برخي از ترجمه هاي قرآن غير قابل فهم هستند

رياعي در پاسخ به اين پرسش كه دلايل شما براي ترجمه اي روان و ساده از قرآن چه بوده و چه ضرورتي را براي ارائه ترجمه جديد از قرآن  احساس كرديد گفت :  از قديم الايام به قرآن و مفاهيم قرآني بسيار علاقه مند بودم . حتي يادم است آن زماني كه برخي از دروس حوزوي را مي خواندم دل چسب ترين درس برايم تفسير قرآن و كشف معاني بلند آن بود. اين جذبه و علاقه همواره در من بود ، حتي در دانشگاه كه رشته زبان و ادبيات عربي را پي مي گرفتم باز بهترين واحدهاي درسي ام فهم و تفسير قرآن كريم بود كه با علاقه دنبال مي كردم . كم كم اين انگيزه در من به وجود آمد كه شايد بتوانم  لذتي را كه خود از معاني آيات قرآن كريم مي برم به ديگر فارسي زبانان انتقال دهم . بدون شك اين مهم براي فارسي زباناني كه عربي نمي دانن ميسر نبود مگر آن كه ترجمه اي روان و ساده به زبان امروزي محقق شود . چون به راحتي مي ديدم چه براي مردم و چه براي فارسي زبانان تحصيل كرده خواندن ترجمه هاي تحت لفظي و يا ترجمه هاي فصيح با بافتهاي ادبي و پيچيده نه تنها سخت و در برخي جاها غير قابل فهم مي نمايد ، بلكه آن لذت و اشتياقي را كه بايد به همراه ندارد .

اين كتاب "كتاب الناس"  است پس بايد ترجمه اي ارائه شود كه مردم بفهمند . اگر قرار باشد ترجمه اي از قرآن را جلوي مردم و حتي بسياري از درس خوانده ها بگذاريم و بگويم اين ترجمه به زبان شما و براي شماست و او نفهمد و لذتي نبرد ما چه ترجمه اي و براي چه كسي ارائه داده ايم .  من نمي گويم كه ترجمه تحت لفظي و يا فصيح ادبي جايگاهي ندارند، خير بلكه آنها هم داراي جايگاه علمي خودشان مي باشند و محققين مي توانند از آنها بهره بگيرند . سخن من وجود يك ترجمه با بافت زبان امروزي براي نسل امروز با ادبيات امروز است . ترجمه اي كه اگر فارسي زباني آن را باز كرد نه چشم او خسته است و نه ذهن او در پيچيدگي هاي ادبي و لفظي به زحمت بيافتد . خواننده بايد  به راحتي بخواند و از معاني آيات تاثير گرفته و از آن لذت ببرد . البته اين نكته بسيار مهم را بگويم كه نه حقير و نه هيچ كس ديگر نمي توانند ادعا كند كه ترجمه اي كماهوحقه بي عيب و نقص و لغزش ارائه داده ام و كلام وحي همان است كه در ترجمه آمده است ، زيرا كلام خدا كلام خداست و در اوج قرار دارد و ترجمه هاي ما ترجمه هاي بشري است . كلام خدا كلامي  بلند و چنان عميق است كه هيچ غواص قابلي نمي تواند ادعا كند به كنه ان پي برده است مگر خود خداوند و كساني را كه خودش اجازه مي فرمايد . ما فقط آنقدر كه خداوند بخواهد مي فهميم و مي توانيم ارائه دهيم.

وي در پاسخ به اين پرسش كه ترجمه فني و دقيق مهم است يا ترجمه روان و ساده گفت : از نظر من اين دو مي توانند قابل جمع باشند و تعارضي نداشته باشند . يعني علاوه بر دقت در انتقال معاني به زباني ديگر، بايد آن را با جملاتي قابل فهم و ساده نگارش كنيم . اما اگر منظورتان از دقيق و فني ترجمه هاي تحت لفظي بسيار فصيح و پيچيده و ادبي است كه جوابتان را در سئوال قبل دادم . اين نكته را تكرار مي كنم كه هر ترجمه اي جايگاه علمي- فرهنگي خودش را داراست و وجودشان لازم و ضروري است زيرا هر كدام كاربردهاي خاص خودش را دارد .

رياعي منابع مورد استفاده در ترجمه اش را مختلف عنوان كرد و گفت : اولين منبعي كه در اين كار مورد استفاده قرار گرفته است خود قرآن است ، زيرا برخي آيات برخي ديگر را تفسير مي كنند ، چه منبعي بهتر از كلام خداوند سبحان است .  اما از آن جا كه ما انسانها خطا كار هستيم و از اشتباه و لغزش وبدفهمي دور نيستيم نيازمند راهنمايي و علم و تجربه ديگرانيم . تفاسير، انديشمندان بزرگ و اساتيد نكته سنج و تيزبين از جمله منابع ارزشمند براي فهم و ترجمه قرآن كريم هستند . تفاسيري همچون مجمع البيان مرحوم طبرسي، الميزان علامه  طباطبايي، نور الثقلين الحويزي، تفسير نمونه ، في ظلال القرآن سيد قطب ، بخش هاي موجود تفسير ملاصدارا از جمله تفاسيري هستند كه در ترجمه خود از انها بهره گرفته ام .

وي علت رجوع به تفاسير مختلف را چنين ذكر كرد : اگر مي بينيد كه براي فهم برخي آيات به تفاسير گوناگون با مشربهاي بعضا متفاوت مراجعه كرده ام براي اين است كه نظرات اين بزرگان و فرهيختگان نه تنها جالب و سودمند است ، بلكه باعث باز شدن ذهن مي گردد اما در نهايت اين صاحب قرآن است كه اجازه فهم و قلم زدن مي دهد .

رياعي در برابر اين پرسش كه آيا ما مي توانيم از سوي يك فرد يا سازمان ترجمه اي به صورت واحد وملي ارائه كنيم گفت : سوال مهمي پرسيديد، بله نظام جمهوري اسلامي ايران مي تواند شخص يا گروهي را مامور كند ترجمه اي از قرآن كريم را به انجام برسانند اما حقير صلاح نمي دانم چرا كه همانطور قبلا نيز گفتم هيچ كس و هيچ گروهي نمي تواند ترجمه اي از كلام وحي ارائه دهد و بگويد ترجمه قرآن همين است و لا غير و اين بر مي گردد به ذات كلام الهي و وجوه مختلف معنايي  كه در آيات قرآن وجود دارد  ، پس بهتر است كه راه براي ترجمه انديشمندان همچنان باز باشد تا وجوه مختلف اين كتاب ارزشمند را بيش از پيش نمايان كند .