* خبرگزاری مهر - گروه اجتماعی: یکی از خروجیهای کارگروه ساماندی مد و لباس تدوین آیین نامه صدور مجوز برگزاری نمایش زنده و نمایشگاههای مد و لباس است. فعالان حوزه مد و لباس معتقدند این دستورالعمل به نحوی شرایط را برای متقاضیان مشکل کرده که عملا صدور مجوز برای هیچ فعالی میسر نشود و به دلیل همین سختگیری پس از تدوین این دستورالعمل نیز تا کنون هیچ نمایش زنده دولتی و یا خصوصی برگزار نشده و در این میان زمینه برای برگزاری شوهای غیرمجاز و زیرزمینی ایجاد شده است.
- علیرضا حسین زاده: نمایش مد در همه جای دنیا یک فعالیت تخصصی است که در زنجیره تولید کشورهای مدعی در این عرصه به عنوان یک قالب تبلیغاتی تعریف شده است. در میان افراد متقاضی برای برگزاری نمایش لباس کمتر این رویکرد تخصصی دیده می شود. در مواردی هم که اشخاصی مدعی فعالیت تخصصی در این حوزه اند متأسفانه کمتر اقتضائات بومی و فرهنگی جامعه ایرانی اسلامی را می شناسند و شاید در مقام مقایسه شرایط داخلی با شرایط فرهنگی و اجتماعی کشورهای دیگر چنین قضاوتهایی دارند. طبیعی است که اینجا ایران است و شرایط خاص خود را دارد و چنین مقایسه ای اساساً درست نیست.
آنچه در دستور العمل پیش بینی شده شرایطی است که رعایت آن برای نمایش طرحهای کاملاً بومی مربوط به لباس آن هم نه لباس حوزه های خصوصی بلکه لباسهایی که در اجتماع کاربرد دارند لازم است. اساس قانون مد و لباس برای تبدیل جریان تقلیدی مد به جریانی مولد است که حاصل آن نشر هویت ایرانی اسلامی باشد. ما که نباید در فرایند اجرا به شیوه هایی متوسل شویم که نقض غرض محسوب می شوند. کسی که می داند می خواهد چه کار بکند و طرح و برنامه مشخص برای برپایی نمایش مد ایرانی - اسلامی دارد قطعاً این دستور العمل هیچ محدودیتی برای او فراهم نمی کند که بخواهد زیر زمینی کار کند اما اگر کسی می خواهد صرفاً یک فعالیت تجاری بدون جهت یا یک فعالیت تقلیدی فاقد هویت بومی در «سبک» و «محتوا» انجام دهد طبعاً مشکل خواهد داشت.
در خصوص نمایشهایی هم که به زیر زمینی تعبیر می شود نکته ای وجود دارد. معمولاً این نمایشها از سوی طراحان و مزونهایی است که برای بازاریابی طرحهای خود که عمدتاً هم برای میهمانیها طراحی شده اند اقدام به برگزاری نمایش لباس در یک محیط خصوصی و بدون هر گونه تبلیغ و فراخوان عمومی می کنند. چنین فعالیتی کنترل شده است و بازدید کنندگان هم مشتریان آن طراح و آن مزون هستند. تجسس و تفحص در این زمینه نه امکان دارد و نه لازم است.
|
معمولاً نمایشهای لباس زیرزمینی از سوی طراحان و مزونهایی برگزار می شود که برای بازاریابی طرحهای خود اقدام به برگزاری نمایش لباس در یک محیط خصوصی و بدون هر گونه تبلیغ و فراخوان عمومی می کنند. تجسس و تفحص در این زمینه نه امکان دارد و نه لازم است |
ما اگر شخصی اقدام به برگزاری نمایش لباس در فضای عمومی کند یا تبلیغاتی را در سطح عمومی برای نمایش در فضای خصوصی ترتیب دهد که از مجوزهای مربوطه برخوردار نیست طبیعی است پلیس نظارت بر اماکن عمومی می تواند و می بایست نظارتهای لازم را اعمال کند.به نظرم باید یک تعریف بومی از این فعالیت متناسب با شرایط داخلی خودمان داشته باشیم. بازدید از نمایش مد و سبک، یک بازدید تخصصی برای فعالان تخصصی این عرصه است نه عموم مردم که علی القاعده طرح مورد علاقه شان را می بایست در مرحله پس از تولید و در بازار جستجو کنند.
* فکر نمی کنید با توجه به این که در این بخش ما در اول راه قرار داریم باید از طراحان حمایت بیشتری صورت بگیرد تا به تدریج با برگزاری نمایشهای زنده لباس به مدل مورد نظر برسیم چرا که با این سخت گیریها شاید چند سال زمان نیاز باشد تا طراحی به شاخصهای مورد نظر شما برای برگزاری نمایش زنده برسد.
