روح خشک و برنامه های تکراری/ لزوم تدوین طرح جامع غنی‌سازی اوقات فراغت

به گزارش خبرنگار مهر در کرج، نگاهی به نحوه گذران اوقات فراغت جوانان و نوجوانان ایرانی نشان می دهد وزارت آموزش و پرورش، شهرداری، بسیج و برخی ارگان های دیگر که در این زمینه فعالیت دارند، اغلب فعالیتهای موازی را در دستور کار دارند که منجر به صرف هزینه های گزاف و هدر رفتن انرژی فعالان این عرصه می شود.

روح تکراری برنامه های اوقات فراغت در ایران که بیشتر شبیه به کلاس درس و مشق است تا تفریح و شادی در بین جوانان و نوجوانان ایجاد دافعه کرده است و شمار قابل توجهی آنان رژه رفتن در مقابل گرمای تابستان را به حضور در برخی کلاس های فرهنگی و هنری ترجیح می دهند.

به زعم کارشناسان فرهنگی، تن رنجور جامعه صرفا از تازیانه های کم کاری در حوزه "غنی سازی اوقات فراغت" کبود نیست و برخی کج سلیقگی ها در حوزه فرهنگ، زخم های دیگری چون بدحجابی، بزه های اجتماعی، قرص های روان گردان، مواد مخدر و... را نیز بر روح و تن کالبد شهرها نشانده است.

چه بسا اگر بودجه های فرهنگی در مسیر کارشناسی هزینه می شد و در بن بست اختلاف نظرها هرز نمی رفت، امروز نیازی به گشت ارشاد و طراحی لباس ملی برای مقابله با بد حجابی، فعالیت صدها کمپ غیر مجاز ترک اعتیاد و... نبود و البته این مربوط به این دولت و آن دولت نیست که بخواهیم انگشت اتهام به سوی کسی نشانه رویم و یا شخص خاصی را مواخذه کنیم.

نیم نگاهی به منحنی رشد بزه های اجتماعی در فصل تابستان گواه این مطلب است که بخش اعظم انرژی نسل جوان در آتش غفلت و بی توجهی مسئولان فرهنگی می سوزد.

مقایسه اوقات فراغت در ایران و جهان

در حالی که مقوله اوقات فراغت در جهان بر محور بازی های رایانه ای و دنیای مجازی می چرخد، ساده لوحانه است که بچه ها را زیر یک سقف جمع کنیم و از آنان بخواهیم همان کارهایی را که در مدرسه انجام می دهند به شکل و روشی دیگر در کلاس های تابستانی اجرا کنند.

پسندیده است تعلیم و تربیت، غنی سازی اوقات فراغت و... همگام با رشد شهرنشینی و مکانیزه شدن امور به سمت روشهای جدید حرکت کند و این مافاتی با قوانین دین مبین اسلام ندارد.

آیا غیر از این نیست که در دنیای پر زرق و برق امروز نمی توان افکار نسل جدید را زیر سقف اندیشه های نخ نما تعلیم داد؟

تا کی قرار است برنامه های غنی سازی اوقات فراغت در نقاشی کردن، سرود خواندن، آموزش گل سازی و گلیم بافی و... خلاصه شود، آیا این ها منطبق بر نیازهای نوجوان هزاره سومی است ؟

نیم نگاهی به برنامه های غنی سازی اوقات فراغت در برخی جوامع نشان می دهد که نگاه دولت ها به مقوله اوقات فراغت، نگاهی باز است و حتی وسایل شادی و بازی آنان نیز تلفیقی از دنیای مجازی و ابزار فیزیکی است که نمادی از آموزش شهروندان از کودکی برای زندگی الکترونیکی است.

شباهت برنامه های غنی سازی اوقات فراغت امروز و گذشته

متاسفانه آنچه پدر بزرگ ها و اجداد ما از غنی سازی اوقات فراغتشان در فصل تابستان می گویند با کمی حذف و اضافه همان چیزی است که امروز اجرا می شود، کلاس های خیاطی، گلدوزی، نقاشی و...

بدتر آنکه دولت ها، استخر و باشگاه و سینما و... را نیز جزو تفریح دولتی به حساب می آورند و از خانواده های کم درآمدی که حتی برای امرار معاش یومیه با مشکل مواجه هستند، انتظار دارند فرزندانشان را در کلاس های گران بهای شنا، فوتبال و...ثبت نام کنند، حال آنکه هر روز اخبار دلالی ها در کلاس های فوتبال، بازیگری و... در روزنامه ها و جراید تیتر می شود و این یعنی: ورود اقشار کم درآمد ممنوع!

