دهها مركز آموزش الكترونيكي داريم اما به اندازه انگشتان دست هم دروس الكترونيكي نداريم

دكتر عزيز آشنا معاون آموزشي جهاد دانشگاهي واحد تهران در گفت و گوي اختصاصي با خبرنگار گروه دانشگاهي خبرگزاري "مهر" گفت:در حقيقت آموزش الكترونيكي نبايد با آموزش از راه دور اشتباه گرفته شود. آموزش الكترونيكي يك نوع آموزش از راه دور است ولي آموزش هاي از راه دور آموزش الكترونيكي نيستند. آموزش مبتني بر CD و Web آموزش الكترونيكي نيست بلكه آموزش از راه دور است. در آموزش الكترونيكي علاوه بر اينكه ابزارهاي تكنولوژي مثل نرم افزار و اينترنت به كار مي روند، تعاملي بودن آموزش از نكات بسيار مهم اين شيوه آموزشي است. ارتباط دو جانبه بين فراگيرنده، سيستم آموزشي و مدرس و همچنين ثبت سوابق فراگيران در Profile فراگير از ويژگي هاي بارز آموزش هاي الكترونيكي است كه در آموزش هاي از راه دور ديده نمي شود.

وي افزود: 

اين كه من بارها تاكيد مي كنم آموزش الكترونيكي آموزش از راه دور نيست به معني رد يا نفي آموزش هاي از راه دور نيست. اصولا هر نوع آموزشي كه در كشور راه اندازي شود نتايج مثبتي را خواهد داشت. آموزش هاي مبتني بر CD،  Web و آموزش هاي حضوري همه مفيد هستند و به پيشرفت كشور و افزايش سطح آگاهي هاي عمومي مردم كمك مي كنند ولي هر كدام را در جاي خود بايد به كار برد.

اين كه من بارها تاكيد مي كنم آموزش الكترونيكي آموزش از راه دور نيست به معني رد يا نفي آموزش هاي از راه دور نيست. اصولا هر نوع آموزشي كه در كشور راه اندازي شود نتايج مثبتي خواهد داشت. آموزش هاي مبتني بر CD، Web و آموزش هاي حضوري همه مفيد هستند و به پيشرفت كشور و افزايش سطح آگاهي هاي عمومي مردم كمك مي كنند ولي هر كدام را در جاي خود بايد به كار برد.

مهندس آشنا تصريح كرد: در آموزش الكترونيكي در ايران در دو سال اخير حركت هاي خوبي صورت گرفته است. كارهاي زيادي هم انجام شده است اما بخشي از بودجه ها و مواردي كه مي تواند صرف كارهاي مفيد شود جاهايي هزينه مي شوند كه تكراري بوده و دستگاه ها موازي هم كار كرده اند.

معاون آموشي جهاد دانشگاهي افزود: با داغ بودن بحث آموزش هاي الكترونيكي حوزه هاي مديريت و يا هيئت مديره بسياري از سازمان ها و ادارات با تخصيص هزينه اي در حدود 300 ميليون تومان دستور راه اندازي يك ماهه آموزش هاي الكترونيكي را  داده اند. خريد چند نرم افزار، سخت افزار، سرور اينترنتي و پهناي باند اينترنت اين بودجه را به اتمام مي رساند. اين سازمان ها و ادارات با صرف اين هزينه در ازاي خريد اين امكانات مي گويند آموزش هاي الكترونيكي را راه اندازي كرده اند در صورتي كه اصلا درسي براي ارائه تهيه نكرده اند. گاهي چيزي كه مد مي شود شتابزدگي براي ادارات و سازمان ها ايجاد مي شود كه اين كار با شكست مواجه مي شود. بايد از انجام كارهاي شتاب زده جلوگيري كرد. در آموزش هاي الكترونيكي شتاب زدگي نبايد وجود داشته باشد. همين ا

گاهي چيزي كه مد مي شود شتابزدگي براي ادارات و سازمان ها ايجاد مي شود كه اين كار با شكست مواجه مي شود. بايد از انجام كارهاي شتاب زده جلوگيري كرد. در آموزش هاي الكترونيكي شتاب زدگي نبايد وجود داشته باشد. همين الان بسياري از دانشگاه ها و مراكز گوناگون مدعي ارائه آموزش هاي الكترونيكي هستند. اما اگر به اندازه يك ترم درس از آنها بخواهيم چيزي براي ارائه ندارند. اكثرا هزينه ها، براي زيرساخت هاي ايجاد آموزش الكترونيكي خرج مي شوند و توجهي به محتواي آنچه بايد ارائه شود، نمي شود.

