چالشهاي نخستين وزير امورخارجه اتحاديه اروپايي

" خاوير سولانا " كه پيش از اين رياست سازمان پيمان آتلانتيك شمالي ( ناتو : NATO ) را بر عهده داشته از سال 1999 ميلادي به اتحاديه اروپايي رفت و هماهنگ كننده سياست خارجي اين اتحاديه شد .اروپايي ها معتقدند كه او در اين مقام دست به اقدامات موثر و مهمي زده است .

اكنون وي در مقام اولين وزير امورخارجه اتحاديه اروپايي بايد با چالشهاي جديدي دست و پنجه نرم كند . به نظر مي رسد گسترش اتحاديه اروپايي و افزايش تعداد كشورهاي عضو از 15 به 25 كشور ضرورت اعمال برخي تغييرات حتي در سطح وسيع را بيش از پيش نمايان مي كند . اتحاديه اروپايي همسو با گسترش تعداد كشورهاي خود بايد از لحاظ فعاليتهاي اقتصادي ، فرهنگي وسياسي نيز گسترش يابد .

يكي از مسائلي كه امروز دغدغه اتحاديه اروپاست برخورداري از جايگاه دائم در شوراي امنيت سازمان ملل است . اتحاديه اروپايي در نظر دارد علاوه بر گسترش سطح همكاريهاي اقتصادي خود با سازمان ملل همكاريهاي سياسي خود را نيز با آن تقويت كرده و بهبود بخشد .

چندي پيش پارلمان اروپا اعلام كرد كه گزارشي در اين خصوص تهيه و در اختيار سازمان ملل قرار خواهد داد . بطور قطع ارائه اين در خواست موقعيت اتحاديه اروپايي را در سطح جهان تحكيم بخشيده و سبب حضور فعالتر اين ارگان در مسائل بين المللي خواهد شد .شماري از نمايندگان پارلمان اروپا بر اين عقيده هستند كه سازمان ملل بايد به تداوم و چگونگي ارتباط خود با اتحاديه اروپايي بيشتر بينديشد و اين امر را سر لوحه امور خود قرار دهد .

كمكهاي اتحاديه اروپايي به سازمان ملل براي انجام كمكهاي بشر دوستانه و اقدامات صلح جويانه سالانه بالغ بر 300 ميليون يورو مي شود كه اين امر نيز مي تواند در تسريع در دستيابي به اين هدف باشد .
پس از تلاش سران اروپا چندي پيش " كوفي عنان " دبير كل سازمان ملل اعلام كرد كه بزودي در پارلمان اروپا حاضر مي شود و در اين خصوص به بحث و تبادل نظر خواهند پرداخت .

اكنون با توجه به شرايط كنوني سازمان ملل و اتحاديه اروپايي به نظر مي رسد كه " وزير امورخارجه " آتي اتحاديه اروپايي مي تواند در اين مورد گامهاي مهم و موثري برداشته و با حضور فعال خود در عرصه روابط خارجي ميان دولتهاي اروپايي و رايزني هاي لازم با آنها توجه مقامات سازمان ملل را به اين امر معطوف كند و بتواند اتحاديه اروپايي را براي تحقق اين هدف ياري رساند .

همواره اين امر كه اتحاديه اروپايي مي تواند " وزير امورخارجه " واحد داشته باشد و لزوم اين امر اذهان عمومي كشورهاي اروپايي را به خود معطوف كرده است .

" هنري كسينجر " وزير امورخارجه اسبق آمريكا همواره از نبود يك راي يگانه اروپايي در مواقع بحراني انتقاد مي كرد . هم اينك شرايط آن فراهم امده است تااتحاديه اروپا بزودي شاهد يك وزير امورخارجه واحد شود . در موقعيت كنوني كشورهاي اروپايي در يك مورد به توافق رسيده اند و آن اين است كه با ادغام دو سمت كميسير خارجي و هماهنگ كننده سياست خارجي اتحاديه اروپا مي توان سمت جديدي با عنوان وزير امورخارجه را بنيان نهاد .

" والري ژيسكاردستن " رئيس مجمع تنظيم قانون اساسي واحد اروپايي نيز پيش از اين خاطر نشان كرده بود كه سمتي با اين عنوان در پيش نويس اين قانون اساسي پيش بيني شده است .

بهر حال اين فرآيند طي شده و حال بايد در انتظار انتصاب رسمي سولانا در سمت وزير امورخارجه اتحاديه اروپايي بمانيم و ببينيم كه آيا وي مي تواند اتحاديه اروپايي را در دستيابي به اهدافش با توجه به اينكه با هدف مقابله با آمريكا بنيان گذاري شده ياري رساند ، يا نه ؟

آيا براستي وي قادر خواهد بود با اتخاذ سياستهاي خاص و راهكارهايي متفاوت به تقويت چهره اتحاديه اروپايي در جهان كمك نمود و به قدرتي بزرگ در برابر سياستهاي آمريكا در خصوص كسب امتيازهاي سياسي ، اقتصادي و فرهنگي در جهان تبديل شده و با آن به مقابله بپردازد ؟

آيا مي تواند شيوه صحيحي را براي داشتن جايگاه دائم اتحاديه اروپايي در شوراي امنيت سازمان ملل اتخاذ نموده و بدين واسطه موقعيت اتحاديه اروپايي را در حل بحرانهاي بين المللي از ثبات بيشتري برخوردار نمايد ؟