اگر بخواهیم از منظر کاخ سفید به جریانها و ائتلاف های انتخاباتی عراق نظر بیافکنیم به طور حتم در خواهیم یافت که گرچه دولت آمریکا خیلی از خواسته های خود را درعراق در هر شرایط و با حضور هر دولتی دیکته کرده وحداقل درآینده کوتاه مدت هم توانایی دیکته کردن آنرا خواهد داشت.
همچنین با نگاهی به مسایل متوجه می شویم که برای کاخ سفید شاید خیلی تفاوت نمی کند دولت عراق چه رویکردی داشته باشد زیرا با توجه به حضور میدانی و ایجاد پاگاه های امنیتی واطلاعاتی در این کشور خیلی از امور را با زور تحمیل خواهد کرد اما تفاوتی که آمریکا بین موفقیت گروه های مختلف می یابد در نحوه و نوع وحجم فشارها برای انجام خواسته هایش و جنجال های احتمالی برای تحقق آن خواسته ها با آن مواجه خواهد شد است .
به اعتقاد کارشناسان آمریکا در این مسئله خاص است که با چالش مواجه است بخصوص که تحقق خواسته های سیاسی واشنگتن در عراق با حضور کابینه ای شیعی و یا حتی سنی اسلامگرا با مشکلات و چالش هایی مواجه می شود.
حال اگر کردهای عراقی را هم به دلیل آنکه از محبوبیت محدود ومشخصی در صحنه عراق برخوردار می باشند از این معادله خارج کنیم ، احزاب ناسیونالیست ولائیک بهترین گزینه برای تحقق هدف پیشبرد بی دردسر سیاست های آمریکا در منطقه خواهند بود تا بار دیگر همچون سال های دوره میانی حکومت صدام حسین بر عراق اهداف آمریکا در این کشور به طور کامل محقق گردیده وهم پیمانان عرب منطقه نیز خیالی آسوده تری را نسبت به تحولات عراق پیدا می کنند.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان آمریکا در واقع به دنبال حزب بعثی دیگری با نام و پوسته بیرونی جدیدی برای عراق می باشد. ایاد علاوی وائتلاف العراق هم با درک شبه کاملی از این خواسته آمریکا سعی دارد هرچه بیشتر خود را به الگوی مد نظر آمریکا وسیاست های کاخ سفید در عراق نزدیک کرده و به سوی مطابقت با آن پیش برود.
به تعبیری واضحتر ائتلاف العراقیه سعی دارد از یک سو با منطبق کردن خود با سیاست های آمریکا در منطقه واز سوی دیگر با اتصال به بقایای حزب بعث عراق عملا نقش این حزب منحل شده را برای آمریکا در عراق ایفا کند واین مسئله به طور کاملا شفافی از سوی رهبران این ائتلاف عنوان شده و می شود.
به طور مثال ایاد علاوی در 24.1.2010 در گفتگویی با شبکه الحره خواستار دخالت کشورهای خارجی در مسئله انتخابات عراق شد ودر پاسخ به سئوالی در مورد علت درخواست وی از کشورهای بیگانه برای دخالت در امور داخلی عراق هم پاسخ داد "عراق همچنان تحت قیمومیت بین المللی است وبه موجب بند هفتم منشور سازمان ملل، این سازمان می تواند در امور عراق از جمله در رابطه با مسئله رد صلاحیت شده دخالت کند، همچنین دولت آمریکا هم در چارچوب توافقنامه دوجانبه حمایت از دمکراسی باید مستقیما دخالت کند".
تعدادی از اعضای این ساختار لائیک هم به نمایندگی از ائتلاف خود از پیشنهاد پل برمر حاکم غیر نظامی سابق عراق به اوباما که در 22.1.2010 که خواستار تعویق عقب نشینی نیروهای آمریکایی از عراق شده بود، حمایت کردند.
همچنین این موضوع به وضوح در مصاحبه هایی که طارق الهاشمی دیگر قطب این ائتلاف در حاشیه سفر اخیرش که دقیقا یک ماه پیش از موعد برگزاری انتخابات به آمریکا داشت نیز به وضوح حس می شود.
وی در گفتگو با خبرنگاران در واشنگتن گفت:" آمریکا دارای تعهدات نظامی جهانی است نمونه آنرا در افغانستان شاهد هستیم، از این رو هر نوع اختلال درعقب نشینی نیروهای آمریکایی از عراق می تواند برنامه های جهانی آمریکا را دستخوش اختلال کند مسئله ای که امروز در سایه رد صلاحیت ها درعراق حتمی به نظر می رسد زیرا این رد صلاحیتها تاثیر مستقیمی بر شرایط امنیی عراق داشته وبحرانی شدن وضعیت امنیتی هم می تواند موعد عقب نشینی نیروهای آمریکایی را هم دستخوش تغییر سازد".
