به گزارش خبرنگار مهر در شیراز، زمانی که هیئت دولت در سومین دور از سفر استانی خود به اصفهان سفر کرد و عنوان پایتخت فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی را در مصوبات خود در این شهر گنجاند بسیاری از فرهنگوران استان فارس آرزو کردند که ای کاش کمی از تدبیر، تیزهوشی و فرصت شناسی مسئولان همسایگان شمالی فارس را مدیران استان فارس داشتند.
"پایتخت فرهنگی" عنوانی بود که سالهای سال فرهنگوران فارس و حتی مدیران فرهنگی استان بر آن تاکید کرده و در سخنرانیهای خود از شیراز به این عنوان نام می بردند اما هیچگاه این عنوان برای استان فارس و شهر شیراز به صورت رسمی مصوب نشد و در تلاشی که در زمان صفار هرندی وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گرفت وزیر وقت نسبت به این موضوع استقبالی نکرد.
کاری که اصفهانیها برای کسب عنوانی که شیرازیها سالیان سال در پی آن بودند و به ثمر نرسید را در بهترین زمان ممکن و با کمی تدبیر به سرانجام رساندند و هیئت دولت نیز بدون ایرادگیری از اصل موضوع در مصوبات خود عنوان پایتخت فرهنگی و تمدن ایران اسلامی را به اصفهان هدیه داد.
به نظر می رسد این اتفاق را باید در نوع عملکرد مدیران حوزه های فرهنگی استان و فرصت شناسی آنها دانست که با برخورداری از 35 درصد از میراث فرهنگی فارس، برخورداری از مشاهیری برجسته ادبی، فلسفی و پیشینه درخشان هنری و میزبانی از جشنواره های فرهنگی و ادبی متنوع در طول 10 سال گذشته نتواسنتد مرکزیت فرهنگی کشور را به شیراز ببخشند.
کنگره زندیه در شیراز
پس از اینکه اصفهان با این عنوان در سفر دور سوم هیئت دولت انتخاب شد و اهالی رسانه و فرهنگ استان فارس نیز نسبت به آن واکنش نشان دادند اعلام شد که اطلاق این عنوان به اصفهان مصوبه شورای شهر آنها بوده و ربطی به مصوبه سفر هیئت دولت ندارد اما چنانچه مسئولان استان فارس به سایت اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری اسلامی ایرانی مراجعه و بخش مربوط به مصوبات سفر دولت به اصفهان را مرور کنند خواهند دید که گزینه چهارم از مصوبات فرهنگی دقیقا چنین عنوان شده " نامگذاری شهر اصفهان به عنوان پایتخت فرهنگ و تمدن ایران اسلامی" و اگر واقعا این مصوبه مربوط به شورای شهر بوده پس نباید در مصوبات سفر هیئت دولت در سایت ریاست جمهوری نیز از آن اسمی به میان می آمد.
طرح این توجیهات بیشتر فرار از واقعیتی است که در آن نشان می دهد مدیران استان فارس و به ویژه متصدیان امور فرهنگی نتوانستند زیرساختهایی را به وجود آورند که در آن فرهنگ به عنوان شاخص اصلی و متجلی استان فارس و شهر شیراز در نزد همگان نمود یابد.
فقدان زیرساختهایی نظیر عدم ایجاد سالنها و مکانهایی اختصاصی مناسب و مجهز برای برگزاری جشنواره ها و مناسبتهای فرهنگی و هنری در حوزه سخت افزاری و عدم توانایی لازم برای جذب برنامه هایی که در سطح ملی در حوزه فرهنگ برگزار می شد در حوزه نرم افزاری و مسائلی از این قبیل، بحرانهایی بود که فرهنگ فارس با آنها دست به گریبان بود و انتخاب شیراز به عنوان پایتخت فرهنگی ایران می توانست در جبران این فقدانها و محرومیتها چاره ساز باشد.
اطلاق این عنوان به خودی خود دردی از مشکلات فرهنگی فارس دوا نمی کند بلکه باید در نظر داشت اگر شیراز با این عنوان به تصویب هیئت دولت می رسید از آن به بعد بود که در جریان تخصیص اعتبارات و تصمیمات فرهنگی، استان فارس پایه و بنای اساسی توجهات قرار می گرفت و این امر در توسعه بخشهای مختلف استان نیز کمک می کرد.
یادروز حافظ در شیراز
در جریان سفر هیئت دولت در دور دوم سفرها مصوبات مختلف فرهنگی برای فارس به تصویب رسید که هرکدام به نوبه خود شایسته و قابل تقدیر است که از آن جمله می توان به مطالعه و ایجاد مجموعه فرهنگی و هنری شیراز، مطالعه ایجاد دهکده قرآنی، چندین جشنواره بین المللی ادبی، جشنواره بین المللی فیلمهای سینمایی کشورهای اسلامی و... اشاره کرد اما این تصمیمات وقتی در بستر و جریان پایتخت فرهنگی شکل می گرفت می توانسنت استمرار خود را همواره ادامه دهد، به عنوان مثال زمانی که شیراز به عنوان پایتخت فرهنگی معرفی می شد دیگر نیاز نبود اجرای جشنواره ای به شکل موردی به فارس واگذار شود و یا یک مجموعه هنری و فرهنگی در شیراز به صورت موردی ساخته شود بلکه در شرایط کسب این عنوان، فارس از اکثر تصمیمات مختلف فرهنگی کشور بهره می برد و این استفاده به صورت مستمر ادامه داشت.
