به گزارش خبرنگار مهر، بحث ممیزی آثار نمایشی طی سال‌های گذشته یکی از مباحث جدی عرصه تئاتر ایران بوده و هست. در زمان‌های مختلف شاهد مجوز گرفتن برخی متون نمایشی با اعمال برخی ممیزیها بوده‌ایم و در شرایطی دیگر نیز برخی آثار نمایشنامه نویسان مطرح مجوز لازم برای تمرین و اجرا را دریافت نکرده‌اند.
طبق نظر برخی از هنرمندان تئاتر اعمال ممیزی‌های در نظر گرفته شده برای آثار نمایشی به صورت سلیقه‌ای است و از قانون و چارچوب خاصی تبعیت نمی‌کند. اما سیدصادق موسوی رئیس شورای نظارت و ارزشیابی اداره‌کل هنرهای نمایشی سلیقه‌ای بودن ممیزیها را رد می‌کند زیرا اعمال ممیزیها را بر اساس آئین‌نامه شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌داند.
وی درباره مجوز نگرفتن آثار نمایشی برخی از نمایشنامه نویسان مطرح تئاتر ایران می‌گوید: هیچ کدام از ممیزی‌هایی که در متون نمایشنامه نویسان مختلف و شناخته شده تئاتر انجام می‌شود نشأت گرفته از سلیقه اعضای نظارت و ارزشیابی نیست زیرا اجرای برخی آثار طی سال گذشته که انتقادهایی به مصالح مملکتی داشتند، نشان دهنده فضای باز برای بروز و ظهور انتقادهای مختلف است. از این رو آن دسته از متون که مجوز دریافت نمی‌کنند بر اساس مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
از طرف دیگر محمد رحمانیان نمایشنامه نویس و کارگردان تئاتر معتقد است بسیاری از نمایش‌هایی که در کشور اجرا می شوند در حین تمرین گروه و به صورت کارگاهی شکل نهایی خود را پیدا می‌کنند، بنابراین متن کاملی برای ارائه و تصویب وجود ندارد و این آثار باید بازبینی شوند. این در حالی است که نمایش "روز حسین" رحمانیان مورد بازبینی قرار نگرفت و بدون بازبینی و تنها به دلیل ممیزی‌های اعمال شده برای متن مجوز اجرا دریافت نکرد.
نصراله قادری رئیس کانون ملی منتقدان ایران و نمایشنامه نویس و کارگردان تئاتر نیز معتقد است ممیزیها بر متون نمایشی غیر کارشناسانه است. قادری می‌گوید: ممیزی براین اساس ناعادلانه و غیر کارشناسانه است. مسئولان تئاتری تصور می‌کنند که قیم وصاحب آثار هستند و مثل بعضی از تهیه‌کننده‌های سینما رفتار می‌کنند که فیلم‌ها را متعلق به خود می‌دانند.
حسین مسافرآستانه مجوز نگرفتن برخی متون نمایشی و اجرا نشدن آن‌ها را به دلیل نبود تعامل میان هنرمندان تئاتر و اعضای شورای نظارت و ارزشیابی اداره‌کل هنرهای نمایشی می‌داند. وی معقتد است باید میان هنرمندان و کارشناسان نظارت و ارزشیابی تعامل و گفتگو برقرار شود تا هر دو طرف به وحدت نگاه دست پیدا کنند.
محمد یعقوبی دیگر نمایشنامه نویس و کارگردان مطرح تئاتر معتقد است که مهمترین راهکار برای از بین بردن این معضل اعمال ممیزی بعد از اجرای نمایش است. به این معنی که قانونی وضع شود و آثار نمایشی اجازه داشته باشند که بدون ممیزی و تغییرات با توجه به آن قانون روی صحنه بروند. بعد اگر نمایشی از خط قرمزها تجاوز کرده بود و از نظر مدیران مشکلی داشت به کارگردان تذکر داده شود تا کار خود را اصلاح کند و یا از اجرای آن جلوگیری شود.
حمیدرضا پورآذری نیز معتقد است ممیزی متون و نمایش‌ها باید قانونمند باشد. وی می‌گوید: اگر ملاک درستی برای تغییرات ارائه شده در نمایش‌ها وجود داشته باشد و خط قرمزها با رعایت اصول و چارچوب بندی به هنرمندان ارائه شود همه متوجه می‌شوند که چه جملات، میزانسن‌ها، لباس، دکور و دیالوگی باید در اثرشان استفاده شود و چه مسائلی را رعایت کنند.
امیر دژاکام دیگر هنرمند با سابقه عرصه تئاتر معتقد است بازبینی و دیدن آثار نمایشی توسط شورای ممیزی باید متوقف شود زیرا اگر مجوز تمرین برای گروهی صادر می‌شود باید به این معنی باشد که مجوز اجرا هم به گروه داده شده‌است. چه بسا بعد از تصویب متن گروهی چندین ماه وقت و انرژی خود را برای تمرینات صرف می‌کنند وچند روز مانده به اجرا گروه بازبینی اعلام می‌کنند که کار پذیرفته نیست و یا نیاز به تغییراتی دارد.
اکبر زنجانپور چهره شناخته شده بازیگری و کارگردانی تئاتر وجود احساس مسئولیت مدیران تئاتری نسبت به اجرا نشدن یک اثر نمایشی را لازم و ضروری می‌داند و می‌گوید: مسئولان باید جوابگوی اجرا شدن یا نشدن آثارنمایشی باشند. انرژی و عمر هنرمندان نباید با این سهولت به هدر برود. من واقعا نمی‌دانم که ماجرا از چه قرار است اما می‌دانم که نظارت درست بر قوانین و کارشناسی دقیق بر ممیزی آثار نمایشی می‌تواند به ارائه آثار ارزشمند کمک کند.
در مجموع و طبق نظر هنرمندان تئاتر نیاز به یک قانون مشخص و مدون مانع اعمال نظرهای سلیقه‌ای کارشناسان شورای نظارت و ارزشیابی اداره‌کل هنرهای نمایشی می‌شود. همچنین به اعتقاد فعالان عرصه تئاتر نباید وقت و انرژی گروه‌های نمایشی در زمان تمرین به دلیل اعمال ممیزی‌های بی‌مورد و بیش از اندازه به هدر رود.
نظر شما