همچنین هزینه هایی که دولت در بحث غنی سازی اوقات فراغت پرداخت می کند تشدید کننده موازی کاری ها است و در این ساز و کار نیز ابداعی به چشم نمی خورد و هر سال چند نهاد موازی بودجه ای دریافت و مطابق سنوات گذشته آن را هزینه می کنند.

اوقات فراغت دانش‌آموزان بدون هدف دنبال می‌شود

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر در کرج اظهار داشت: اوقات فراغت دانش‌آموزان به دلیل نداشتن هدف مشخصی در برنامه‌های ارائه شده تاکنون کارایی و بازدهی لازم را نداشته است.

محمد‌حسین نژاد‌فلاح با بیان اینکه " اگر برای اوقات فراغت دانش‌آموزان برنامه‌ریزی شایسته‌ای نداشته باشیم، علاوه بر بیراهه رفتن آنها موقعیت کشف استعدادها را نیز از دست خواهیم داد" افزود: باید به گونه ای برنامه ریزی کرد که دانش آموزان به نحو ارزنده از فصل تابستان و اوقات فراغت خویش بهره لازم را برند.

وی تصریح کرد: اگر ارائه برنامه و امکانات مناسب در زمینه اوقات فراغت دانش‌آموزان با هماهنگی و همکاری شایسته‌ای بین دستگاه‌ها مربوطه و آموزش و پروش همراه باشد، بدون شک در غنی‌سازی اوقات فراقت دانش‌آموزان موفق عمل خواهیم کرد و به اهداف کلان در این زمینه دست پیدا می‌کنیم.

لزوم تدوین "طرح جامع غنی‌سازی اوقات فراغت"

وی با تاکید بر لزوم جلوگیری از موازی کاری در برنامه های اوقات فراغت اظهار داشت: تدوین طرح جامع غنی‌سازی اوقات فراغت از موازی‌کاری جلوگیری می‌کند.

فاطمه آجرلو با بیان اینکه "باید بر اساس مقتضیات سنی و نیازهای آینده کشور، ‌از موازی‌کاری در برنامه‌ها و به حاشیه رفتن امور نوجوانان و جوانان جلوگیری کرد" اضافه کرد: کشوری موفق است که بتواند برای تمام لحظات نیروی انسانی خود برنامه‌ریزی داشته باشد.

وی ادامه داد: دستگاه‌های متولی اوقات فراغت نباید جزیره‌ای عمل نکنند و لزوم جلوگیری از موازی کاری های موجود بر کسی پوشیده نیست.

آجرلو تاکید کرد" ضروری است نهادهای مرتبط با اوقات فراغت ضمن پرهیز از موازی‌کاری و اقدامات پراکنده و جزیره‌ای ماموریت‌هایشان را مکمل همدیگر قرار دهند.

آجرلو افزود: ‌اگر دستگاه‌های متولی با ماموریت‌های تعریف شده در کنار هم قرار گیرند و برای تکمیل فعالیت‌های یکدیگر قدم بردارند و پیام‌های خود را با حرف نو به نسل جدید منتقل کنند، ‌آنگاه نتایج مطلوبی به دست می‌آید.

پاسکاری توپ "اوقات فراغت" در میدان "بی برنامگی"

یک کارشناس امور اجتماعی در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار مهر در کرج از پاسکاری توپ "اوقات فراغت" در میدان "بی برنامگی" ارگان ها انتقاد کرد.

فاطمه تقوی  باور دارد سازمان ها اعم از آموزش و پرورش، شهرداری، تربیت بدنی و... سال هاست که مدعی اند برای ایام فراغت برنامه ریزی می کنند اما هنوز نتوانسته اند به افکار عمومی بقبولانند، اوقات فراغت تنها به یک فصل خاص محدود نمی شود و باید برای همه ایام فراغت در طول سال برنامه ریزی کرد و برنامه داشت.

وی با اشاره به جمله معروف کانت که می گوید: "آدمی در اوقات فراغت خویش بیش از سایر فرصت های زندگی اش می آموزد" بیان داشت: روانشناسان معتقدند زوایای مختلف شخصیت و فکر انسان در این ایام شکل می گیرد و قوام پیدا می کند.

این کارشناس با طرح این سئوال که چرا سازمان های مدعی برنامه ریزی اوقات فراغت در ارائه مفاهیم به موفقیتی مطلوب دست نیافته اند؟ جواب را در اندیشه های موازی دست اندرکاران امر جست و جو کرد و اظهار داشت: اگر هزینه های فرهنگی در مسیر صحیح هزینه می شد، بی شک پرونده اعتیاد و بزه های اجتماعی به قطوری امروز نبود.

