استفاده از حدیث در تفسیر قرآن کریم ضرورت دارد

به گزارش خبرنگار مهر در قم، عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) قبل از ظهر دوشنبه در میزگردی که در حاشیه همایش نقش حدیث در تفسیر قرآن در این مؤسسه برگزار شد، اظهار داشت: این مسئله باید مشخص شود که از نظر سطوح معنایی در چه سطوحی از معنای قرآن به حدیث نیاز داریم و تفسیر وابسته به آن است.

حجت‌الاسلام محمود رجبی یکی از سطوح استفاده از حدیث در تفسیر قرآن را در زمینه بطون معنایی دانست و گفت: تنها راه فهم بطون معنایی استفاده از معانی بیانات معصومان (ع) است چون دیگران به هیچ طریقی نمی‌توانند به این معانی دستیابی داشته باشند و اگر فرد بخواهد از طریق دیگری مطلب را ارائه کند دست کم برای دیگران حجیت ندارد.

رجبی اضافه کرد: در تفاسیر احکام و قصص بدون شک به احادیث معصومان (ع) نیاز داریم.

وی بیان برخی مصادیقی که قرآن در صدد القای آن به مردم بود را سومین موردی برشمرد که نیاز ضروری به احادیث معصومان (ع) در تفسیر قرآن احساس می‌ شود و افزود: در تفسیر قرآن باید نخست به قرآن رجوع شود و در حدی که قابل فهم است استفاده کنیم، بعد به احادیث روی آوریم.

وی با بیان اینکه قرآن کریم قابل فهم است، افزود: اصل بر این است که قرآن قابل فهم و تفسیر است اما این فهم سطوح و لایه‌هایی دارد اما اینکه بگوییم تفسیر قرآن جز با روایات ممنوع است و ممکن نیست چیزی نیست که قابل دفاع باشد.

بدون حدیث نمی‌توانیم بسیاری از آیات قرآن را بفهمیم

عضو هیئت علمی دانشگاه قم حجت‌الاسلام رجبی اظهار داشت: در مواردی وجود دارد که فهم معنایی قرآن نیاز صد در صدی به حدیث دارد، یعنی وابستگی آن قطعی است.

حجت‌الاسلام احمد عابدی اضافه کرد: مواردی هم وجود دارد که اصلا ارتباطی با حدیث وجود ندارد.

وی خاطرنشان کرد: بسیاری از آیات قرآن کریم آیات عام و مطلق است و مواردی وجود دارد که قرآن را بدون حدیث نمی‌توانیم بفهمیم.

عابدی با بیان مثالی در این زمینه گفت: در کتابهای ادبی هیچگاه به حدیث اشاره نمی‌شود و فقط به شعر و قرآن پرداخته می‌شود.

انسانها نمی‌توانند همه لایه‌های قرآن را متوجه شوند

مدیرگروه فلسفه موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) نیز در این میزگرد اظهار داشت: اینکه قرآن ظواهری دارد که بدون مراجعه به خارج از قرآن این ظواهر فهمیده می‌شود قابل انکار نیست اما خود قرآن در دو آیه مبارکه فرموده که «به تو فرستادیم تا تو برای مردم بیان کنی» یا «ما کتاب را فرستادیم بر تو، کتابی که تبیان لکل شی است».

حجت‌الاسلام غلامرضا فیاضی اضافه کرد: از این دو آیه متوجه می‌شویم که همه چیز که در قرآن وجود دارد پیامبر می‌ فهمند از آن طرف می‌دانیم همه چیز در ظاهر قرآن نیست.

فیاضی ادامه داد: آیات چیزهایی را که در صدد بیانشان بود را در کمال فصاحت و بلاغت برای همه بیان کرد اما برای ما در یک سطحی بیان کرد.

وی با بیان اینکه یک سطح از فهم قرآن متعلق به همه است، تصریح کرد: کسی که مقدمات فهم زبان عرب و قواعد و مبانی کشف مراد متکلم را بداند می‌تواند آن را بفهمد.

وی گفت: بیشتر انسانها نمی‌توانند همه لایه‌های مختلفی که در قرآن هست را متوجه شوند و ما هیچ راهی نداریم به جز اینکه به کلام معصوم رجوع کنیم.