به گزارش خبرنگار مهر در اصفهان، براساس کاوشهای باستان شناسان در سال 1350 هجری شمسی، این بنای تاریخی بر روی بنایی از دوران پیش از اسلام ساخته شده است که در کف مسجد و میان درزهای قطور آن، آثاری از یک مسجد متعلق به 1200 سال پیش و نیز مسجدی از دوره آل بویه متعلق به 1100 سال پیش به دست آمده است.
این بنای پر عظمت تاریخی در دوران مختلف تاریخی مورد توجه قرار گرفته و الحاقاتی به آن اضافه شده چنانچه اکنون بیشتر ساختمانهای کنونی مسجد از دوران سلجوقیه به جای مانده که مربوط به 900 تا 1000 سال پیش است.
پس از آن دوران در دوران ایلخانان مغول و همچنین در زمان حکمرانی تیموریان، آل مظفر، ترکمنان، آق قویونلو و ... بناهایی به این مسجد تاریخی افزوده شد که مجموعه این مسائل خود گواهی دهنده اهمیت مسجد جامع اصفهان در طول دوران تاریخی است.
یکی از گردشگران ایرانی که برای بازدید از این بنای تاریخی به مسجد جامع اصفهان سفر کرده بود در خصوص این بنای تاریخی به خبرنگار مهر گفت: در حال حاضر درب ورودی این بنای پرعظمت تاریخی میان دیگر فروشگاه ها پنهان شده و انتظار می رود تا در سریعترین زمان ممکن این مشکل را برطرف کنند.
وی ادامه داد: نمای بیرونی هر بنای تاریخی خود گواهی دهنده علاقه مردم هر شهر به سابقه تاریخی و میراث تاریخی آن شهر است و جای تعجب است که چرا اصفهان با چنین سابقه تاریخی که دارد، این چنین از مسجد جامع اصفهان نگهداری کرده است.
این گردشگر ایرانی ادامه داد: در هر صورت باید وضعیت نمای بیرونی این مسجد ساماندهی شود زیرا قطعا این موضوع در ذهن گردشگران خارجی جلوه مناسبی ندارد.
یک گردشگر خارجی نیز در این خصوص گفت: در کتب تاریخی در خصوص مسجد جامع اصفهان بسیار خوانده و حالا که از نزدیک این مسجد را می بینم باور می کنم که واقعا این مسجد عظمت دارد.
وی با اشاره به دودکش خارج شده به سمت حیاط مسجد و سیم بلندگوها که در آسمان حیاط مسجد رها شده بود، گفت: در حال حاضر برخی از بی دقتی ها باعث شده تا نمای زیبای این مسجد آراستگی و زیبایی خود را از دست بدهد.
یک کارشناس مسائل تاریخی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در اصفهان در خصوص مسجد جامع اصفهان با اشاره به ساخت و سازهایی که در اطراف این بنای تاریخی انجام می شود، گفت: در هر صورت این اقدام شهرداری اصفهان و توجه به احیای طرح میدان عتیق بسیار در خور توجه است اما باید در همین راستا حساسیتهای لازم را نیز داشت تا کارکردن این دستگاه ها خسارتی را متوجه مسجد جامع نسازد.
وی افزود: احتمال می رود با توجه به اینکه این مکان از محلهای قدیمی است در حفاری برای ایجاد گذرگاه میدان عتیق با نوعی سازه های قدیمی نیز روبرو شویم.
این کارشناس مسائل تاریخی که خواست نامش ذکر نشود با اشاره به اینکه یک بنای تاریخی متعلق به تمام ایرانیان و تمام دنیا است، اظهار داشت: قطعا باید از بعد تک نگری از آثار تاریخی و اینکه آن را تنها در انحصار خود بدانیم یک گام را فراتر گذاشت و سعی کرد تا علاوه بر مرمت آن در حفظ و نگهداری این بنای تاریخی تلاش و مبادرتی دو چندان داشته باشیم.
وی که در خصوص مسائل مربوط به مسجد جامع اصفهان مطالعاتی داشته است، بیان کرد: در حال حاضر مسجد جامع اصفهان با وجود برخی دلسوزی های سازمان میراث فرهنگی، دچار نوعی نگاه چند مدیریتی شده، چنانچه اکنون اداره کل اوقاف و هیئت امنا این مسجد نیز خود را مسئول این بنای تاریخی می دانند و این در حالیست که میراث فرهنگی را در مراحل بازسازی و مرمت تنها رها کرده اند.
وی بیان کرد: سازمان میراث فرهنگی در دهه پیش نیز در تلاش بود که با گسترش دایره ثبت جهانی، مسجد جامع را نیز در فهرست آثار جهانی قرار دهد اما چند مدیریتی بودن این بنای تاریخی مشکلاتی را برای ثبت این اثر تاریخی در فهرست آثار جهانی ایجاد کرد.
