به گزارش خبرنگار مهر در مشهد، آیت الله محمدتقی مصباح یزدی ظهر پنجشنبه در همایش جایگاه فلسفه اسلامی در ایران معاصر افزود: برخی معتقدند فلسفه اسلامی یک ترکیب ناهماهنگ است؛ فلسفه، اسلامی و غیر اسلامی ندارد و برخی نیز معتقدند اسلام اصولا با فلسفه سر و کاری ندارد که بخواهد در یک ترکیب جمع شود و فلسفه اسلامی در واقع ترکیب ضدین است.
آیت الله مصباح یزدی با بیان اینکه جزء تعریف هیچ علمی، این نیست که نتایجش صد درصد درست باشد، گفت: عمده تمایز علوم از یکدیگر، در روش تحقیق آن هاست فلسفه مجموعه گزاره هایی که نیاز به اثبات به شیوه برهان عقلی دارد.
وی با بیان اینکه فلسفه از بدو ورود به جامعه اسلامی، با افراط و تفریط هایی مواجه بوده است، افزود: این افراط و تفریط ها باعث شد تا فلسفه آنگونه که باید رشد نکند، شبهاتی در مورد فلسفه مطرح بود که این علم بیگانه است، مال کفار است و پرداختن به آن در شأن اسلام نیست در حالی که اگر اینها درست باشد، پس به ریاضیات، هیئت و نجوم و طب هم نباید پرداخت چون همه علومی بیگانه هستند.
وی گفت: آنچه مانع پیشرفت فلسفه در طول تاریخ اسلام و تشیع شده است، افراط و تفریط های بی جاست؛ عده ای تقدیسش کردند و گروهی دیگر تکفیرش و آنچه در این میان قربانی شد خود فلسفه بود اما در فقه هیچگاه چنین افراط هایی نبوده است؛ این افراط ها باعث شد بگویند هر فیلسوفی هر چه گفته درست است و این حتی موجب شد که فارابی در صدد برآید تا بین افکار ارسطو و افلاطون آشتی دهد در حالی که خود ارسطو مخالفتش با افلاطون را صریحا بیان کرده است، از سوی دیگر هم کسانی که شبهاتی داشتند یا اشکالاتی در فلسفه دیده بودند شروع کردند به کوبیدن فلسفه و مجموعه این مشکلات باعث شد فلسفه رشد چندانی در اسلام نداشته باشد.
وی تأکید کرد: برای پیشرفت این نوع تحقیق، یعنی اثبات مسائل هستی شناسی توسط برهان عقلی که کار مقدسی است و هرچه رشد کند، به نفع حق و اسلام است و اگر تاکنون نکرده است، اشکال از برخوردهای ماست، باید بحث آزاد برپا شود، مخالف و موافق نظر بدهند، مباحثه کنند، آنگاه فلسفه ما رشد کرده و می تواند پاسخگو باشد.
وی در ادامه در مورد وضعیت فعلی فلسفه اسلامی اظهار داشت: در کشورهای اسلامی زمینه ای برای اینگونه فعالیتها به شکل قابل توجه وجود ندارد؛ پیش از انقلاب در سفری که به مصر و بیروت به عنوان فرهنگی ترین کشورهای جهان اسلام داشتیم معلوم شد که در پایتخت فرهنگی کشورهای اسلامی حتی به اندازه شهر قم یا نجف از فلسفه اسلامی بهره ای ندارند، عالم اسلام یعنی ایران؛ جاهای دیگر خبری نیست اگر چیزی هم هست از فلسفه اسلامی، در همین کشور خودمان است.
آیت الله مصباح یزدی، وضعیت فلسفه در ایران امروز را بسیار متفاوت از گذشته دانست و افزود: آن روز مهمترین منبع شناخت افکار فیلسوفان غربی، کتابی به نامسیر حکمت در اروپا بود، یک نفر آشنا به زبان انگلیسی نبود و باید ترجمه ها را می خواندیم که محدود بودند ولی امروز در حوزه علمیه قم کسانی داریم که به زبان انگلیسی کتاب می نویسند که مورد تحسین فیلسوفان غربی است، منابع خارجی را نیز به راحتی می توانند استفاده و نقد کنند، در بزرگ ترین مجامع علمی اروپا و آمریکا حضور یافته و افکار فیلسوفان بزرگ مغرب زمین را نقد می کنند که شاهد زنده ما دکتر لگنهاوزن هستند.
نظر شما