بحث میان سیاست و اخلاق بحث جدیدی نیست و از دوران گذشته مورد توجه فیلسوفان و عالمان علم سیاست بوده است. این موضوع و نسبت میان این دو حوزه هنوز هم توجه اندیشمندان و صاحبنظران از یک سو و سیاستمداران را از سوی دیگر به خود معطوف داشته است.
اگر علم اخلاق را در حوزه بررسی سیاست مورد توجه قرار دهیم، هنجارهای سیاسی از جهت میزان اخلاقی بودن و اخلاقی نبودن، درست یا نادرست بودن و فضیلت و رذیلت بودن مورد توجه قرار می‌گیرد.
دکتر بن کالبرن استاد فلسفه در دانشگاه کمبریج است. حوزه تخصصی او فلسفه سیاسی و فلسفه آموزش و پرورش است. او همچنین در حوزه‌های فلسفه ریاضیات و اخلاق صاحبنظر است. از کالبرن در این حوزه‌ها، کتابها و مقالاتی منتشر شده است.
"استقلال و لیبرالیسم" و "میراث هارت: فلسفه سیاسی و اخلاق" از جمله آثار کالبرن به شمار می‌رود. او در حال حاضر در حال نگارش کتابی درباره نسبت میان لیبرالیسم و نهادهای اقتصادی است.
حد و حدود دولت در اخلاق از مسائل مهم در حوزه اخلاق سیاست است
بن کالبرن در گفتگو با خبرنگار مهر و در مورد مهمترین پرسش و موضوع مطرح در نسبت میان سیاست و اخلاق، گفت: اولین مسئله در مورد نسبت اخلاق و سیاست این است که حد و حدود دولت در تحمیل یا تشویق اصول اخلاقی تا کجا باید باشد.
وی افزود: موضوع و مسئله دوم، در یک شرایط غیر آرمانی این است که چگونه ما می‌توانیم در مورد اموری که احتمال نیل به نتیجه ایده‌آل را برای ما به دنبال ندارد، رفتار کنیم. این پرسش خواه در مورد ابزارها و وسایلی که دولتها برای تشویق اخلاق به کار می برند و خواه در مورد آنچیزی که ما فکر می‌کنیم درست است، موضوعیت دارد.
اخلاق نتیجه‌گرا هم در حوزه فردی و هم در حوزه عمومی قابل کاربست است
استاد دانشگاه کمبریج در مورد این موضوع که برخی اخلاق کانتی را قابل اعمال در حوزه فردی می‌دانند و اخلاق فایده‌گرا را در حوزه عمومی از جمله محیط سیاسی گفت: من این نظر را قبول ندارم. به نظر من نتیجه‌گرایی غیر مستقیم که به طور غایی بر نوعی از اخلاق کانتی مبتنی است، در هر دو حوزه کارایی دارد. به عبارت دیگر اخلاق نتیجه‌گرا هم در حوزه فردی و هم در حوزه عمومی قابلیت کاربست دارد.
وی در ادامه تصریح کرد: این مسئله که نتیجه‌گرایی در پی چه چیزی است در شرایط گوناگون فرق می‌کند و زمینه‌مند است. البته این موضوع خیلی هم تعجب آور و عجیب نیست . این موضوع را در اعمال و رفتارهای زندگی خصوصی نیز می‌توانیم مشاهده کنیم.
وی تصریح کرد: مثلا گفتن "آتش" را در نظر بگیرید. گفتن "دارد آتش می‌گیرد" در بعضی شرایط الزام‌آور است و در برخی شرایط محدود می‌شود. وقتی به عنوان مثال در مدرسه شاهد آتش گرفتن جایی باشیم با فریاد می‌گوییم "دارد آتش می‌گیرد". ولی گفتن همین جمله در یک سالن تئاتر که مملو از جمعیت است و آتشی هم در میان نیست، مجاز نیست.
نظر شما