این منبع آگاه با اشاره به گزارش خبرگزاری مهر در خصوص مسجد جامع اصفهان که چندی پیش منتشر شد، گفت: انتظار می رفت پس از انتشار این خبر شاهد نوعی تغییر نگرش سازمان و متولیان امر در این خصوص باشیم اما هر بار که به این مسجد مراجعه می کنم متاسفانه هیچگونه تغییری انجام نشده است.
وی در ادامه نسبت به بی توجهی برخی از سازمانها در خصوص بناهای تاریخی اظهار تعجب کرد و گفت: نمای بیرونی این مسجد خود گواهی دهنده این اصل است.
سیم کشی های غیر اصولی شرکت مخابرات در بیرون از مسجد، پارک موتورسیکلتها در مقابل درب ورودی اصلی این بنا که از ورود افراد به مسجد جلوگیری می شود، نصب تالبو برق بر دیواره قدیمی ترین قسمت این بنای تاریخی و ... خود گواهی دهنده مسائل و مشکلات موجود در خصوص این بنای تاریخی است.
در هر صورت انتظار می رود تا در سریعترین زمان ممکن شهرداری اصفهان در خصوص برخی از این مسائل دقت عمل لازم را به عمل آورند و برخی از مسائل مربوطه را رفع کند.
ایوان 600 ساله از جایگاه اصلی خود منحرف شده است
براساس مشاهدات خبرنگار مهر از "صفه عمر" این مسجد تاریخی که متعلق به 600 تا 700 سال پیش است و دقیقا پشت به پشت مغازه های کنار خیابان قرار گرفته به نوعی مورد بی مهری مردم و کاسبان اطراف مسجد است، چنانچه نصب کولرهای آبی بر بامهای این مغازه ها که در برخی از ایام روز سبب ریزش آب می شود زمینه های شستگی دیواره های این ایوان را فراهم کرده است.
کارشناس مسائل تاریخی در این خصوص نیز به خبرنگار مهر گفت: صفه عمر مربوط به دوران آل مظفر است و اکنون به گفته مسئولان سازمان میراث فرهنگی، مرمت آن در انتظار اختصاص بودجه سازمان میراث بوده و امید است در سریعترین زمان ممکن مرمت آن آغاز شود.
وی در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه "اکنون که سر در این ایوان تخریب شده و شما اطلاع خاصی در خصوص برنامه مرمتی آن دارید یا خیر" گفت: این قسمت نیز در دستور کار مسئولان قرار گرفته است و در آینده نزدیک مرمت خواهد شد.
یکی از مسائلی که در این قسمت از مسجد باعث نگرانی می شود نزدیکی این بخش از بنا به خیابان است به طوریکه ممکن است با لرزشهایی مشکلاتی را برای مردم ایجاد کند، چنانچه اکنون نیز قسمت بالایی این ایوان به سمت خیابان حرکت کرده و منحنی شده است.
انحراف این ایوان در حدی است که اکنون از حرکت آن با ایجاد یکسری کابل جلوگیری شده است.
قدیمی ترین گنبد آجری تاریخی جهان در انحصار بازارهای اطراف
این کارشناس مسائل تاریخی در خصوص گنبد تاج الملک گفت: شمالی ترین اثر تاریخی مسجد جامع، گنبد تاج الملک مشهور به گنبد خاکی است که بانی آن ابوالغنائم تاج الملک خسرو فیروز شیرازی وزیر دیگر ملکشاه سلجوقی بوده و سال ساخت آن در کتیبه دور گنبد، سال 481 هجری ذکر شده که اثر بی همتایی در بین آثار دوره سلجوقی به شمار می رود.
وی ادامه داد: پروفسور آرتور اپهام پوپ ایرانشناس مشهور آمریکایی نیز در خصوص این گنبد عظیم تاریخی نوشته "این بنا با عظمت خاموش و جدی و اسرارآمیزش یکی از زیباترین آثار معماری جهان است."
این منبع آگاه ادامه داد: در حال حاضر این گنبد آجری که در نوع خود بی نظیر است مورد غفلت قرار گرفته و تا جایی که حتی سر در ورودی آن نیز به محلی برای کسب فروشندگان دوره گرد و پارکینگی برای موتورسیکلتها تبدیل شده است.
وی حتی به بی دقتی اداره برق نیز اشاره کرد و گفت: در حاشیه سمت راست این بنا نیز اداره برق یک تابلوی کوچک نصب کرده که این امر نیز از اهمیت این مسجد جامع عظیم می کاهد.
.......................................................
گزارش: محمد قاسمیعکس: خسرو خالقی
نظر شما