یکی از ثمراتی که این انتخاب برای شیر از در پی داشت توجه به رویکرد توسعه استان فارس است. استان فارس طی سالهای اخیر دچار نوعی سردرگمی بوده که در بر آن اساس مسیر و رویکرد توسعه در فارس مشخص نبود.
در این رابطه طی این چند سال گاهی صنعتی فارس که همواره محروم مانده بود در نظر مسئولان و مدیران فارس حوزه قابل توجهی می آمد که باید جبران می شد گاهی اوقات به فرهنگی بها داده می شد و مسئولان را بر آن می داشت که به فکر توسعه فرهنگی فارس باشند و گاهی نیز کشاورزی مرکز توجه مدیران قرار می گرفت و این سیاستهای چندگانه توسعه ای، استان فارس را از داشتن رویکرد و سیاست توسعه مشخص و واضح محروم کرده است و همچنان نیز مشخص نیست مدیران استان فارس برای توسعه این خطه از سرزمین چه مسیر و روشی را اتخاذ کرده اند.
انتخاب شیراز به عنوان پایتخت فرهنگی این فرصت را برای مسئولان استان فارس مهیا می کرد که رویکرد و مسیر توسعه استان را پیدا کرده و بر همین مبنا پیش بروند چراکه با توجه به پیشینه فرهنگی فارس در ابعاد مختلف، این چنین به نظر می رسد که توسعه و رشد حوزه فرهنگ در فارس این استان را در بخشهای مختلف دیگر نظیر اقتصاد، اشتغال، سیاست و... نیز دچار پیشرفت می کند.
در این رهگذر هیئت دولت نیز می توانست با کمی دقت مشکلات و مطالبات اهالی فرهنگ استان فارس و شهر شیراز را به عرصه عمل برساند.
بر این اساس جمعی از وزرا و معاونین رئیس جمهور از جمله وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در جریان سفر هیئت دولت به استان فارس اعلام کردند که اعتقاد چندانی به الفاظی مثل پایتخت فرهنگی و... در سطح دولت وجود ندارد و در این خصوص باید این سئوال را مطرح کرد که اگر چنین اعتقادی وجود نداشت باید این دیدگاه برای تمام استانهای لحاظ می شد و اگر وجود دارد نباید چنین تبعیضهایی را بین استانها شاهد بود.
گردهمایی بین المللی مکتب شیراز
به هر حال شورای شهر، اهالی فرهنگ استان فارس و شهر شیراز طی چند ماه گذشته بسیار کوشیدند که عنوان پایتخت فرهنگی برای استان فارس در سفر هیئت دولت به تصویب برسد اما به نظر می رسد مسئولان استان نیز با این عملکرد چندان اعتقادی نسبت به انتخاب شیراز به عنوان پایتخت فرهنگی ندارند و بر همین اساس شاید شیراز را در عمل و نه فقط در سخنرانی و اظهار نظر، پایتخت فرهنگی کشور ندانند.
داشته های فرهنگی به معنای جامع کلمه و داشته های میراثی، ادبی و هنری در معنای جزئی تر آنچنان در شیراز و استان فارس گسترده و عمیق است که با کمی کوشش و تدبیر می توان استان فارس را در هر بخش سرآمد کشور کرد به شرط آنکه مسئولان استان فارس به ویژه در حوزه فرهنگ اعتقادی جدی تر به شهر شیراز به عنوان پایتخت فرهنگ و تمدن ایران داشته باشند.
اما آنچه به نظر می رسد از این پس باید مسئولان استان فارس به آن توجه بیشتری داشته باشند توجه به زیرساختهای فرهنگی بوده تا بتوان حوزه های نرم افزاری فرهنگ را در سطح استان فارس تعمیق و توسعه بخشید.
بر اساس آنچه اعلام شد در پی ثبت مراسم نوروز به نام شیراز در یونسکو تعدادی از روسای جمهوری کشورها اعلام آمادگی کرده اند که برای ایام نوروز ضمن سفر به شیراز در مراسمی پیرامون این موضوع شرکت کنند و در این جریان دبیر کل سازمان ملل نیز حضور خواهد داشت اما باید دید که شیراز آمادگی پذیرایی از این میهمانان با چنین سطحی را دارد یا باید در اقدامی فوری و جدی بسترهای لازم را فراهم کرد و آماده سازی استان فارس و شهر شیراز تا چند ماه آینده برای مراسم مذکور می تواند آزمونی خوبی باشد تا مدیران استان فارس به خصوص مسئولان حوزه فرهنگ ثابت کنند که در عمل نیز شیراز را پایتخت فرهنگی ایران می دانند.
..................................
هژیر فتحی
نظر شما