به گزارش خبرنگار مهر در کرج، این در حالی است که چشمانت را با همه اشتیاق به پرده سفید نمایش دوخته ای و منتظری تا با نورها و تصاویر در آسمان غوطه ور شوی. کهکشان ها، سحابی ها و اجرام سماوی در رنگهایی منحصر به فرد در کنار صدای دلپذیر موسیقی تو را با خود به سیر در جهانی ناشناخته می برند.
ناگهان هیاهوی بیرون سالن نمایش همه شیرینیهای این پرواز را به کامت تلخ می کند و اگر بخواهی از تماشای تصاویر روی پرده لذت ببری باید چشم بر همه این ضعف ها و کمبودها ببندی؛ کیفیت پایین سالن را در نظر نگیری، به صندلی های کهنه و زوار در رفته آن توجه نکنی و نسبت به تعداد محدود تماشاچیان، سر و صدای خارج از سالن و هزار و یک مشکل و ضعف دیگر بی تفاوت باشی.
مراسم اختتامیه نخستین جشنواره نماهنگ نجومی حاسب، به همت موسسه علوم و کیهان شناسی هفت آسمان، تنها موسسه فعال در حوزه نجوم آماتوری کرج در هفته نجوم برگزار شد.
برگزاری این جشنواره سبب شد تا مشخص شود که چه استعدادها و علاقمندی هایی در این حوزه و در این شهرستان وجود دارد و ما تا چه اندازه از این دانش کهن جهانی که دائم در حال رشد و پیشرفت است، عقب مانده و غافل هستیم! استعدادهایی که دور هم جمع شده و همه سعی شان را کرده بودند تا با کمترین هزینه و با بهره گیری از همه امکانات دم دست کاری در خور و شایسته ارائه دهند.
این در حالی است که امروزه جهان برای گشودن درهای آسمان به روی انسانها تلاش بسیاری را در دستور کار خود قرار داده چنانکه سال 2009 میلادی از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نام سال جهانی نجوم نامگذاری شد تا از این طریق زیبایی های نجوم و شگفتی های آسمان به میان عامه مردم آورده شود.
به همین منظور با صرف هزینه های بسیار، فعالیتهای گوناگونی در سطح جهانی صورت گرفت که ایران هم چندان خود را از این قافله دور نگاه نداشت و در برخی از برنامه های این سال حضوری چشمگیر داشت. شاید بتوان برگزاری المپیاد جهانی نجوم در ایران و کسب رتبه اول توسط دانش آموزان ایرانی را یکی از افتخارات کشورمان در این سال به شمار آوریم. اما آیا جایگاه ما محدود به همین موفقیت های مقطعی است؟
دانش اگر در ثریا هم باشد، مردانی از سرزمین پارس بر آن دست خواهند یافت
بسیاری از دانشمندان و منجمان ایرانی از دیرباز در حوزه دانش نجوم و علم کهن اخترشناسی صاحب نظر و اندیشه بوده اند ولی امروزه کمتر نامی از این دانشمندان گمنام در جهان به گوش می رسد.
محمد بن الحسن الحاسب الکرجی یکی از دانشمندان برجسته در اواخر قرن چهارم هجری بوده است که از وی آثار گرانبهایی در علم ریاضیات، جبر، هندسه، آب شناسی و نیز هیئت (نجوم) به یادگار مانده است به طوریکه برخی از این آثار در موزه های خارج از کشور ثبت شده و نگهداری می شود.
محمد حاسب کرجی همچنین تخصص ویژه ای در مهندسی خاک و حفر چاه های زیرزمینی داشته و برخی از فرمول های ریاضیات و جبر همچون مثلث خیام - پاسکال و حتی اتحادها را به شکل ابتدایی آن، سال ها پیش بررسی کرده است.
به همین منظور جشنواره نماهنگ نجومی در کرج به نام این دانشمند برجسته و با هدف احیای نام و آشنایی بیشتر مردم با موقعیت علمی او نام گذاری شد. این در حالی بود که به دلیل محدودیت های مالی، تبلیغاتی و امکانات نامناسب، جای بزرگان این رشته و مسئولان شهری در مراسم اختتامیه جشنواره به شدت خالی به نظر می رسید.
