صنایع تبدیلی؛ ضرورت توسعه نیافته بخش کشاورزی استان مرکزی

به گزارش خبرنگار مهر در اراک، آن دوران و آن شرایط دور از دسترس نیست چرا که ما همان ملت و این خاک، همان خاک است و بلکه حالا با اندیشه بیشتر، می توانیم زمینه های اقتصاد بدون نفت را در کشور احیاء کنیم و این امر تنها نیازمند برنامه ریزی مدون و ملی است.

فرش، کشاورزی، دامداری، صنایع تبدیلی، معدن، سنگ، صنعت، صنایع دستی، انرژیهای نو، نیروی فنی و مهندسی و عرصه علمی زمینه هایی است که برنامه ریزی در مورد آنها می تواند اقتصاد بدون نفت را رقم زند.

ایران کشوری با استعداد کشاورزی و دامداری است و علاوه بر تولید محصولات کشاورزی، فرآوری و تبدیل محصولات می تواند پاسخگوی بخشی نیازهای اقتصادی باشد.

استان مرکزی استانی کشاورزی و صنعتی است که پیوند این دو بال می تواند پرنده رونق اقتصادی را به پرواز در آورد.

بیش از دو میلیون و 600 تن از مجموع 100 میلیون تن از محصولات کشاورزی کشور در استان مرکزی تولید می شود، گرچه این حجم نسبت به برخی استانها عالی نیست اما به نسبت جمعیت و اراضی استان مرکزی، حاکی از تولید محصولات کشاورزی در استان مرکزی سه تا چهار و گاهی پنج برابر نیاز استان است.

اکثر مازاد تولید محصولات استان مرکزی به استانهای دیگر می رود و مجموعه ای از این تولیدات به خارج صادر می شود.

سالهاست که توسعه کشورها را تنها منوط به میزان تولید نمی دانند بلکه تعاریف دیگر از توسعه یافتگی حکایت از توانایی کشور در فرآوری و تولیدات ثانویه است.

محصولات پتروشیمی حاصل از نفت بسیار ارزشمندتر و ارزآورتر از خام فروشی نفت است و در زمینه محصولات کشاورزی نیزهمین قصه روایت می شود.

با فعالیت 120 واحد فرآوری محصولات کشاورزی در استان مرکزی، سالانه نیمی از محصولات کشاورزی، حدود یک میلیون و850 هزار تن، فرآوری می شود.

فرآوری محصولات در استان مرکزی شامل، درجه بندی، بسته بندی و تولید کنستانتره میوه های باغی، تولید لبنیات، بسته بندی وتولید خوراک دام از محصولات دامی، تولید پودر ماهی، بسته بندی و انجماد ماهی و تولید رب گوجه فرنگی است.

بدون محاسبه اشتغال غیر مستقیم، فعالیت این واحدها زمینه اشتغال مستقیم بیش از سه هزار نفر در استان را فراهم کرده است و درهر واحد به طور متوسط  15 نفر کار می کنند.

اکنون نیمی از 100 میلیون تن محصول کشاورزی کشور در 22 هزار واحد، فرآوری می شود و نیم دیگر یا به ضایعات تبدیل شده، یا به دست دلالان می افتد تا با خام فروشی، فرصتی به کشورهای خارجی همسایه برای فرآوری و رونق اقتصادی مرحمت شود.

صادرات خام محصولات کشاورزی به خارج زمینه رونق واحدهای فرآوری کشورهای همسایه را ایجاد می کند  و ارزش آن چند برابر قیمت قبلی می شود که گاهی هم به کشور خودمان وارد می شود.

صاحبنظران معتقدند بخشی از این محصولات که دست دلالان می افتد، به جاهایی مانند دوبی  یا کشتیهای مستقر در دریاها فروخته می شود و در آنجا فرآوری و صادرات همزمان آن انجام شده وصادر می شود.این فرآیند در حالی است که با وجود توجه برنامه ریزان به اهمیت صنایع تبدیلی و شتاب در مسیر اقتصاد فرآوری و بسته بندی، این فرصت اشتغالزا و سودمند همچنان اندر خم یک کوچه است.