لان بسياري از دانشگاه ها و مراكز گوناگون مدعي ارائه آموزش هاي الكترونيكي هستند. اما اگر به اندازه يك ترم درس از آنها بخواهيم چيزي براي ارائه ندارند. اكثرا هزينه ها، براي زيرساخت هاي ايجاد آموزش الكترونيكي خرج مي شوند و توجهي به محتواي آنچه بايد ارائه شود، نمي شود.

وي تصريح كرد: در حال حاضر اگر بخواهيد به آموزش الكترونيكي در ايران بپردازيد به تعداد انگشتان دست هم درس و محتوا پيدا نمي كنيد ولي دهها مركز آموزش الكترونيكي در كشور داريم. البته باز هم تاكيد مي كنم وجود مراكز متعدد در اين زمينه بسيار خوب است ولي بايد به رشد و توسعه محتواي دروس ارائه شده هم توجه داشت. محتوا مغز اصلي آموزش هاي الكترونيكي است.

مهندس آشنا در ادامه افزود: در جهاد دانشگاهي با توجه به تجربه هاي ديگر مراكز سعي كرده ايم در نگاه اول به خريد نرم افزارها اقدام نكنيم. بلكه اولين قدم ايجاد سازماني است كه بتواند آموزش هاي الكترونيكي را پيش بيني و راهبري كند. سعي كرديم سرگرم خريد نرم افزارهاي گران نشويم بلكه به سازماندهي آموزش الكترونيكي و توليد محتوا بپردازيم. اگر حداقل به اندازه انگشتان دست يا حتي كمتر محتوا روي web ايجاد كرديم آن وقت به سراغ بخش هاي ديگر آموزش الكنرونيكي برويم. ايجاد يك سايت و راه اندازي نرم افزار آموزش الكنرونيكي در مدت زمان كوتاهي ممكن است. اگر اول به ايجاد سايت مي پرداختيم، نرم افزارها را تهيه مي ك

ايجاد يك سايت و راه اندازي نرم افزار آموزش الكنرونيكي در مدت زمان كوتاهي ممكن است. اگر اول به ايجاد سايت مي پرداختيم، نرم افزارها را تهيه مي كرديم و اعلام مي كرديم جهاد دانشگاهي آموزش الكترونيكي راه اندازي كرده است، هر فراگيري كه به سايت آموزش هاي الكترونيكي جهاد وارد مي شد، با تهي بودن سايت روبرو مي شد و اين سلب اعتماد فراگيران از جهاد دانشگاهي مي توانست قلمداد شود.

رديم و اعلام مي كرديم جهاد دانشگاهي آموزش الكترونيكي راه اندازي كرده است، هر فراگيري كه به سايت آموزش هاي الكترونيكي جهاد وارد مي شد، با تهي بودن سايت روبرو مي شد و اين سلب اعتماد فراگيران از جهاد دانشگاهي مي توانست قلمداد شود.

معاون آموزشي جهاد دانشگاهي واحد تهران تصريح كرد: پس از اينكه تصميم ايجاد آموزش هاي الكترونيكي در جهاد دانشگاهي گرفته شد و آماده سازي اين شيوه آموزشي به جهاد دانشگاهي دانشگاه تهران محول شد، تيم هاي كاري تشكيل داديم كه در زمينه توليد دروس الكترونيكي كار كنند. در هنگام آماده سازي دروس و آموزش الكترونيكي، استادان حضور دارند، تيم تكنولوژي آموزشي هم كه اثرگذاري  دروس را تضمين مي كند در كنار گروه فعال است. تعدادي گرافيست نيز امور طراحي را انجام مي دهند. تيم فني هم توليد فني دروس را به عهده دارد. با تلاش اين تيم ها، اولين دروس الكترونيكي جهاد دانشگاهي در شهريور ماه سال جاري قابل ارائه خواهد شد. همچنين در جهاد دانشگاهي، هم اكنون LMS مورد نظر (نرم افزاري كه مديريت ارائه و آموزشهاي الكترونيكي) را تهيه كرده ايم.