این در شرایطی است که گروه های کوچک و فعال نجومی نظیر این موسسه، مدت هاست در تلاشند تا با هزینه های اغلب شخصی، خود را به رتبه های جهانی نزدیک کنند تا شاید از این طریق نام شهرستان کرج و البته ایران را به جایگاه واقعی خود نزدیک نمایند.
به طوریکه این موسسه از زمان آغاز فعالیت خود در سال 1379 تاکنون بیش از 200 عضو جذب کرده و هر ساله به برگزاری دوره های آموزش نجوم در سطوح مقدماتی و پیشرفته پرداخته است. اما متاسفانه کمتر ارگان یا نهادی تاکنون این دانش پژوهان جوان را مورد حمایت خود قرار داده و دست یاری به سویشان دراز کرده است.
البته در این میان همکاری کانون فرهنگی و تربیتی رشد وابسته به اداره آموزش و پرورش ناحیه 3 کرج که با همه کمبودهای موجود، سالن برگزاری همایش های ماهانه این موسسه را در اختیارشان قرار داده، قابل تقدیر است.
اما پرسش اینجاست که جایگاه علم در کلانشهر ما کجاست؟ چرا باید تعداد بسیار محدودی از ساکنان این منطقه از وجود برنامه های نجومی در شهرشان با خبر باشند؟ چرا حتی نام دانشمندی از ساکنان سال های دور این شهر با چنین پیشینه ای علمی نباید به گوش ساکنین امروز آن خورده باشد؟ کدام ارگان یا نهاد مسئول پاسخگویی به این پرسش ها و ده ها پرسش دیگر است؟
به نظر می رسد اختصاص یک سالن مناسب، تخصیص امکانات صوتی و تصویری با کیفیت بالا برای برگزاری برنامه ای در شان شرکت کنندگان باید جزو اصول مراکزی باشد که هدف از تشکیل آنها ارتقای سطح علمی یک شهر یا منطقه است. اما آیا تحقق این امر بدون حمایت مادی و معنوی سطوح بالاتر نظام علمی و مدیریتی کشور ممکن است؟
خاطرات شیرین و تاسف بار؛ یادگار به جا مانده از یک میراث علمی کهن
مدیرعامل موسسه علوم و کیهان شناسی هفت آسمان نقش مراکز علمی و اجرایی کشور در حمایت از فعالان این رشته را شاهرگ حیاتی این گونه مراکز ارزیابی کرد و گفت: امروزه جایگاه علم و فعالیتهای مرتبط با آن در جهان شناخته شده است اما علم به معنای واقعی در ایران، چه در سطوح دانشگاهی و چه در میان عموم مردم، از تعریف مشخص و واضحی برخوردار نیست. به همین علت فعالیتهای علمی به خصوص در حوزه ترویج آن، با مظلومیت ویژه ای در کشور ما همراه است.
محمد فائز میرسلیمی وجود گروه ها و موسسات فعال خصوصی و دولتی در عرصه های مختلف را راهگشایی مناسب برای ارتقاء سطح علمی جوانان دانست و خاطرنشان کرد: تحقق این امر به شرطی است که این موسسات از حمایت ارگان های ذیربط و مسئول، به نحو شایسته برخوردار شوند.
وی با یادآوری موقعیت گذشته ایران به عنوان مهد دانش نجوم و علم دیرینه اخترشناسی در جهان، جایگاه کنونی کشور از نظر علمی نامناسب ارزیابی کرده و گفت: امروزه از این جایگاه رفیع جز خاطرات شیرین و البته تاسف بار چیزی در حافظه تاریخ باقی نماده است و ما به عنوان وارثان کنونی این مهد کهن مسئولیتی سنگین را برای احیای جایگاه آن بر عهده داریم.
در پایان چنین به نظر می رسد که با تعامل و همبستگی بیشتر مراکز دانشگاهی و موسسات علمی با نهادهای اجرایی و تصمیم گیرنده کشور، می توان گام های موثرتری در جهت نیل به اهداف آرمانی کشور و بازگرداندن آن به جایگاه واقعی و علمی خود برداشت و این جز به همت مسئولان و صاحب نظران در کلیه سطوح علمی کشور میسر نخواهد بود.
نظر شما