حضرت علی(ع ) فرزند نخستین خانواده هاشمی است این خاندان به لحاظ فضائل اخلاقی و صفات عالیه انسانی در قبیله قریش و همچنین این طایفه در میان طوایف عرب زبانزد عام و خاص بوده اند.
حضرت علی تا سه سالگی نزد پدر و مادر بسر برد و از آنجا که خداوند می خواست ایشان به کمالات بیشتری نائل آید ، پیامبر اکرم ( ص ) وی را از بدو تولد تحت تربیت غیر مستقیم خود قرار داد .
زمانی که خشکسالی عجیبی در مکه رخ داد، ابوطالب عموی پیامبر ، با چند فرزند با هزینه سنگین زندگی روبرو شد . رسول اکرم ( ص ) با مشورت عموی خود عباس توافق کردند که هر یک از آنان فرزندی از ابوطالب را به نزد خود ببرند تا گشایشی در کار ابوطالب باشد .
عباس ، جعفر را و پیامبر ، علی (ع) را به خانه خود بردند . به این طریق حضرت علی به طور کامل در کنار پیامبر قرار گرفت .
به این ترتیب حضرت علی از کودکی درسایه عنایت و توجه پسرعم خود، حضرت محمد (ص) بود و اساس تربیت روحی واخلاقی این کودک نورسیده و مستعد در دامان بزرگترین معلم و مربی بشریت پایه گذاری شد .
محبت بین دو عموزاده به قدری بود که امام علی(ع) لبیک پیامبر را پاسخ گفته و بی درنگ اسلام آورد و در شب هجرت عمر و ابوبکر پیغمبر(ص) با خفتن در بستر رسول خدا از جان پیامبر اکرم حراست کرد.
حضرت علی(ع) به دلیل شایستگیها و قابلیتهای ویژه خود این افتخار را داشت که عنوان دامادی رسول خدا و همسری اطمه زهرا(س) را نیز کسب کند .
پیامبر بعد از اتمام مراسم حج در آخرین سال عمر پر برکت خود در راه برگشت در محلی به نام غدیرخم دستور توقف داد زیرا پیک وحی فرمان داده بود پیامبر باید رسالت خود را به اتمام برساند .
پس از نماز ظهر پیامبر (ص) بر بالای منبری از جهاز شتران رفت و فرمود : " ای مردم، نزدیک است که من دعوت حق را لبیک گویم و از میان شما بروم درباره من چه فکر می کنید ؟ " مردم گفتند : " گواهی می دهیم که تو آیین خدا را تبلیغ می‌کردی."
پیامبر فرمود : " آیا شما گواهی نمی دهید که جز خدای یگانه ، خدایی نیست و محمد بنده خدا و پیامبر اوست ؟ "
مردم گفتند : " آری ، گواهی می دهیم . " سپس پیامبر دست حضرت علی ( ع ) را بالا گرفت و فرمود : " ای مردم در نزد مؤمنان سزاوارتر از خودشان کیست ؟ " مردم گفتند : " خداوند و پیامبر او بهتر می دانند . " سپس پیامبر فرموند : " ای مردم هر کس من مولا و رهبر او هستم ، علی هم مولا و رهبر اوست ."
و این جمله را سه بار تکرار فرمودند . بعد مردم این انتخاب را به حضرت امیرالمؤمنین تبریک گفتند و با وی بیعت کردند .
امام در زمان خود برای ساماندهی به وضعیت مسلمانان و ایجاد شرایط مطلوب زندگی آنها ، فعالیتهای متعددی داشت . تشکیل دستگاه قضایی ، ساخت اولین مدرسه اسلامی ، تدوین قرآن کریم ، تعلیم مدیریت و اصول حکومت داری از جمله اقدامات وی در زمان خویش است .
حضرت علی برای برقراری و بسط عدالت در جامعه موارد بسیاری را مورد توجه داشت و از اطرافیان خود نیز می خواست بطور دقیق به آنها توجه کرده و بر اساس این معیارها رفتار کنند .
برپایی حق، برقراری عدالت، توجه یکسان به مردم، بازگرداندن حقوق غصب شده، مبارزه با فساد اقتصادی و مبارزه با تبعیض از جمله مواردی بودند که امام برای بسط و برقراری آنها تلاشهای بسیاری کرد و حتی در این راه به شهادت رسید .
عدالت از محوری ترین اندیشه های امام علی است، وی در محراب عدالت و بدلیل سختگیری در اجرای عدالت به شهادت رسید، چرا که جمعی عدالت علوی را بر نتابیده و تاب و تحمل آن را نداشتند .
عدالت در اندیشه امام گستره وسیعی را در بر می گیرد و خط مشی امام در عدالت سیاسی، رعایت حقوق شهروندی در همه ابعاد است. به همین دلیل در نظام علوی توصیه پذیری وجود ندارد و کسی از طریق نفوذ و اعمال توصیه به رانت خواری نمی پردازد .
امام در زمان خود برای ساماندهی به وضعیت مسلمانان و ایجاد شرایط مطلوب زندگی آنها ، فعالیتهای متعددی داشت . تشکیل دستگاه قضایی ، ساخت اولین مدرسه اسلامی ، تدوین قرآن کریم ، تعلیم مدیریت و اصول حکومت داری از جمله اقدامات وی در زمان خویش هستند .
حضرت علی از هدایتگری که مهمترین وظیفه امامان است غافل نبود. به همین دلیل، نهج البلاغه، سرشار از رهنمودهای اخلاق نظری و عملی است. بیانات اخلاقی امام به جهان‌بینی و فرجام شناسی آن حضرت وابستگی معناداری دارد.
امام علی(ع) در بیان حقایق الهی تنها به ذکر چند توصیه اخلاقی اکتفا نمی کرد بلکه با روش عقلی و استدلالی به توصیف آنها می پرداخت.
آن حضرت یکی از دلایل پذیرش حکومت را "بازگرداندن حقوق غصب شده" عنوان کرده و می فرماید "به خدا قسم (بیت المال غارت شده) را اگر بیابم که به وسیله آن زنان به ازدواج درآمده (مهریه زنان شد) و کنیزکان خریداری شده، آن را به صاحبانش باز می گردانم برای اینکه در عدالت گشایش و رفاه برای عموم است."
امیرالمؤمنین تأکید دارد همه مردم در برابر قانون برابر و یکسان هستند، تبعیض در جایی که همه دارای حقوق مساوی از جمله حق حیات، حق معاش و حق بهره مندی از بیت المال هستند.
نظر شما