به گزارش خبرنگار مهر، از قرن اول تا قرن سوم هجری قمری به خصوص در آغاز قرن سوم پس از ورود امام هشتم (ع) به خراسان، امامزادگان بسیاری که معتقد به مذهب تشیع بودند به ایران آمده اند. از جمله دلایل ورود امامزادگان به ایران مصون ماندن از گزند خلفای عباسی در بغداد و کوفه، پیوند محبت ایرانیان با خاندان رسالت و ولیعهدی امام هشتم علی ابن موسی الرضا(ع) بود که موجب شده بود بسیاری از خاندان ائمه اطهار در شهرهای ری، قم، تفرش، خراسان و شمال ایران سکنی گزینند. خلفای عباسی از بیم توسعه مذهب شیعه آرام ننشسته و با گسیل کردن سپاهیان کوچک و بزرگ به قصد از بین بردن خاندان بنی هاشم و ائمه اطهار به سمت ایران روانه شدند. امامزادگان در جریان تعقیب دشمنان اسلام و اختفاء در مناطق دوردست به ویژه مناطق کوهستانی بازهم از گزند دشمنان مصون نبوده و به شهادت رسیدند که پراکندگی بقاع متبرکه امامزادگان در اقصی نقاط کشور خود نشانی از حقانیت و مظلومیت سلاله نورانی ائمه اطهارعلیهم السلام است.
علاوه بر قداست، معنویت و کراماتی که در این مکانهای شریف مشاهده می شود بقاع متبرکه همواره در طول زمان مظهر حیات دینی، فرهنگی و پاسدار وحدت و انسجام اقوام مختلف بوده و هستند و هویت تاریخی را قوام می بخشند. از سوی دیگر ایمان، اشتیاق و ارادت قلبی هنرمندان مسلمان در به وجود آوردن سبکهای معماری و کاربرد هنرهای تزیینی در اماکن مزبور، غنای تاریخی و هنری این گنجینه ارزشمند میراث فرهنگی گذشتگان را برای نسل حاضر به ارمعان گذاشته است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و احیای سازمان اوقاف و امور خیریه از دوم اردیبهشت ماه 1367 تصدی بقاع متبرکه کشور بر عهده این سازمان قرار گرفت و اوقاف موظف شد حفظ، نگهداری و ارتقای سطح فرهنگی و عمرانی بقاع را برعهده گیرد.
بقعه متبرکه امامزاده سید طاهر نوه امام موسی کاظم (ع) واقع در منطقه حسن آباد فشافویه استان تهران
طی 20 سال گذشته افزایش قیمت زمینهای موقوفه، افزایش قیمت قبور و نذورات مردمی در بقاع متبرکه موجب شده تا وضعیت عمرانی بقاع اعم از گلدسته ها، گنبد، فضای داخلی و خارجی، ضریح و امور فرهنگی تعدادی زیادی از بقاع تغییرات چشمگیری داشته باشد چنانچه در برخی از بقاع بیش از یک میلیارد تومان اعتبار صرف توسعه عمرانی و فرهنگی شده است.
ولی برخلاف بقاع متبرکه ای که دارای حریم وسیع و موقوفه هستند بیش از نیمی از بقاع از جمله بقعه های امامزادگانی که در حاشیه شهرها بدون موقوفه رها شده اند همچنان از توجه متولیان و تخصیص اعتبار بی بهره اند به طوری که برخی از این اماکن اکنون به جولانگاه درندگان و پرندگان تبدیل شده اند.
محمد غلامی معاون بقاع متبرکه سازمان اوقاف و امور خیریه کشور در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه 30 درصد از درآمد بقاع متبرکه باید صرف هزینه های عمرانی بقاع شود گفت: بقاع متبرکه ای که موقوفه، زائر و درآمدی ندارند با اعتبارات دولتی احیاء می شوند و در سال جاری هفت میلیارد تومان برای بازسازی این اماکن متبرکه تامین اعتبار شده است.