- قطعاً به این حمایت اعتقاد دارم اما شکل حمایت خیلی مهم است تا اثر واقعی داشته باشد. نمایشگاه لزوماً آثار حمایتی به همراه ندارد چه بسا طرحی که حاصل هنر و خلاقیت یک طراح است در آن قبیل نمایشگاههای غیرتخصصی که عرض کردم مورد سوء استفاده واقع شود بدون آنکه حقی برای مالک طرح محفوظ بماند. راه حمایت از طراحان همان راهبرد گلخانه ای است و این حمایت باید به گونه ای باشد که طراحان بتوانند در ادبیات تجاری بازار با سایر نهادهای مؤثر در سامانه تولید و عرضه از موضع مقتدر وارد تعامل و رقابت سازنده شده و کارکردشان را به عنوان یک حلقه مؤثر در زنجیره بومی مد به اثبات برسانند.
حمایتها نباید همواره شکل مصنوعی و دستوری داشته باشد چون در این صورت هیچ تضمینی برای استمرار آن نیست. طراحان ما مطمئن باشند که هیچ چیز به اندازه یک طرح مبتکرانه و کاربردی که متناسب با هویت و فرهنگ ایرانی اسلامی طراحی شده باشد ما را به ذوق نمی آورد. بنابراین طرحی با این ویژگیها هیچ دلیلی ندارد که از حمایتهای مؤثر محروم بماند. ما برای حمایت از چنین طرحهایی آمادگی کامل و برنامه مشخص داریم (البته اگر مشکلات مالی اجازه کار بدهد) ما حتماً برای تکمیل هسته های مستعدی که تاکنون شناسایی کرده ایم و با آنها مشغول همکاری هستیم از حضور سایر طراحان ممتاز استقبال می کنیم.
* چرا طراحان جایی در چرخه تولید ندارند با وجود این که سالهاست در مورد حمایت از طراحان و استفاده از طراحیهای داخلی بحث می شود ضمن اینکه در قانون ساماندهی مد و لباس نیز وظایفی برای بخشهای مختلف مانند وزارت صنایع و بازرگانی در این حوزه تعریف شده است.
|
بیش از دو میلیارد تومان گردش نقدینگی بازار پوشاک فرصت بسیار خوبی برای سرمایه گذاری و حمایت عملی از طرحهای ملی است اما در این روابط مافیایی چنین اجازه ای داده نمی شود |
- چون اساساً چرخه ای که برای مد بومی فعال باشد در نظام تولید ما وجود ندارد. در حال حال حاضر همانطور که گفتم هر کسی، هر نوع لباسی را از هر جایی، با هر قیمتی و به هر شکلی در بازار عرضه می کند. تنها چیزی که بر این بازار آشفته حکم می راند، منافع واردکنندگان و شبکه های واسطه گری است.نه قاعده برند، نه نظامی برای قیمت گذاری منطقی و نه هیچ سامان دیگری حاکم نیست. البته قوانین صریحی وجود دارد اما اجرا نمی شود. مثلاً برای دایر شدن نمایندگی عرضه کالای خارجی اخذ گواهینامه از مرکز امور اصناف و بازرگانان الزامی است اما جز سه چهار مورد سایر نمایندگی هایی که به عرضه پوشاک خارجی مشغولند فاقد مجوزهای قانونی لازمند. یا طراحان و تولیدکنندگان بسیار موفق و توانمندی داریم که پیراهن مردانه را با عالی ترین کیفیت با قیمت تمام شده مثلاً پانزده تا بیست هزار تومان طراحی و تولید می کنند و همین پیراهن با مارک خارجی تا صد هزار تومان هم در داخل عرضه می شود و عمده سود آن هم نصیب واسطه ها می شود. همین وضعیت را در کت و شلوار و دیگر اقلام هم داریم. این نوع قیمت گذاریها دروغ بزرگ و عوام فریبی آشکاری است که متأسفانه برخی مسئولان اتحادیه ها هم به آن دامن می زنند و به بهانه بالا بودن قیمت تمام شده حاشیه امنی را برای سوء استفاده گران فراهم می کنند که در آن تولید کننده و مصرف کننده هر دو به نفع دلالها متضرر می شوند. بیش از دو میلیارد تومان گردش نقدینگی بازار پوشاک فرصت بسیار خوبی برای سرمایه گذاری و حمایت عملی از طرحهای ملی است اما در این روابط مافیایی چنین اجازه ای داده نمی شود. اساساً تا زمانی که فرصت عرضه کالای قاچاق از چین و ترکیه فراهم است و کالای تمام پلی استر با نازل ترین قیمت در کنار تولید با کیفیت داخلی قد علم می کند و هیچ شبکه ای برای اطلاع رسانی به مصرف کننده و تقویت برندهای داخلی وجود ندارد، جایی برای طرح بومی و طراح آن وجود ندارد.
