پس از حادثه 11 سپتامبر شاهد تشدید اسلام‌هراسی در جواع غربی هستیم. اگر چه این مسأله پدیده جدید نبوده و در مطالعات شرق شناسان و تحت عناوین "دگر"سازی صورت می‌گرفته ولی با حادثه 11 سپتامبر ابعاد جدیدتری به خود گرفت.
اهمیت این مسئله و تأثیراتی که این موضوع هنوز هم در نظام بین‌الملل دارد که به درک نادرستی از اسلام منجر شده باعث شد تا خبرگزاری مهر نظر چند تن از اندیشمندان معاصر را در این راستا جویا شود. آنچه در ادامه می‌آید حاصل این تلاش است.
پایبندی مسلمانان به اصول اخلاقی موضوعی ثابت شده است
پروفسور امید صافی استاد مطالعات اسلامی در دانشگاه کارولینای شمالی در مورد اینکه چه گروههایی می‌توانند در زدودن اسلام هراسی در غرب نقش ایفا کنند به مهر گفت: یکی از گروههایی که نقش مهمی در زدودن تصویر منفی از اسلام و مبارزه با اسلام هراسی دارد مسلمانان مقیم در کشورهای غربی هستند.
وی افزود: این گروه از مسلمانان می‌توانند با نقد اسلام هراسی غربی در محافل آکادمیک و چرخه‌های سیاسی به زدودن آن و معرفی مدلهای جایگزین یاری رسانند. با ظهور نو محافظه کاران در آمریکا مسئله اسلام هراسی ابعاد تازه‌تری به خود گرفت.
وی درباره اینکه در اسلام هراسی معاصر چه گروهها و افرادی نقش ایفا کرده‌اند، گفت: دو تن از کسانی که در موضوع اسلام هراسی نقش برجسته و کلیدی در غرب داشته‌اند برنارد لویس و ساموئل هانتینگتون هستند. خود برتربینی، احساس ترس و بی‌اعتمادی، تفاوتهای زبانی و رفتارهای متفاوت مدنی و تفاوتهای موجود در رویه‌های اجتماعی که از سوی برخی جوامع و قدرتها مورد توجه قرار می گیرد، عامل و موجب جنگ و نزاع می شوند.
صافی گفت: باید توجه داشت مسلمانان در کنار پیروان سایر ادیان و اقوام زندگی و ثابت کرده‌اند به اصول و ایده‌های عدالت و کثرتگرایی واقف و وفادار بوده و هستند.
"اسلام هراسی" ناشی از کج‌فهمی و تعصبات کور مذهبی است
دکتر نانسی تاش استاد مطالعات دینی دانشگاه ایالتی کالیفرنیا در مورد ریشه های اسلام هراسی به مهر گفت: اینکه اسلام هراسی و "کج فهمی" نسبت به اسلام به لحاظ تاریخی دقیقا به کی بر می‌گردد را نمی‌توان مشخص کرد. ولی "کج فهمی" و ریشه درک نادرست، ترس و اسلام هراسی را می‌توان به تماسها و مراودات آغازین جستجو کرد. این مسائل کمی پس از آغاز تماسها میان اروپائیان و مسلمانان با یکدیگر به وجود آمده و موضوعی که آنرا پیش برد و انگیزه تداوم آن شد مقاصد نظامی بود.
وی افزود: اسلام هراسی بخشی از مسئله فهم نادرست ادیان از یکدیگر است و نتیجه تعصبات قومی است. مسئله و موضوع قوم‌گرایی و تقسیم‌بندی‌های قومی است که منجر به درک و فهم نادرست انسانها از یکدیگر می‌شود. هر اندازه که قوم‌گرایی تقویت شود و گسترش یابد خواست برای درک درست و فهم درست از اقوام و گروههای مختلف زبانی، نژادی، مذهبی و ... کمتر می‌شود.
تاش در مورد اینکه اسلام هراسی چه تأثیراتی بر ارتباطات انسانی و مراودات و روابط بین‌المللی داشته و دارد، گفت: وقتی بنده به عنوان یک مدرس در کلاس درس می‌خواهم "اسلام" تدریس کنم، فقط با تدریس مباحث جدید مواجه نیستم بلکه باید در وهله اول کج فهمی‌ها و دروغهایی را که در اذهان دانشجویان درباره اسلام وجود دارد را بزدایم و آنها را با اسلام واقعی روبرو کنم. وقتی در موتور جستجوگر گوگل درباره اسلام جستجو کنید در می‌یابید که صدها سایت وجود دارد که برداشتهای غلط و دروغهایی را به اسلام نسبت می‌دهند.
