به گزارش خبرنگار مهر، دکتر قاسم پورحسن عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی که با موضوع "دین و رسانه: مطالعه‌ای در چیستی نسبت دین و رسانه" در همایش فلسفه رسانه صحبت می کرد گفت: رسانه دینی در دهه 70 میلادی در آمریکا شکل گرفت و دو دیدگاه در مورد آن وجود دارد. یک دیدگاه جامعه شناسانه که اشخاصی چون گیدنز آن را مطرح کردند و دیگری دیدگاه کارکردگرایانه.
وی افزود: در سنت فکری ما اولین بار امام محمد غزالی بحث تقسیم بندی میان دین و علوم را مطرح کرد و به نوعی بحث سایر علوم با دین را مورد توجه قرار داد. غزالی می گوید ما یا همه علوم را می‌توانیم در دین جستجو کنیم یا دین یک نگاه پارادیمی بر علوم دارد. لذا بحث دین و رسانه بحث جدیدی نیست.
پورحسن یادآور شد: دو رویکرد متمایز درباره نسبت دین و رسانه مطرح است. رویکرد نخست نه تنها قائل به ذات یا شأن مستقل برای رسانه در نسبت با ساحت‌های ارزشی و اجتماعی از جمله دینی است، بلکه ذات رسانه را سکولار دانسته و مهمترین خصلت رسانه را در استقلال تمام از ابعاد دیگر خاصه ابعاد ارزشی تلقی می‌کند.
وی با اشاره به اینکه رسانه چون اصالتاً ذات یک سر غیردینی و شادی ضددینی دارد نمی‌تواند تبدیل به ابزاری شایسته و مناسب برای ترویج الگوهای دینی و ارزشهای قدسی باشد، گفت: این رویکرد نظریه مسلط درباره رسانه در مغرب زمین به شمار می‌آید که کاملاً متأثر از آرای آنان درباره ساحت اجتماعی و سیاسی است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی یادآور شد: رویکرد دوم که در سه دهه اخیر در ایران پیروان بسیاری پیدا کرده در روند تاریخی پیدایش رسانه و تأثر آن از مسیحیت در غرب تاکید داشته و مهمترین بعد رسانه را جنبه دینی آن بر می‌شمارند.
وی تأکید کرد: در هیچ زمان و جامعه‌ای نمی توان رسانه بی طرف محض یا رسانه بدون ملاحظات دینی و ارزشی را مشاهده کرد. از این رو هر رسانه‌ای در درجه اول منعکس کننده ارزشها و الگوهای آیینی و مذهبی است. این دیدگاه رسانه را به سطح ابزار منفعل فرو می‌کاهد و نقش مستقل برای رسانه قائل نیست. پیروان این دیدگاه می اندیشند که رسانه در صورت ابزاری بودن فاقد هر نوع قدرت و وجه فعال بوده و در سیطره پیام و آموزه‌های محتوایی است.
پورحسن گفت: دیدگاه بینابین نه ذات سکولار برای رسانه قائل است و نه ذات دینی. رسانه چون سایر امور دانشی از موضوعیت، مسائل و چهارچوب برخوردار است. این دانش می‌تواند با بسیاری از امور همچون سایر علوم نسبت برقرار کند.
وی تصریح کرد: رسانه نه ضد دین است و نه دینی محض. رسانه نه آنچنان نحیف و بی‌قدرت است که هر الگو و ارزشی را بتوان به سادگی در آن اعمال کرد و نه آنچنان قدرتمند که در تعارض با ساحات جمعی دیگر باشد .
نظر شما