*چقدر توانایی در کشور برای ایجاد برند ملی و اسلامی و حتی صادرات آن به ویژه در بخشهای مانند چادر، روسری و لباسهای پوشیده وجود دارد این در حالی است که اکنون بازار جهانی این محصولات در اختیار کشورهای مانند ترکیه و حتی ایتالیاست که مسلمان هم نیستند.
- همه ظرفیتهای لازم فراهم است، هم بازار مستعد است هم جذابیت سرمایه گذاری وجود دارد هم طراح و تولید کننده خوب وجود دارد هم عرضه حساب شده قابل برنامه ریزی است اما مشکل این است که این متغیرها در یک فرایند سیستمی معنا دار با هم ارتباط ندارند و ما الان برای برقراری همین پیوند سیستمی مشغول برنامه ریزی هستیم و تنها منتظر حمایتهای مالی و پشتیبانی در برابر مقاومتهای شبکه های مافیایی هستیم. در این مرحله نباید تنها بمانیم. تقاضای جدی من از نمایندگان محترم مجلس و دولت محترم این است که نگذارند این پتانسیل ایجاد شده و انگیزه های رشد یافته در گروههای مردمی که بسیار مغتنم است از دست برود.
* در اجرای قانون عفاف و حجاب هم مسئولیتی دارید؟
- بله. در این خصوص با توجه به تجربه ای که در مدت چند سال اخیر از نزدیک بدست آمده پیشنهاد بسیار جامعی را تقدیم مراجع ذی ربط کرده ایم که امیدوارم منشاء اثر باشد. اما موضوع حجاب و عفاف را نباید ساده گرفت، در کنار تمام تلاشهایی که در جریان است حتماً باید زمینه ای برای برنامه ریزی جامع به دور از تمام هیاهوها و فشارها فراهم شود. ما برای اینکار یک برنامه مشخص با زمانبندی و اعتبار مشخص در دست داریم و این موضوع را به اطلاع نمایندگانی که پیگیر این موضوع هستند رسانده ایم. اگر می خواهیم این موضوع از آفاتی که اکنون به آن دچار است خارج شده و در یک فرایند صحیح دنبال شود این پیشنهاد با دقت و ظرافت تدوین شده است که امیدورایم جدی گرفته شود.
* یعنی اکنون بعد از چند سال بحث و بررسی و تدوین قانون هنوز در نقطه صفر ساماندهی مد و لباس قرار داریم و باید از نو شروع کنیم؟
- تعبیر نقطه صفر را نمی پذیرم. چون تشخیص صحیح درد یک گام اساسی و تعیین کننده برای درمان و ضامن صحت مراحل بعدی است. بنابراین نقطه ای که الان در آن قرار داریم قطعاً نقطه صفر نیست و بدور از هرگونه تعصب عرض می کنم که آنچه از رصد این حوزه در دبیرخانه قانون در قالب اطلاعات، ارتباطات و اشراف راهبردی و توانایی برنامه ریزی فراهم آمده است بسیار مغتنم است. در واقع تفاوت اکنون با دوسال قبل که هیچ یک از این موارد در هیچ نهاد دولتی فراهم نبود بسیار محسوس و قابل لمس است. تأکید من این است که در جا زدن در این مرحله به هیچ وجه جایز نیست. ما با وجود تمام تنگناها به مدد حق تا اینجا آمده ایم. بعد از این بدون اعتبار کافی و پشتیبانی اجرایی چه کار می شود کرد؟
* بعد از داغ شدن بحث مد و لباس در کشور استانداری اقدام به برپایی جشنواره زنان سرزمین کرد از سوی دیگر در اقدامی متقابلانه جشنواره مدکس از سوی بخش خصوصی با حمایت وزارت بازرگانی برگزار شد. این نمایشهای زنده لباس و نمایشگاهها دولتی در مدت دو سال اخیر کاملا تعطیل شده اند که البته استانداری علت آن را فشارهای دولتی عنوان می کند. علت تعطیلی شوهای رسمی همین تصویب آیین نامه برگزاری نمایشهای زنده لباس بود و یا علت دیگری داشت و آیا کارگروه ساماندهی در این مدت اقدامی را برای حمایت از برگزاری شوهای دولتی لباس انجام داده است؟
- من به سؤالی که در خصوص نمایشگاه ها مطرح شد پاسخ دادم در اینجا تنها به این جمله بسنده می کنم؛ دولتی شدن نمایشگاههای مد و لباس نه تنها خلاف آیین نامه مصوب مربوطه است بلکه اساساً با ماهیت تخصصی این فعالیت در تضاد است. اما دبیرخانه برای رونق فعالیتهای تخصصی این حوزه سه پیشنهاد مشخص دارد. پیشنهاد اول که در قالب یک طرح مدون به معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه شده است، یک جشنواره کاملاً تخصصی در حوزه «سبک» است که طراحی پارچه و لباس را هم شامل می شود. این جشنواره یک عرصه کاملاً تخصصی برای هنرمندان گروه های هنری مختلفی است که در زمینه تولید آثاری که در سیمای زندگی و جامعه ایرانی اسلامی از قابلیت کاربردی برخوردارند قادر به رقابت باشند. این یک جشنواره سالیانه با تعریف کاملاً تخصصی کاربردی و معتبر است که امیدوارم به عنوان یک تحول مبارک در ماهیت و محتوای جشنواره های فرهنگی هنری تحقق یابد و فصل نوینی را در زمینه تولید سبک اصیل و روزآمد ایرانی اسلامی بگشاید.
