به گزارش خبرنگار مهر، مراسم اختتامیه پنجین جشنواره ادبی قند پارسی شب گذشته با حضور علی دلاوری مشاور روابط عمومی فناوری ریاست جمهوری ایران، قهرمان سلیمانی رئیس مرکز گسترش زبان و ادبیات فارسی، اسماعیلی رئیس انجمن دوستی ایران و افغانستان، کاظم کهدویی رایزن فرهنگی سابق ایران در کابل و جمعی از ناشران، نویسندگان و شاعران ایران و افغانستان از جمله حفیظ الله شریعتی، محمدجواد خاوری و محمدکاظم کاظمی هراتی در فرهنگسرای خانواده برگزار شد.
شعر مقاومت افغانستان بعد از کودتای 1957 نُضج گرفت
در ابتدای این مراسم کاظم کهدویی رایزن فرهنگی سابق ایران در کابل و رئیس دانشکده ادبیات دانشگاه یزد در سخنانی با بررسی شعر مقاومت افغانستان، گفت: شعر مقاومت بعد از کودتای 1957 نضج گرفت و از جمله نخستین کسانی که در شکل‌گیری آن نقش داشتند می‌توان به علامه بلخی و بعدها خلیل الله خلیلی اشاره کرد.
وی در ادامه شاهد مثال‌هایی را درباره شعر پایداری از شاعرانی مانند واصف باختری، لطیف ناظمی، پرتو نادری، قهار عاصی، صراحت روشنی، محمدکاظم کاظمی، عبدالاقیوم قویم، خالده فروغ و پرویز کاوه بیان کرد.
در ادامه شاعران و داستان‌نویسان ایرانی و افغان مانند مهدیه محمدی، فاطمه روشن، علیرضا لبش، محمد جعفری، زینب حسینی، فاطمه اختصاری، غلامرضا ابراهیمی، سیدعلی موسوی، جاوید حسینی، میرزا شکورزاده، سیدعلیرضا جعفری، امان‌الله میرزایی، بسی‌گل شریفی، مرجان اصغری به شعرخوانی و داستان‌خوانی پرداختند.
خاوری هر آنچه را که از فرهنگ افغانستان شنیده، یک تنه بازگو کرده است
بخش دیگری از برنامه‌های جشنواره ادبی قند پارسی به بزرگداشت محمدجواد خاوری داستان نویس و پژوهشگر پیشکسوت ادبیات فولکلور افغانستان اختصاص داشت که در این بخش حفیظ الله شریعتی شاعر و پژوهشگر ادبی افغان به بررسی جهان داستانی این نویسنده هموطنش پرداخت.
وی گفت: داستان‌های خاوری که بیش از دو دهه از عمرش را برای معرفی مردم هزاره صرف کرده است، لایه‌هایی تلخ و شیرین و درون‌مایه‌هایی گوناگون دارد. او اقشار مختلف مردم افغانستان را به خوبی می‌شناسد و یکی از دلایل فراگیری آثارش، توجه او به فرهنگ شفاهی و مطالعات مردم‌شناختی است و او هر آنچه را که از فرهنگ افغانستان شنیده، یک تنه بازگو کرده است.
با وجود همه بسترهایی که برای گفتگو میان فارسی زبانان وجود داشته، کمتر با هم حرف زده‌ایم
قهرمان سلیمانی رئیس مرکز گسترش زبان و ادبیات فارسی نیز در این مراسم بر ضرورت گفتگوهای درون فرهنگی به ویژه میان اندیشمندان سه کشور فارسی زبان ایران، افغانستان و تاجیکستان تاکید کرد و گفت: ما در یک جغرافیای مشترک زندگی می‌کنیم که از شمال چین تا بخشی از اروپا ادامه دارد. با این حال در دو، سه دهه اخیر و با وجود همه بسترهایی که برای گفتگوی درون فرهنگی وجود داشته، ما کمتر با خودمان و حتی با دیگران سخن گفته‌ایم.
امروز سرنوشت کمیکی داریم
وی افزود: 1000 سال پیش ابوریحان بیرونی به هند رفت و کتاب "التحقیق ماللهند" را درباره آداب و رسوم هندی‌ها نوشت اما الان ما سرنوشت کمیک و دردناکی داریم؛ رمان "دختر آتش" جلال اکرامی (نویسنده تاجیک) که به فارسی نوشته شده، به روسی ترجمه می‌شود بعداً مترجمی آن را به فرانسه برمی‌گرداند و یک مترجم ایرانی هم آن را از فرانسوی به فارسی ترجمه می‌کند. این نشان می‌دهد که ما چقدر از حال و روز هم خبر داریم!
رئیس مرکز گسترش زبان و ادبیات فارسی اضافه کرد: هنوز نتوانسته‌ایم یک گفتگوی درون‌فرهنگی را که ابوریحان یرونی 1000 سال پیش باب آن را گشود، با جهان روزگار خودمان سامان دهیم.