وی تصریح کرد: تعصبات کور مذهبی و اسلام هراسی اشتباهات بزرگی هستند که تک تک ابنای بشر وظیفه دارند این هراس و ترس پوشالی ایجاد شده را کم کنند و در جهت زدودن این اشتباهات تلاش کنند.
اسلام‌هراسی معلول ارائه تصویر نادرست شرق‌شناسان از اسلام است
دکتر محمود منشی پوری استاد روابط بین‌الملل دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو در مورد این موضوع که ریشه‌های اسلام‌هراسی معاصر در غرب را در کجا می‌توان دنبال کرد به خبرنگار مهر گفت: به لحاظ تاریخی گروههای مهاجر از گروههای مورد توجه و "هدف" در زمان بحران امنیت ملی به شمار می‌روند. حادثه 11 سپتامبر، بمب‌گذاری‌های صورت گرفته در مادرید در سال 2004 میلادی و لندن نگرش‌ها را نسبت به اسلام به عنوان یک "دشمن" برانگیخته بود؛ این تصویر در طول زمان توسط اندیشمندان شرق‌شناس شکل گرفته بود.
وی افزود: تداوم این تصویر در سطوح اجتماعی باعث شده تا امکان رهایی و خلاصی غرب از این تصویر که مسلمانان دشمن سیاسی خارجی آنها هستند، وجود نداشته باشد.
ویراستار "حقوق بشر در عصر جهانی شدن" در ادامه خاطر نشان کرد: حادثه 11 سپتامبر مباحثات و مناظرات درباره تنشهای میان امنیت، قانون مهاجرت، حقوق مدنی اقلیتها و به ویژه اعراب و مسلمانان ساکن در کشورهای غربی را دوباره احیا کرد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: پس از حادثه 11 سپتامبر در نتیجه ترس از تروریسم، شاهد افزایش دیدگاه‌های هستیم که خواهان اعمال محدودیتهای مدنی برای مسلمانان ساکن در جوامع غربی هستند. این محدودیتها تنشهای پیشین میان مسلمانان و کشورهای محل سکونتشان را افزایش داده است. بر این اساس اکثر مسلمانان نسبت به نهادهای اصلی کشور محل سکونتشان از جمله پلیس، احزاب سیاسی و نظام قضایی به دیده تردید می‌نگرند و به آنها اطمینانی ندارند.
اسلام‌هراسی واکنشی به گسترش و قوت دین اسلام است
دکتر لیاکات تکیم استاد دانشگاه‌های مک‌مستر کانادا و دنور نیز در مورد ریشه های اسلام هراسی اظهار داشت: اگر مراد از اسلام‌هراسی توهین و بی حرمتی به ساحت پیامبر(ص) باشد این مسئله در اروپا پس از درگذشت پیامبر (ص) رخ داد. آغاز اسلام هراسی را باید مرتبط با توسعه و گسترش دین اسلام در اروپا جستجو کرد.
وی افزود: نویسندگان اروپایی تهمتها و افتراهایی را به پیامبر(ص) نسبت دادند. این نسبتها فقط متوجه شخص پیامبر نبود بلکه گروه مسلمانان را نیز در بر می‌گرفت. به عنوان مثال آنها اظهار می‌داشتند که مسلمانان بتهای پیامبر هستند.
تکیم در مورد اینکه اسلام هراسی چه تأثیراتی بر ارتباطات انسانی و مراودات و روابط بین‌المللی داشته و دارد، گفت: اسلام‌هراسی باعث دشمنی‌ها، پیشفرضها و تعصبات غلط نسبت به اسلام می‌شود. باید در نظر داشت که هر گونه توهین و تهمت به ادیان غیر پسندیده و نکوهیده است. مسلمانان همواره نسبت به سایر ادیان با احترام برخورد کرده‌اند. به عنوان مثال آنها با دین مسیح و پیروان آن همواره برخوردی احترام آمیز داشته اند .
وی تصریح کرد: برداشت غلط از اسلام که هدف اسلام هراسی است به تبعیضها و بر هم زدن مناسبات انسانی منجر می‌شود. آموزش صحیح، گفتگو، و ایمان و اعتقاد متقابل باعث می‌شود که اسلام هراسی ریشه‌کن شود. تا به امروز غرب درک درستی از اسلام و پیروان آن نداشته است. آنها تصور می‌کنند که مسلمانان خشن هستند در حالی که شواهد تاریخی حاکی است اصلا چنین نیست. این تصورات غلط باید اصلاح شود. آموزش صحیح و درست بهترین شیوه برای از بین بردن تصورات غلط است.
نظر شما