پیشنهاد دوم برگزاری المپیاد طراحی مد با ابتکار عمل دانشگاهها و هنرستانهای مربوطه آن هم در یک سطح کاملاً تخصصی و رقابتی است. این ایده با برخی دانشگاههای مربوطه مطرح شده است و منتظر اقدام آنها هستیم.
و پیشنهاد سوم فراهم شدن امکان برقراری گالریهای هنری برای هنرمندان طراح، از سوی دفتر امور هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. علاوه بر پیشنهادات فوق؛ امکان برپایی نمایشگاههای مد و لباس مطابق دستور العمل مربوطه البته صرفاً برای فعالان تخصصی و فعالیتهای بومی در این عرصه به منزله یک فرصت فراهم است.
* عملکرد دستگاههای عضو کارگروه را چطور ارزیابی می کنید و هر کدام چه میزانی از تکالیف قانونی خود را اجرا کرده اند؟
- ما این ارزیابی را انجام داده ایم و نتایج آن را تقدیم مراجع ذی ربط کرده ایم و آسیبها و موانع و راهکارهای رفع آنها را نیز متذکر شده ایم. تصمیم نهایی با نمایندگان محترمی است که به عنوان ناظر مجلس شورای اسلامی در کارگروه حضور دارند.
* رئیس اتحادیه پوشاک عنوان کرده که حدود یکسال است جلسات کارگروه ساماندهی مد و لباس تشکیل نشده و یا اگر تشکیل می شود وی اطلاعی ندارد و به این جلسات دعوت نمی شود و از طرفی حضور اتحادیه را موثر و عملی عنوان می کند و مدعی است برای تولید حجم بسیاری از پوشاک عرضه شده در بازار از طراحان داخلی استفاده می شود. حضور این اتحادیه در کارگروه چقدر موثر بوده و آیا به وظایف قانونی خود عمل کرده است؟
- جلسات به صورت مستمر برگزار می شوند و بیست و ششمین جلسه کارگروه نیز هجدهم اسفند 1388 با حضور وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی و نمایندگان دستگاههای عضو برگزار شده است و هم اکنون دبیرخانه پیگیر مصوبه جلسه اخیر است. در خصوص حضور اصناف و اتحادیه های ذیربط درکارگروه هیچ تصریحی در خصوص یک اتحادیه خاص وجود ندارد و با توجه به تعدد اتحادیه های صنفی و صنعتی مرتبط با موضوع، پیرو مصوبه کارگروه و ابلاغیه شماره 5897/1 مورخ 26/2/88 ، وزارت بازرگانی و وزارت صنایع و معادن مکلف شده اند تا زمینه مشارکت تمامی اتحادیه های مربوطه در تصمیم سازیهای کارگروه را از طریق تشکیل کمیسیون تولید و توزیع مرکب از نمایندگان همه اتحادیه های یاد شده در ذیل کارگروه فراهم آورند.
این کمیسیون می بایست از تاریخ 28 اردیبهشت ماه سال قبل به صورت هر دو هفته یکبار و متناوب از سوی وزارتخانه های فوق و با حضور دبیر کارگروه و در راستای تأمین اهداف قانون و سیاستهای کارگروه تشکیل جلسه می داد که متأسفانه پس از دو جلسه غیر منظم در وزارت بازرگانی متوقف شد. در خصوص ادعای مسئول اتحادیه مزبور هم باید عرض کنم که برای روشن شدن صدق دعاوی از این قبیل و از سوی دیگر اطلاع رسانی شفاف در خصوص میزان حسن نیت و عزم برخی از مسئولین صنفی در پیشبرد اهداف قانون و حمایت از طراحی و تولید ملی در مقابل جریان واردات گسترده پوشاک از چین و سایر کشورها، دبیرخانه آمادگی دارد تا در برپایی یک مناظره صریح تلویزیونی با حضور جناب آقای شیرازی (رئیس اتحادیه پوشاک) شرکت کند.
............................
گفتگو از ندا ریحانی
نظر شما