به گزارش خبرنگار مهر، نشست "نظریه تصوری معنا: فلسفه زبان در آرای لاک" با سخنرانی مازیار چیت‌ساز از گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس عصر دیروز سه شنبه 12 آبان در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد.
چیت ساز در ابتدا با اشاره به تعریف معنا از دیدگاه بنت، یادآور شد: بنت معتقد است معنا شرح تفصیلی کلمات و نحوه شکل‌گیری معنای جملات با توجه به عملیات زبانی است.
وی گفت: به طور کلی دو گونه نظریه داریم. یکی نظریه ارجاعی که شامل موارد مصداقی و تصویری است. نوع دیگر نظریه معنا، رفتاری است که شامل موارد کاربردی و کنش گفتاری است. ویتگنشتاین معنای اخیر را مورد توجه قرار می‌دهد. وقتی یک کلمه را به کار می‌بریم در واقع تصور خودمان را از آن کلمه بیان می‌کنیم.
چیت ساز افزود: من در این بررسی کتاب اصلی لاک که "جستاری در فهم بشر" است را مورد توجه قرار می‌دهم. لاک در این کتاب به رد فطری بودن می‌پردازد و تجربه گرایی را پایه گذاری می‌کند.
وی در ادامه با اشاره به نحوه ارتباط زبان، تفکر و جهان تصریح کرد: این ارتباط را می‌توان به صورت یک مثلث بیان کرد که مفاهیم زبان، تفکر و جهان رئوس آن مثلث باشند. در این مثلث فرضی، رابطه زبان با تفکر بیانی است. رابطه زبان و جهان، دلالتی و رابطه تفکر و جهان یک رابطه شناختی است.
چیت ساز تأکید کرد: سه دیدگاه در ارتباط با این سه موضوع وجود دارد. اول نظریه زبان شناختی فکر است که معتقد است تفکر، چیزی نیست مگر بیان جملات معنادار در مورد جهان. نظریه شناختی معنا معتقد است که جملات معنا دارند چون چیزی را در مورد جهان بیان می‌کنند. نظریه دلالت شناختی بیان، معتقد است که معنای کلمات نمایش دهنده محتوای فکر است.
وی در ادامه با اشاره به معرفت شناسی لاک، گفت: کلیدی‌ترین نکته در مورد معرفت شناسی لاک این است که فردی شی‌ای را ادراک می‌کند که تصوری درباره آن داشته باشد. این دیدگاه به نوعی شکاکیت و نسبیت در مورد معرفت می‌انجامد. معرفت نزد لاک، واقع‌گرایی غیر مستقیم بر اساس ایده‌هاست. نزد لاک کسب معارف جدید تطابق با اینهمانی تصورات است.
چیت‌ساز با اشاره به هستی شناسی لاک، گفت: ادراک ما به معنای وجود صفات در اشیا نیست. لاک تمایزی میان کیفیات اصلی و فرعی قائل می‌شود. به نظر او تاثیر اشیا در ما به دلیل قابلیت آنها و نشانه کیفیتی طبیعی در آنهاست.
وی در ادامه با اشاره به فلسفه زبان لاک، افزود: لاک می‌گوید کلماتی که ابداع می‌کنیم، علائم ایده‌ها هستند. یعنی کلمه جایگزین ایده‌هاست. به نظر او کلمات زبانی زمانی معنا دارند که ما را به ایده‌ای ارجاع دهند در غیر این صورت بی معنا هستند. مدلول مستقیم واژه، ایده و مدلول غیر مستقیم آن جهان است.
چیت ساز با اشاره به مزایای نظریه تصوری معنای خود، گفت: در این نظریه امکان استفاده از پدیدارشناسی، نشانه شناسی و علوم شناختی وجود دارد. در این نظریه جدید، توجیهی برای مسئله شکاکیت ارائه می‌شود. این نظریه در مواردی چون تصور و ذات نامی سازگاری با نظریه لاک دارد و پاسخگوی اشکالات وارده به نظریه لاک نیز هست.
وی تصریح کرد: نظریه تصوری معنا با اصول لاک در برخی جاها مطابقت دارد ولی قابل دفاع‌تر از نظریه لاک است.
نظر شما