دکتر محمدرضا ابویی مهریزی با اعلام این خبر به خبرنگار مهر گفت: نسخه مزبور کتابت سال 676 هجری است . این نسخه خطی به وسیله کاتبی از مردم کاشان به نام محمدبن یوسف ابن علی نوش آبادی در تاریخ مذکور کتابت شده است. محتویات این نسخه ترجمه دو رساله حکمی است از افضل الدین کاشانی مشهور به بابا افضل ، حکیم و فیلسوف برجسته سده ششم و اوایل سده هفتم هجری است.
وی افزود: این دو رساله که در این نسخه خطی جای دارند یکی "ینبوع الحیاة" است مشهور به چشمه زندگی، منسوب به هرمس ، حکیم اسطوره ای مصر باستان که ظاهراً برحسب مبادلات و روابط فکری و فرهنگی که میان مصر و یونان باستان برقرار بوده اندیشه های منتسب به وی وارد آن سرزمین شده و بعد از طریق حکیمان و فیلسوفان یونانی سامان فلسفی و فکری یافته و سپس در حوزه علمی و حکمی اسکندرانی با آمیزه ها و اشکال مختلفی که به خود گرفته استمرار یافته است.
ابویی مهریزی در ادامه تصریح کرد: ما می توانیم آثاری از آن را در قالب تفکر و حکمت نوافلاطونی ومذاهب گنوسی رایج در بین النهرین و قلمرو امپراطوری روم و تأثیراتی که بعد از حکمت و کلام مسیحی یافته ببینیم . حکمت هرمس سپس درعهد ترجمه وارد حوزه فرهنگ و تمدن اسلامی شد. مترجم عربی این اثراز متن یونانی دقیقاً مشخص نیست که چه کسی بوده اما آنچه که بر ما معلوم گشته ترجمه فارسی آن است که درحدود اواخر سده ششم و اوایل سده هفتم توسط افضل الدین کاشانی صورت پذیرفته است.
این استاد دانشگاه پیام نور افزود: رساله دوم این اثر رساله "تفّاحه" یا اصطلاحاً سیب نامه است که منسوب به ارسطواست . ماجرای این رساله وصایای حکمی و فلسفی ارسطو در توصیه به خردورزی در بستر مرگ است که در حال احتضار خطاب به شیماس یکی از شاگردان مشهورش و تنی چند از دیگر شاگردانش بر زبان رانده است و از آنجایی که گویا در این حال سیبی در دست داشته در تاریخ فلسفه به نام رسالۀ "تفّاحه" مشهور شده است.
این محقق و پژوهشگر یادآور شد: این متن را نیز بابا افضل کاشانی در حدود سال 600 هجری از متن ترجمه شده عربی به فارسی برگردانده است. هردو رساله مزبور در سال 1331 هجری توسط دو استاد فقید مجتبی مینوی و یحیی مهدوی در قالب مصنفات بابا افضل تصحیح و چاپ شده و مجداداً در سال 1366 توسط انتشارات خوارزمی به صورت افست تجدید چاپ شده است. کارسترگی که این دو استاد انجام دادند بر اساس چندین نسخه خطی از این رسائل از جمله نسخه ای مربوط به سال 674 هجری متعلق به کتابخانه نور عثمانیه استانبول و نسخه مرحوم مهدی بیانی کتابت سال 679 هجری قمری بود.
ابویی مهریزی تصریح کرد: نسخه ای که اخیراً در یزد یافت شده تنها دو سال با نسخه اساس مرحومان مجتبی مینوی و یحیی مهدوی اختلاف دارد و با توجه به اینکه کاتب از مردم نوش آباد کاشان است و فاصله کمی هم با روزگار حیات بابا افضل دارد نسخه مهم و در خور توجهی است که حال به صورت نسخه برگردان در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در قالب مجموعه متون فلسفی و کلامی ایران و اسلام که متعلق به این مؤسسه است با تحقیق و مقدمه بنده و دکتر وحید ذوالفقاری به همراه پیشگفتار و مقدمه انگلیسی استاد نصراله پور جوادی منتشر می شود.
نظر شما