بیش از 80 درصد محصولات کشاورزی کشورهای در حال توسعه در کشورشان فرآوری می شود و ایران تا رسیدن به آمار  فاصله دارد.

در گفتگو با چند کارشناس اقتصاد به این نتیجه می رسیم، که آمایش سرزمینی، تولید محصول کشاورزی بر اساس مزیت نسبی منطقه، تعجیل در ایجاد زیرساختهای توسعه بخش کشاورزی، صنایع تبدیلی، بسته بندی، ورود فارغ التحصیلان کشاورزی به این بخش، افزایش آگاهی های کشاورزان بومی و سنتی، صنعتی کردن بخش کشاورزی و استفاده از نهاده های اصلاح شده در این بخش مهمترین پله های رسیدن به توسعه کشاورزی است، بخشی که می تواند امنیت غذایی کشور را فراهم کند.

فرصت شغلی 22 هزار واحد فعال در کشور، 30 هزار نفر است. در حال حاضر بیش از دو هزار واحد فرآوری در کشور در حال ساخت است که با راه اندازی آنها زمینه اشتغال بیش از 44 هزار نفر را فراهم می کند.

سازمان جهادکشاورزی در استانها از ایجاد واحدهای صنایع تبدیلی و فرآوری کشاورزی حمایت می کند و تسهیلاتی را در اختیار متقاضیان می گذارد، هر واحد تا سالها می تواند زمینه اشتغال ثابت کشاورزان و تولید کنندگان را فراهم کند.

علاوه بر حفظ جوانان و جمعیت روستا با ایجاد واحدهای تبدیلی در روستاها، صنایع تبدیلی به هنگام انباشت محصولات به عنوان یک سبد عمل کرده و با نگهداری و فرآوری محصولات اضافی آن را به تدریج به بازار عرضه می کند و در نهایت سبب ثبات قیمت محصولات می شود.

اهمیت توسعه صنایع تبدیلی در سند چشم انداز توسعه مورد توجه بوده است که عملیاتی کردن آن نیازمند مدیرانی کارآمد و دلسوز در حوزه کشاورزی است مدیرانی که بتوانند دستان صنعت و کشاورزی را به هم برسانند و شکوفایی را ایجاد کنند.

وجود صنایع مادر در کشور زمینه توسعه واحدهای صنایع تبدیلی را می تواند افزایش دهد و در حال حاضر نیازمند ایجاد وحدتی میان صنعت و کشاورزی هستیم.

چشمهای پیرمردهای روستا عاشق قامت جوانانش است و دختران روستا آروز دارند پسران روستا به شهرها کوچ نکنند تا آنها چشم انتظار همیشگی باقی بمانند.

توسعه صنایع تبدیلی در روستاها عاملی برای حفظ جوانان و جمعیت روستاهاست تا با فعالیت در واحدهای خارج از مرزعه از مهاجرت به شهرها و خالی گذاشتن دشتهای تشنه بذر، در روستا بمانند  و آبادانی روستا را فراهم کنند.افزایش درآمد روستائیان از دیگر مزیتهای توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری است.

استان مرکزی در تولید بیش از 15 محصول کشاورزی در کشور دارای رتبه وشاخص است  که بر اساس برنامه ریزی سازمان جهاد کشاورزی استان در اولویت سرمایه گذاری برای ایجاد واحدهای فرآوری قرار دارد و از سرمایه گذاران حمایت می کند.

سیب، کشمش، هلو، شلیل، بادام، گردو، گل، گیاهان زینتی، انار، طالبی، آلو و زردآلو، انجیر، خیار، هویج، نخود، لوبیا، تخم مرغ، گوشت محصولاتی هستند که توسعه روستاهای استان را با توسعه واحدهای فرآوری در این روستاها رقم خواهند زد.

با اوصافی که عنوان شد بی شک احداث و راه اندازی واحدهای فرآوری محصول و صنایع تبدیلی در استان مرکزی در کنار وجود صنایع مادر در استان می تواند جهشی چشمگیر در منطقه و حتی کشور ایجاد کند و ضمن حفظ جمعیت در استان به واسطه اشتغال ایجاد شده منجر به دلگرمی جامعه به کشور و نظام شود.

......................

زهرا نوری - اراک