هدلی بول در این کتاب در صدد است سطوح مختلف تحلیل از جمله سطح خرد (فروملی، ملی) و کلان (سیستماتیک) را با یکدیگر تلفیق نماید. لذا به لحاظ روشی، زمینه بحثهای میان رشته‌ای از یک سو و نظریه‌های تلفیقی را از سوی دیگر فراهم کرده است.
بر اساس همین خصوصیت کتاب می‌توان گفت به پایان رسیدن دوران احتمالی نظریه‌ای خاص و ظهور نظریه‌ای جدید نمی‌تواند اعتبار و اهمیت کتاب را کمرنگ کند.
اینکه هدلی بول متعلق به کدام رویکرد و نظریه در روابط بین الملل است، جای تردید وجود دارد. می‌توان او را از اولین توسعه‌دهندگان نظریه‌های جامعه‌شناسی تاریخی و حتی تکوین‌گرایی دانست.
جایی که او صحبت از نقش تحولات تاریخی در ظهور جامعه بین المللی می‌کند، به جامعه شناسی تاریخی نزدیک می‌شود و هنگامی که عنصر تغییر و نیز تکوینی بودن تحولات را مورد توجه قرار می‌دهد به تکوین‌گرایی نزدیک می‌شود.
اما توجه بول به عنصر قدرت و عملکرد قدرتهای بزرگ در گسترش هنجارها و قواعد شکل دهنده جامعه بین المللی به نوعی پذیرفتن اصول رئالیسم و نئورئالیسم محسوب می‌شود.
این کتاب در سه بخش کلی تنظیم شده است. نویسنده در بخش اول کتاب نظم در سیاست جهانی را از منظر وجود جامعه بین المللی مورد بررسی قرار می‌دهد. به این معنا که نظم درون جامعه بین‌الملل معنا پیدا می‌کند و میزان آن نیز توسط همین جامعه و عناصر مادی و غیر مادی آن تعیین می‌شود.
نویسنده استدلال می‌کند که نظم در سیاست جهانی وجود دارد و چگونگی حفظ آنرا تبیین می‌کند.
در بخش دوم کتاب موضوع نظم در نظام دولتی معاصر از منظر تداوم اهمیت قواعد سنتی و نهادهای جامعه دولتی مورد توجه قرار گرفته است. جامعه بین الملل قرن بیستم ادامه همان جامعه بین الملل مسیحی و اروپایی قرون گذشته است و لذا جامعه بین الملل پدیده‌ای منحصر به قرن بیستم نیست.
در بخش سوم کتاب ادعا شده به رغم وجود بدیلهایی برای نظام دولتی، نشانه‌های آشکاری از افول نظام دولتی مشاهده نمی‌شود؛ یا حداقل این امر به نفع اهداف اولیه انسانی نیست. ایده‌های مطرح شده در مورد افول نظام دولتی قانع کننده نیستند، اما در عین حال باید آنها را مورد ارزیابی مجدد قرار داد.
نظر شما