وی گفت: از تعداد هشت هزار و 500 بقعه متبرکه در کشور یکهزار و 400 بقعه متبرکه در سطح کشور ثبت ملی شده و جزء آثار میراثی به شمار می رود اما سازمان میراث فرهنگی بقعه های در حال تخریب را رها کرده و حتی اجازه ساخت یا مرمت به سازمان اوقاف هم نمی دهد.
مسئول هرگونه سهل انگاری در بقاع متبرکه بدون متولی سازمان اوقاف است
گفته های مسئولان سازمان اوقاف در حالی مطرح می شود که سید محمد جواد ابطحی عضو فراکسیون بقاع متبرکه مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر این اظهارات را تائید نکرده و می گوید: احیای بقاع متبرکه حتی بقاعی که درآمد ندارند برعهده سازمان اوقاف است و این سازمان نمی تواند به بهانه نداشتن بودجه نسبت به جلوگیری از تخریب و متروکه شدن بقاع شانه خالی کند.
ابطحی با اشاره به بند 5 قانون برنامه پنجم توسعه افزود: در این بند بر تثبیت جایگاه مساجد و بقاع متبرکه اعم از احیاء، بازسازی و فعالیتهای فرهنگی با هدف تقویت اعتقادات مذهبی و گسترش فرهنگ اسلامی تاکید شده است در حالی که سازمان اوقاف و امور خیریه که مدعی کسری بودجه برای احیای امامزادگان بدون متولی هستند تا کنون اقدام جدی برای تامین اعتبارات لازم بر اساس برنامه پنجم توسعه به مجلس ارائه نکرده است.
وی گفت: بدون متولی ماندن امامزادگان و تبدیل مقبره آنها به جایگاه وحوش نکته قابل تاملی است که سازمان اوقاف باید پاسخگوی آن باشد ولی آنچه مسلم است اوقاف باید برای تمامی بقاع متبرکه سراسر کشور هیئت امنا تشکیل داده و در احیای آن کوشا باشد تا به وضعیت امروزی تبدیل نشوند.
عضو فراکسیون بقاع متبرکه مجلس شورای اسلامی در مورد اختصاص بودجه هفت میلیارد تومانی دولت به احیای بقاع بدون متولی در سال 88 گفت: دولت وظفیه تامین اعتبار برای ساخت بقاع را ندارد و خود سازمان اوقاف باید از طریق مجلس پیگیر افزایش بودجه خود باشد.
در حال حاضر یکهزار و 400 بقعه تحت نظارت سازمان میراث فرهنگی و بیش از هفت هزار بقعه دیگر تحت نظارت سازمان اوقاف است که بسیاری از این اماکن نیاز به متمرکز کردن فضاهای زیارتی، سطح‌سازی، احداث رواق و طاق‌نما در اطراف بقعه، احداث سرویس بهداشتی، جاده دسترسی و برق‌رسانی دارند.
مسئولان سازمان اوقاف کشور تنها راه احیای موقافات بدون متولی را تامین بودجه تا سقف 100 میلیارد تومان بیان کرده اند که به استناد اعضای فراکسیون بقاع متبرکه در مجلس هنوز پیشنهادی از طرف سازمان اوقاف برای افزایش اعتبارات به مجلس ارائه نشده است. این در حالی است که هزاران امامزاده در کشور وجود دارد که می تواند در بسیاری از تحولات فرهنگی کشور از جمله مباحث اجتماعی با توجه به حرکت مردمی و پشتوانه اعتقادات دینی مردم به امامزادهها و بقاع متبرکه اثرگذار باشند. همچنین با توجه به استقبال زیاد زائران و به خصوص جوانان از امامزاده ها می توان از این اماکن به عنوان پایگاه و محور نشر و ترویج فرهنگ دینی بهره برد و این بقاع متبرکه را به قطبهای فرهنگی کشور تبدیل کرد.
-----------------------------------------
عکس و گزارش از: سید هادی کسایی زاده
نظر شما