دکتر مرتضی کاخی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد رابطه سنت، فرهنگ و هویت گفت: اینها در زبان فارسی به آن صورت که در زبانهای فرنگی و خارجی و به خصوص انگلیسی و فرانسه تا آنجا که من مطالعه کردم و اطلاع دارم با آنچه که بطور عادی در زبان محاوره می گویند مطابقت ندارد.
کاخی افزود: تلقی برخی از فرهنگ در ایران براساس سواد است ، یا شیوه استفاده از ابزار را نیز به نوعی فرهنگ استنباط می کنیم .
وی با تأکید بر اینکه چنین مقوله هایی در فرهنگ نمی گنجند، یادآور شد: فرهنگ به معنای مجموعه سنتها، عادات ، آداب و رسوم و هرآنچه که درگذشته پایه‌های کیستی و چیستی یک ملت را تعیین می کنند است، چیستی یعنی همان هویت ، کیستی نیز یعنی در کجا قرار گرفتند. بنابراین اینکه بگویند اروپایی ها مردم با فرهنگی هستند و آفریقایی ها بی فرهنگ هستند این غلط است . هیچکس نمی تواند بی فرهنگ باشد. فرهنگ بد ممکن است وجود داشته باشد یعنی از سنتهای بدی استفاده کنند .
نویسنده کتاب "باغ بی برگی" با اشاره به اینکه برخی سنتها ناشایست هستند، تیغ بر سر زدن به خاطر عزای امام حسین(ع) را از جمله این سنتها عنوان کرد و افزود: به اینگونه افراد باید گفت لزومی ندارد تیغ برسرت بزنی، خودت را مریض کنی و سرت را بشکافی و خانواده ات را بدبخت کنی. این دردی را دوا نمی کند تو به جای این کار باید نصایح سیدالشهداء را عمل کنی .
وی افزود: وقتی می گوییم فرهنگ یعنی مجموعه دانشها ، آداب و رسوم ، سنتها و هویتی که یک ملت یافته اند همه اینها که از گذشته های دور برایشان باقی مانده همه اینها در مجموع فرهنگ را تشکیل می دهند. بنابراین ما ملت با فرهنگی هستیم اینکه مهمان نوازی می کنیم ، راستگویی و درستی داریم همه نشان از فرهنگ و گذشته نیک ما هستند .
کاخی در پاسخ به این سؤال که آیا فرهنگ ایرانی اسلامی در تعارض با فرهنگ غرب است، گفت : در تعارض نیستند بلکه با هم فرق دارند . در وهله اول اینکه باید مشخص کنیم غرب یک مفهوم جغرافیای است یا نه؟ یک غرب داریم که به معنای اروپا است و یکی آن طرف کره زمین یعنی آمریکا است. اعتبار غرب نیز به مهاجران انگلیسی و فرانسوی است که 400، 500 سال پیش به آمریکا یا کانادا رفتند .
وی افزود : چون آمریکا و کانادا جمعیتی نداشتند کانادا که از بزگترین کشورها از لحاظ جغرافیایی است حدود 40 میلیون جمعیت دارد یا استرالیا که در شرق است اما غرب تصور می کنیم . نکته مهم این است که موقعیت جغرافیایی نباید عامل تعارض باشد، نباید مزاحم هم بود بلکه باید ملتها تساهل داشته باشد و بپذیریم کسانی مثل آنها هستند که اینطوری نیستند .
مترجم کتاب "از افلاطون تا ناتو " یادآور شد: امروز که مسائل جهانی تبدیل به مسائل یکدست بین المللی می شوند و همچنین وسایل نقلیه نیز سرعت بسیاری گرفته اند و سفرها و نقل و انتقالات بسیار است به طور طبیعی انسانها سنتهایشان را نیز با خود منتقل می کنند و البته در این سفرها به سنتها و فرهنگ کشوری که وارد شدند نیز احترام می گذارند و رعایت می کنند .
کاخی در پاسخ به این سؤال که تا چه اندازه ما به بحثهای نظری در مورد فرهنگ ، هویت و سنت نیاز داریم، گفت : هرقدر در این زمینه کار کنیم، باز کم است و جای کار بسیار .
این محقق حوزه ادبیات تصریح کرد : هرگز نباید فرهنگ و هویت خود را از دست داده و به اصطلاح فرنگی بازی در بیاوریم . شک نیست که وقتی سنتهای ایرانی خود را از دست بدهیم، هویت خود را از دست داده ایم .
نظر شما