وي افزود:يكي از مشكلات آموزش هاي الكترونيكي، شيوه ارزيابي فراگيران و دانشجويان در پايان دوره تحصيلي است. چون اين آزمون ها بايد به صورت حضوري برگزار شود و دانشجويان و فراگيران بايد به مركز اصلي مراجعه كنند. البته امتحاناتي هم در دوره به صورت on line برگزار مي شود اما نمي توان با برگزاري چنين آزمون هايي گواهينامه تحصيلي و پايان دوره اعطا كرد چون شخصي كه در اهواز و شهر ديگري امتحان مي دهد هويتش قابل تشخيص نخواهد بود. اما جهاد دانشگاهي با توجه به اينكه شعبات فراواني در استان ها و شهرهاي مختلف دارد با اين مشكل مواجه نخواهد بود. وجود 130 مركز آموزشي در كل كشور كه در تمامي استانهاي كشور متمركز شده اند مشكل برگزاري امتحانات پايان دوره را رفع مي كند و فراگير مجبور نيست براي امتحان به تهران سفر كند بلكه در جهاد دانشگاهي استان خود، امتحان پايان دوره را برگزار مي كند. بنابراين وجود 130 مركز آموزشي در كل كشور، مانند زنجيري به هم پيوسته كار پشتيباني آموزش هاي الكترونيكي جهاد دانشگاهي را انجام مي دهند.

معاون آموزشي جهاد دانشگاهي اضافه كرد: با توجه به اينكه در كشور امكان رد و بدل كردن پول به صورت on line وجود ندارد، براي ثبت نام در آموزش هاي الكترونيكي هم فراگير مجبور نيست به تهران سفر كند، بلكه در جهاد دانشگاهي استان متبوع خود مي تواند در دوره هاي آموزشي ثبت نام كند. در دوره هم اگر با مشكلي مواجه شد مي تواند به آن مركز مراجعه كند و مشكل خود را با اساتيد آن مركز در ميان بگذارد. بنابراين در آموزش الكترونيكي جهاد دانشگاهي از لحظه ثبت نام تا صدور گواهينامه مشكل دوري فراگير از تهران و چنين سفرهايي وجود ندارد.

وي افزود: يكي ديگر از نقاط قوت آموزش هاي الكترونيكي در جهاد دانشگاهي اين است كه تنها جهاد دانشگاهي واحد تهران پس از راه اندازي مركز الكترونيكي متولي ساخت دروس الكترونيكي نيست بلكه كليه واحدهاي جهاد دانشگاهي كار ساخت دروس الكترونيكي را انجام مي دهند. البته شوراي راهبري آموزش هاي الكترونيكي جهاد دانشگاهي كار سياست گذاري هاي اصلي در زمينه آموزش و ايجاد هماهنگي بين جهاد دانشگاهي در استانها را انجام مي دهد كه اين شورا زير نظر معاون آموزشي دفتر مركزي جهاد دانشگاهي فعاليت مي كند.

مهندس عزيز آشنا تصريح كرد: آموزش هاي الكترونيكي جهاد دانشگاهي با آموزش هاي كامپيوتر در پاييز و مديريت در زمستان سال جاري آغاز مي شود. هم اكنون فراگيران از 280 دوره آموزشي جهاد دانشگاهي استفاده مي كنند. در يك فرايند طولاني مدت اكثر آموزش هايي كه امكان تبديل به آموزش هاي الكترونيكي را دارند به اين شيوه آموزشي تبديل مي كنيم.

