طور کامل و افزایش آن محقق می‌ شود که این امر نیز خود انگیزه ‌ای برای افزایش کیفیت نان در استان یزد است.

وی بیان داشت: علاوه بر سیاست ‌های تشویقی، برنامه‌هایی نیز از سوی کمیسیون تعزیرات گندم، آرد و نان نیز برای نانوایان متخلف در عرضه نان بی ‌کیفیت اندیشیده شده که به زودی اجرایی خواهد شد.

یارانه ای که دولت برای نان استان یزد می پردازد با کل اعتبار عمرانی سالانه این استان برابری می کند

دبیر تعزیرات گندم، آرد و نان یزد

زارع ‌زاده در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه سرانه مصرف آرد هر نفر در استان یزد 10 کیلوگرم است، خاطرنشان کرد: با محاسبه‌ ای ساده به روشنی مشخص است یارانه‌ ای که دولت برای نان استان یزد می ‌پردازد معادل کل اعتبار عمرانی سالانه این استان است که در صورت عدم رعایت کیفیت پخت از سوی نانوا و عدم اصلاح الگوی مصرف از سوی مردم، بخش هنگفتی از این یارانه هدر می‌رود.

وی همچنین حذف تدریجی یارانه‌ها را راهکاری موثر در جلوگیری از دور ریز نان اعلام کرد و افزود: با اجرای این طرح هم نانوا و هم مصرف‌ کننده روش‌ های بهتری برای تهیه و مصرف نان انتخاب می‌ کنند.

با این اوصاف به روشنی مشخص است که علاوه بر مصرف کننده، تولید کننده نیز حقوقی دارد که باید نسبت به احقاق آن تلاش شود اما البته حقوق و خواسته های مردمی نیز نباید نادیده گرفته شود.

به نظر می رسد اگر کیفیت نان از آنچه که امروز شاهد آن هستیم، افزایش پیدا کند، باز هم مردم به این افزایش قیمت راضی باشند اما اگر روال کیفی نان به همین شکل ادامه یابد، طبیعی است که این گرانی بر مردم سخت خواهد آمد.

بسیاری از نانواها از فرسودگی دستگاههای خود و عدم توان مالی برای خرید تنور سخن به میان آوردند و این مسئله را عامل اصلی افت کیفیت نان می دانند که به نظر می رسد دولت بتواند در این زمینه سیاستی اتخاذ کند و با ارائه تسهیلاتی ویژه به نانوایی ها در راستای خرید دستگاههای پخت جدید کمک کند تا شاید مشکل کیفی نان برطرف شود.

البته به نظر می رسد سیاستهای تعزیرات گندم، آرد و نان نیز در این افزایش کیفی بی تاثیر نباشد.