پروفسور جفری ریمان استاد فلسفه دانشگاه امریکن در مورد این موضوع که آیا دفاع مدرس و استاد دانشگاه از مواضع شخصی خود در کلاس درس به لحاظ اخلاقی امری قابل قبول است یا نه، به خبرنگار مهر گفت: به نظر می‌رسد برای مدرس دفاع از مواضع شخصی در کلاس درس خوب باشد. البته این مواضع باید در مورد موضوع درسی باشد.
وی افزود: مدرس نمی‌تواند بدون اعمال کردن مواضع شخصی خود، اهمیت موضوعی را خاطر نشان کند. به عبارت دیگر مواضع شخصی مدرس در نشان دادن اهمیت موضوع مورد بحث، خود را نشان می‌دهد.
وی تصریح کرد: در واقع مدرس به سراغ موضوعاتی می‌رود که با مفروضات ذهنی او سازگاری دارد. حتی در مواردی هم که به سراغ دیدگاهها و اندیشه‌هایی می‌رود که با آن موافق نیست باز هم به نوعی دیدگاه و مواضع خود را اعمال می‌کند!
این استاد فلسفه تأکید کرد: به عبارت دیگر وقتی مدرس دیدگاههای متفاوتی را بازگو می‌کند و ارائه می‌دهد باز هم از منظر خود آنها را بازگو می‌کند.
مدرس باید دیدگاههای خود را به صورت شفاف بیان کند
مؤلف "در دفاع از فلسفه سیاسی" در ادامه خاطرنشان کرد: بر این اساس بهتر است که مدرس دیدگاههای خود را به صورت آشکار بیان کند و دلایلی را هم برای دیدگاه خود بیاورد و اقامه کند. شایسته نیست که مدرس دیدگاهها و مواضع خود را به صورت موذیانه و به شیوه‌ای مرموز و غیر شفاف ارائه دهد.
وی افزود: بهترین شیوه برای حفاظت دانشجویان از تلقین فکری این نیست که مدرس بیطرف باشد بلکه اطمینان بخشی به دانشجویان در مورد زمانی که مدرس مواضع شخصی خود را اعمال می‌کند، است. همچنین این آگاهی باید به دانشجو داده شود که دوره‌های آموزشی و درسی توسط مدرسینی تدریس می‌شوند که هر کدام از آنها دیدگاههای شخصی متفاوتی دارند.
"صداقت" و "گشودگی به روی دیدگاههای مخالف" مهمترین مؤلفه‌های اخلاق تدریس هستند
ریمان در مورد این موضوع که چه ظوابط اخلاقی برای اعمال نظر شخصی مدرس باید مورد توجه قرار گیرد گفت: مهمترین الزامات و شروط لازم برای اعمال نظر شخصی مدرس در حین تدریس، صداقت و درستکاری و گشودگی به روی دیدگاههای مخالف است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: مدرس باید دیدگاههای خود را به صورت شفاف بیان و تصریح کند تا مورد نقد سایر صاحبنظران و اندیشندان قرار گیرد. تا آنجا که زمان و سایر تعهدات و محظورات اجازه می‌دهد، مدرس باید تا جای ممکن دیدگاههای بدیل را در کمال انصاف مطرح کند و برای آنها دلیل و استدلال اقامه کند. به عبارت دیگر مدرس باید برای دیدگاههای بدیل نیز دلیل و استدلال عرضه کند تا دانشجو و مخاطب با دلایل عقلانی آن رویکرد و اندیشه آشنا شود.
همه در کلاس درس و در بیان دیدگاه باید آزاد باشند
وی خاطرنشان کرد: مدرس باید این اجازه را به دانشجویان بدهد که دیدگاههای مخالف با آنچه شخص او دارد داشته باشند و بیان کنند. شیوه تدریس او باید به گونه‌ای باشد که دانشجو بتواند دیدگاههای خود ولو در مخالفت با او را طرح کند و بستر طرح این دیدگاههای مخالف برای او فراهم باشد.
مؤلف کتاب "عدالت و فلسفه اخلاق معاصر" در ادامه یادآور شد: مدرس نباید شرایطی را به وجود آورد که دانشجو وانمود کند که دیدگاه مدرس تنها دیدگاه قابل قبول و معتبر است. البته این در صورتی امکانپذیر است که مدرس دیدگاههای خود را به نحوی شفاف بیان کرده باشد و دلایل و ادله خود را برای دیدگاههایش عنوان کرده باشد و دانشجویان درکی از دیدگاههای او داشته باشند.
بستر به چالش کشیدن دیدگاه مدرس در کلاس درس باید فراهم باشد
ریمان تصریح کرد: دانشجو باید درک کند و بفهمد که اختلاف نظر، موتور محرک پیشرفت فکری است. دانشجو باید شجاعت این را داشته باشد که دیدگاههای مدرس را به چالش بکشد و دیدگاه و استدلال خود را بیان کند. آنها باید در بیان دیدگاهها و استدلالهای خود احساس آزادی و راحتی کنند. اگر چه کلاس درس یک نشست و میتینگ سیاسی نیست ولی هر کس در بیان دیدگاههای خود باید در جایگاه برابر قرار داشته باشد.
استاد فلسفه دانشگاه امریکن یادآور شد: به همین دلیل مدرس نباید از کلاس درس برای طرح مواضع شخصی خود که خارج از موضوع درس قرار دارد بهره گیرد و از آن به عنوان محلی برای دیدگاههای شخصی خارج از موضوع درسی استفاده کند.
وی در پایان افزود: وظیفه مدرس تدریس موضوعات درسی و موضوعات مرتبط با آن با لحاظ کردن فاکتور زمان است. از اینرو مباحث و مناظره‌های کلاسی باید در خدمت این هدف قرار گیرند.
جفری ریمان استاد فلسفه در دانشگاه امریکن است که فلسفه سیاسی، حقوق و تاریخ فلسفه حوزه های تخصصی وی محسوب می‌شوند. او در حوزه‌های نظریه‌های اخلاق، مسائل مطرح در اخلاق، فلسفه غرب، نظریه‌های دموکراسی، اخلاق کانت، نظریه رالز و عدالت ملی و بین‌المللی صاحبنظر است.
در دفاع از فلسفه سیاسی، عدالت و فلسفه اخلاق معاصر، لیبرالیسم اخلاقی انتقادی: نظریه و عمل از جمله آثار ریمان هستند.
نظر شما