به گزارش خبرگزاری مهر، پارسی نژاد در این نشست که به همراه رضا نجفی منتقد و مترجم در محل حوزه هنری استان تهران برگزار شده بود گفت: برخلاف دهه چهل که آزادی قلم و حمایت از نویسندگان بسیار قابل توجه بود و زمینه رشد ادبی- هنری کشور را فراهم می‌کرد در دهه پنجاه ناگهان با تغییر نگاه و رشد مبارزات سیاسی، سانسور به شدت افزایش یافت و نویسندگان تحت فشار قرار گرفتند و نوعی رخوت و نارضایتی در آنها شکل گرفت که موجب زمین خوردن ادبیات دهه پنجاه شد.
نجفی نیز درادامه سخنان پارسی‌نژاد گفت: این فشارها موجب ایجاد نوعی اعتراض درمیان نویسندگان شد و دامنه این اعتراض‌ها به حدی رسید که می‌توان این دهه را دهه اعتراض نامیدند.
وی افزود: نویسندگان دهه پنجاه بیش از هر دهه دیگری سیاسی شدند و از همین رو در آثارشان شعارزدگی و پیامهای سیاسی بسیاری دیده می‌شود. این نگاه عجولانه و بی تامل نویسندگان با اعتراض و سیاست‌زدگی موجب نوعی شتابزدگی در آثار آنها شد به طوری که گاه ملاکهای زیبایی شناسی در آثارشان نادیده گرفته شده‌است.
نویسنده کتاب "شناختی از هرمان هسه" ادامه داد: دهه پنجاه از سوی دیگر دوره اوج حرکتها و انقلابهای فکری و سیاسی است که نویسندگان نیز از آن بی بهره نماندند. مثلا تحت تاثیر آرای شریعتی و آل احمد تلاش برای بازگشت به خویشتن و بومی گرایی در آثار نویسندگان به وفور به چشم می‌خورد. نویسندگان ما در این دوره برخلاف دهه بیست و سی که غربگرا بودند به طور افراطی بومی گرا شدند.
وی افزود: نویسنده این دوره زندگی روستایی را به عنوان ایده‌آل در ذهن خود مجسم می‌کند و جهل و مشکلات روستا را نمی‌بیند از این‌رو در اثر خود فقط به بیان پاکی و بی آلایشی روستاییان می‌پردازد. این افراط به حدی می‌رسد که هر چه متعلق به فرهنگ غربی است تخطئه می‌شود.
پارسی نژاد با تائید صحبتهای نجفی، رشد زبان را از دستاوردهای مثبت نویسندگان دهه پنجاه دانست و گفت: به دلیل فشارهایی که بر روی محتوای تولیدی نویسندگان وجود داشت توجه نویسندگان به زبان افزایش و در ادامه فرم گرایی نیز رواج یافت.
این منتقد ادامه داد: با این حال ما در دهه پنجاه شاهد دو دوره کاملا مستقل و متفاوتی از هم هستیم. در دوره اول، ادبیات به نسبت رشد آن دردهه چهل به سرعت مسیر نزولی را پیمود اما حوالی سال 57 به دلیل کاهش فشارها و به وجود آمدن آزادی یکبار دیگر ادبیات راه رشد خود را هموار کرد.
نجفی درتایید این سخن گفت: بیشترین کتابهای منتشره درایران مربوط به اواخردهه پنجاه و سالهای پس ازانقلاب است، به طوری که بسیاری از آثاری که در سالهای قبل جواز چاپ و نشر نیافته بودند نیز در این دهه منتشر شدند. وی ادامه داد: جریان رو به رشدی که در این سالها با شتاب رو به جلو حرکت می‌کرد بار دیگر در سال 59 با آغاز جنگ تحمیلی افول کرد.
پارسی نژاد به نسبی گرایی به عنوان یکی دیگر از ویژگیهای ادبی دهه پنجاه اشاره کرد و گفت: رشد و افزایش نسبی گرایی نیز از دیگر ویژگیهای عمده این دوره است به طوری که استفاده از واژه‌های شک و دو دلی مانند "شاید" و "ممکن است" به فراوانی در آثار نویسندگان این دوره به چشم می‌خورد.
نجفی نیز دربخش پایانی سخنان خود به مقوله ضد قهرمان در نویسندگان دهه پنجاه پرداخت و گفت: ادبیات دهه پنجاه آکنده از ضد قهرمان‌هاست. به طوری که حتی نویسندگان روشنفکر نیز در آثار خود به ملامت روشنفکری در ایران می‌پرداختند. همین مسائل در نهایت موجب ایجاد نسبی گرایی افراطی در این دوره شد.
وی افزود: جریانی که با پیروزی انقلاب اسلامی از بین رفت، به طوری که می‌توان انقلاب را بازگشت دوباره قهرمانان به عرصه ادبی کشور دانست.
بررسی ادبیات دهه پنجاه اولین نشست از نشستهای ادبی"آن چهار،"ده" سال" بود که با حضور نویسندگان، منتقدان و پژوهشگران مطرح کشور در گالری اتفاق حوزه هنری استان تهران با نقد و بررسی چهار دهه ادبیات داستانی در ایران برگزار می‌شود.
نظر شما