وی همچنین مدعی شد "چالش امنیتی عراق بزرگتر از حد توان ماست پس نباید با احساسی عمل کردن در ارزیابی قدرت وتوان خویش اجازه دهیم ملت ما سربریده شوند".
رهبران این ائتلاف همچنین فراموش نکردند که در هر سخنرانی خود از وجود اختلال عمیق در پرونده روابط بغداد با همسایگانش سخن بگویند واعلام کنند هدف اصلی آنها همکاری وهماهنگی با کشورهای عربی در راستای بازگشت به ساختار همکاری های عربی ـ عربی است .
این مسئله در سفرهای متعدد و مستمر شخصیت های این ائتلاف به کشورهای عربی وبخصوص عربستان، اردن ومصر وسخن گفتن از خطرات نفوذ ایران در عراق کاملا واضح وملموس است که البته باید ملاقات های صورت گرفته با برخی از بقایای رژیم بعث عراق در سوریه و حتی امضای توافقنامه هایی با آنها در مورد همکاری در انتخابات را هم به آن افزود تا ارتباط با آن سوی این حلقه یعنی حزب بعث هم تکمیل شود.
گرچه علاوی خود از زمان ریاست دوره ای شورای حاکمیت در عراق پیشقراول بازگرداندن بعثی ها به ساختار حاکمیت عراق بود اما این وظیفه طی چند ماه گذشته به عهده صالح المطلک مدیر سابق مزرعه های ساجده همسر اول صدام حسین ورهبر فعلی جریان گفتگوی ملی عراق گذارده شده بود.
براساس تفاهم نامه ای که بین حزب بعث ومطلک به امضا رسیده وگفته می شود افشای آن توسط رسانه ها یکی از مهمترین علل تسریع در رد صلاحیت وی در انتخابات گردید، المطلک به نمایندگان بقایای حزب قول داد بیش از 200 شخصیت از بعثی ها 100 نفر از جناح یونس احمد و100 نفر دیگر از جناح عزت الدوری را در دوره بعدی حضورش در ساختار سیاسی عراق در مراکز عالی دولتی به کار بگمارد.
در بخش دیگری از این توافقنامه قرار شد در انتخابات بر دو اصل ناکارآمدی نوری المالکی ونشان دادن دولت وی به عنوان چالشی در برابر دمکراسی از یک سو وتبیین انتخابات به عنوان جنگی علیه طایفه گری تمرکز ویژه ای صورت گیرد.
در این چارچوب همچنین مطلک به نمایندگی از جریان های همسویش متعهد شد دامنه اختلاف بین ائتلاف ملی عراق وائتلاف دولت قانون را افزایش دهد تا اجازه شکل گیری جریان قدرتمند شیعی درعراق فراهم نگردد.
در مقابل حزب بعث عراق هم قول داد با انجام عملیات های تروریستی و خشونت آمیز در عراق قدرت وتوانمندی دولت مالکی را در بسط امنیتی زیر سئوال ببرد.همچنین حزب بعث قول داد تا از نفوذ خود در کشورهای عربی برای بسیج کامل این کشورها جهت حمایت از این جریان در انتخابات استفاده کند.
پیشنهاد رشوه 3 میلیارد دلاری عربستان سعودی به مسعود بارزانی برای ائتلاف با جریان صالح المطلک در انتخابات که توسط این رهبر کرد افشا شد یکی از نشانه های این تلاش ها محسوب می شود.همچنین گفته می شود عربستان در این چارچوب قول داده است تا زمان شکل گیری کابینه بعدی اجازه آغاز به کار شرکت های نفتی خارجی را در عراق ندهد تا هیچ دستآوردی به حساب دولت مالکی ریخته نشود.
گرچه ادعا می شود که ایاد علاوی از این جلسات اطلاعی نداشته است اما به هر شکل قرار گرفتن این سه حلقه در کنار یکدیگر خبر از شکل گیری مثلث قدرتی در صحنه سیاسی عراق دارد، مثلثی که در سایه دو دستگی نسبی شیعیان و ضعف مفرط اهل تسنن سودای قبضه کردن مجدد سرنوشت عراق را در سر می پروراند.
در بخش بعدی به ائتلاف اهل تسنن در عراق خواهیم پرداخت.
نظر شما