سلیمانی با ذکر مثالی گفت: معماری مسجد دیوجیه چین را سال‌ها پیش یک اصفهانی انجام داده اما الان اگر قرار باشد در درون این جهان فرهنگی ، یک بنایی را معماری کنیم، آیا این معماری در اصفهان و سمرقند و بخارا یکسان است؟ قطعاً نه و این نشانه نگرانی است چرا که در 200 سال اخیر هم بسیار تلاش شده که وطن فرهنگی فارسی زبانان تکه پاره شود.
ابراز تعجب سلیمانی از نگرانی برخی اهالی فرهنگ نسبت به وضعیت مفاخر فرهنگی کشورمان در خارج از ایران
وی در ادامه از نگرانی برخی اهالی فرهنگ و رسانه ایران نسبت به وضعیت مفاخر فرهنگی کشورمان در خارج از ایران، ابراز تعجب کرد و یادآور شد: متعجبم که گاهی روزنامه‌نگاران ما مثلاً می‌ِگویند تاجیک‌ها رودکی را مصادره کردند یا فلان و بهمان.
رئیس مرکز گسترش زبان و ادبیات فارسی همچنین با اشاره به سابقه آشنایی 10 ساله‌اش با محمدجواد خاوری در تجلیل از این نویسنده و پژوهشگر افغان، گفت: خاوری جزو کسانی است که رزق روح آدم می‌شود و او را روشن می‌دارد.
در ادامه ابوطالب مظفری سردبیر مجله "خط سوم" و از همکاران خاوری در مجله دُر دری، گفت: خاوری متعلق به نسلی است که تاریخ بسیار دردناکی دارند و کوچ‌های اجباری و قتل عام‌های ناجوانمردانه را پشت سر گذارده‌اند.
وی همچنین در سخنانی سیر داستانی خاوری را رو به رشد توصیف کرد و افزود: این پپشرفت هم در جستجوی درونی و هویت‌یابی خاوری و هم در رشد تکنیکی کار او صورت گرفته است.
افغانستان در معرض یک تهاجم و یک تعامل فرهنگی است
سپس لوح تقدیر جشنواره ادبی قند پارسی به محمدجواد خاوری تقدیم شد و این نویسنده افغان نیز به هنگام دریافت جایزه‌اش، در سخنانی به شرایط امروز افغانستان اشاره کرد و گفت: کشور ما امروز بیش از هر زمان دیگری به برگزاری چنین برنامه‌های فرهنگی نیاز داریم به خاطر اینکه در موقعیت بسیار حساسی قرار گرفته‌ایم؛ افغانستان امروز بیش از هر زمان دیگری سر چهارراه‌های فرهنگی واقع شده است.
وی افزود: من اگر چند دهه پیش درباره هویت فرهنگی افغانستان احساس نگرانی می‌کردم، امروز این نگرانی با آمدن گروه‌های مختلفی از کشورهای گوناگون بسیار بسیار بیشتر شده است. این گروه‌ها با ذوق‌ها و برنامه‌های مختلف افغانستان را در معرض یک تهاجم و در عین حال یک تعامل فرهنگی قرار داده‌اند.
امروز وقتی یک جوان افغان حرف می‌زند درصد بالایی از کلماتش، فارسی نیست
این نویسنده افغان اضافه کرد: امروز وقتی یک جوان افغان حرف می‌زند درصد بالایی از کلماتش، در زبان مادری‌اش وجود ندارد و به همین خاطر اگر از سوی خود ما افغان‌ها اقدامی عاجل صورت نگیرد، مسئله‌ای که به ان اشاره کردم، از صورت تعامل فرهنگی به تهاجم فرهنگی تبدیل می‌شود.
پیشنهاد تشکیل اتحادیه‌ای برای فارسی زبانان جهان
در ادامه علی دلاوری دبیرکل انجمن هنرمندان شهر تهران و مشاور روابط عمومی فناوری ریاست جمهوری ایران در سخنانی با اشاره به سابقه کهن زبان فرسی، بر ضرورت استفاده بهینه از پیوندهای فرهنگی ایران، تاجیکستان و افغانستان تاکید کرد و گفت: باید نخبگان این کشورها آشنایی و همکاری بیشتری با یکدیگر پیدا کنند و دولتمردان هم تفاهم‌نامه‌های اساسی و اصولی در این زمینه امضاء کنند.
این مقام مسئول در فناوری ریاست جمهوری کشورمان پیشنهاد کرد اتحادیه‌ای متشکل از کشورهای همسایه برای خدمات‌دهی به شهروندان آنها و به ویژه کشورهای عضو اکو تشکیل شود تا به گفته او تردد میان این کشورها و امکان ادامه تحصیل در آنان تسهیل شود.
تقدیر از محمدحسین محمدی
وی همچنین به پاس خدمات محمدحسین محمدی دبیر جشنواره قند پارسی و جایزه ادبی نوروز لوح تقدیر و یک عدد سکه بهار آزادی را به وی اهدا کرد که محمدی نیز با قدردانی از این اقدام، این جایزه را به همسرش زکیه میرزایی تقدیم کرد.
نظر شما