وي افزود: آموزش الكترونيكي جهاد دانشگاهي از هر نقطه اي از دنيا قابل دسترسي خواهد بود، چون سيستم آموزشي ما مبتني بر اينترنت است، نه اينترانت. البته مشكلاتي در اين زمينه در ايران داريم. پهناي باند، مشكل تلفن فراگيران، قطع و وصل شدن اكانت هاي اينترنتي و ... از جمله اين مشكلات هستند. البته در حد ممكن در طراحي درس مواردي در نظر گرفته شده است تا فرا

هر درس به بخش هاي كوچكي كه  SCO ناميده مي شود تقسيم مي شود. هر درس از 100يا تعداد بيشتري SCO تشكيل شده است. يكي از وظايف نرم افزار آموزش الكترونيكي MLS مديريت SCO ها است كه آنها را مرتب مي كند و در موقع استفاده فراگيران SCO ها را در اختيار آنها مي گذارد. هزينه ايجاد هر SCO بسته به اينكه متني، تصويري، گرافيكي، انيميشني، صوت و تصويري باشد تغيير مي كند و بين 30 هزار تومان تا 100 هزار تومان متغير است. ولي به طور متوسط 50 هزار تومان براي هر SCO بودجه لازم است.

گيران در موقع Download كردن دروس با مشكلي مواجه نشوند. همچنين سياست هاي كلي در شوراي راهبري آموزش الكترونيكي جهاد دانشگاهي به صورتي است كه بهاي دوره هاي آموزش الكترونيكي جهاد دانشگاهي از دوره هاي حضوري جهاد، كمتر باشد.

وي افزود: هر درس به بخش هاي كوچكي كه  SCO ناميده مي شود تقسيم مي شود. هر درس از 100يا تعداد بيشتري SCO تشكيل شده است. يكي از وظايف نرم افزار آموزش الكترونيكي MLS مديريت SCO ها است كه آنها را مرتب مي كند و در موقع استفاده فراگيران SCO ها را در اختيار آنها مي گذارد. هزينه ايجاد هر SCO بسته به اينكه متني، تصويري، گرافيكي، انيميشني، صوت و تصويري باشد تغيير مي كند و بين 30 هزار تومان تا 100 هزار تومان متغير است. ولي به طور متوسط 50 هزار تومان براي هر SCO بودجه لازم است.

معاون آموزشي جهاد دانشگاهي تصريح كرد:ديدن يا تماس تصويري فراگير و استاد از طريق وب كم به دليل سرعت پايين خطوط اينترنتي در ايران رضايت بخش نخواهد بود و تصاويري كه از طريق وب كم ارسال مي شود مكث و پرش دارد، كه فايده چنداني نخواهد داشت. اما ارتباط هاي on line بين استاد و فراگير وجود دارد. يك نكته اي كه نبايد فراموش شود

در آموزش الكترونيكي استاد سابقه فراگيري افراد تحت تعليم و آموزش خود را مي تواند در هر زماني ملاحظه كند و ارزيابي لازم را انجام دهد. او مي تواند بفمد فراگيرش چند صفحه مطالعه كرده است، سرعت خواندنش به چه صورتي است، در چه قسمت هايي از دروس مشكل دارد استاد با پي گيري اين موارد كمبودها و نكات لازم را با فراگير در ميان مي گذارد.

اين است كه آموزش هاي الكترونيكي مبتني بر كار گروهي است.انجام مباحثه مشترك بين فراگيران يكي از خصوصيات مهم آموزش الكترونيكي است. در دوره هاي آموزش الكترونيكي محيط گفت و گو وجود دارد كه استاد و فراگير به صورت online و تماس از طريق Email با هم ارتباط برقرار مي كنند . ضمن اينكه استاد سابقه فراگيري افراد تحت تعليم و آموزش خود را مي تواند در هر زماني ملاحظه كند و ارزيابي لازم را انجام دهد. او مي تواند بفمد فراگيرش چند صفحه مطالعه كرده است، سرعت خواندنش به چه صورتي است، در چه قسمت هايي از دروس مشكل دارد استاد با پي گيري اين موارد كمبودها و نكات لازم را با فراگير در ميان مي گذارد.

مهندس عزيز آشنا در پايان تصريح كرد: جهاد دانشگاهي، مركز آموزش هاي الكترونيكي را راه اندازي مي كند، نه دانشگاه الكترونيكي. در جهاد دانشگاهي دوره هاي آموزشي برگزار و در پايان دوره گواهينامه صادر مي شود. براي اينكه مدرك دانشگاهي صادر شود بايد از وزارت علوم، تحقيقات و فناوري مجوز گرفت البته تا زماني كه بخواهيم دانشگاه الكترونيكي داشته باشيم راه بسيار زيادي داريم.