تشکیل کارگروه ویژه اوقات فراغت در اداره ارشاد کرج

مدیر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کرج در گفتگو با خبرنگار مهر در کرج از تشکیل «کارگروه ویژه اوقات فراغت» در این اداره خبر داد.

مهدی عسگری اظهار داشت: این کارگروه به صورت مداوم با مراکز فرهنگی که در زمینه اوقات فراغت فعالیت می کنند، ارتباط خواهد داشت تا به سمت بهبود کمی و کیفی برنامه ها حرکت کنیم.

وی با تاکید بر اینکه برنامه ریزیهای مقطعی و ناکارآمد در حوزه اوقات فراغت موثر نخواهد بود، ایجاد انسجام در این زمینه را بسیار مهم تلقی کرد و افزود: هم اکنون سیاست گذاری های کلان در زمینه اوقات فراغت در این اداره صورت گرفته و ریز برنامه ها نیز در حال شکل گیری است.

عسگری ادامه داد: همچنین در حال رایزنی با موسسات فرهنگی و هنری برای برگزاری کلاس های فوق العاده با تخفیف های ویژه در فصل تابستان می باشیم.

استقرار سازمان ملی جوانان در کرج ضروری است

عسگری در بخشی دیگر از این گفتگو بر اهمیت استقرار نمایندگی سازمان ملی جوانان در کرج تاکید کرد.

وی استقرار این سازمان در "ایران کوچک" را عاملی موثر در تحولات مثبت در عرصه فرهنگ ارزیابی کرد.

وی گفت: وجود نمایندگی این سازمان در کرج به دلیل برخورداری از اعتبارات مناسب در عرصه فرهنگ می تواند بسیار تاثیرگذار باشد.

این مدیر حوزه فرهنگ شهرستان کرج با اشاره به اینکه بودجه اداره ارشاد در زمینه فرهنگ و هنر محدود است، اضافه کرد: سازمان ملی جوانان با برخورداری از بودجه قابل توجه می تواند همراه با این اداره گامهای مثبتی را برای ایجاد یک فضای فرهنگی مناسب در شهر بردارد.

پرکردن اوقات فراغت؛ موثرترین راهکار پیشگیری از آسیبهای نوپدید 

رئیس دادگستری شهرستان کرج یکی دیگر از مسئولینی است که باور دارد پرکردن اوقات فراغت، موثرترین راهکار پیشگیری از آسیبهای نوپدید است.

سیدحمیدرضا طباطبایی با اشاره به نقش بازدارنده برنامه های اوقات فراغت در گرایش جوانان به مواد روان گردان، اظهار داشت: مسئولان باید با برنامه ریزی مدون، راهکارهای مناسب برای هدفمند ساختن اوقات فراغت جوانان را تدوین کرده و در راستای تحقق آن گام بردارند.

وی با بیان اینکه یک میلیون و 400 هزار نفر در کشور به صورت تفننی و حرفه ای از مواد مخدر استفاده می کنند، تصریح کرد: این آمار بیشترین تعداد معتادان در دنیا بشمار می آید.

این مقام قضایی تاکید کرد: شیوع مواد مخدر و روان گردان ریشه در زمینه های فرهنگی و تربیتی خانواده ها دارد و باید مورد توجه مسئولان فرهنگی قرار گیرد.

اعتبارات اختصاصی غنی سازی اوقات فراغت کافی نیست

معاون فرهنگی اداره تبلیغات اسلامی شمال کرج نیز اعتبارات فرهنگی غنی سازی اوقات فراغت در این شهرستان را ناکافی می داند.

حجت الاسلام محمدی تصریح کرد: بحث تامین اعتبار در مباحث مربوط به اوقات فراغت بسیار ضروری است و باید به بهترین نحو محقق شود تا بتوانیم پاسخگوی نیازهای کرج در این زمینه باشیم.

وی ادامه داد: اعتباری که برای پایگاه های اوقات فراغت در نظر گرفته شده، جوابگوی نیازها نیست، به عنوان مثال برای هر پایگاه حدود 100 هزار تومان اعتبار در نظر گرفته شده و در این زمینه نیازمند افزایش حمایتها هستیم.

نهادینه کردن فرهنگ استفاده بهینه از اوقات فراغت

رئیس آموزش و پرورش ناحیه 3 کرج بر نهادینه کردن فرهنگ استفاده بهینه از اوقات فراغت بین دانش آموزان تاکید دارد.

غلامرضا نجفی با بیان اینکه توسعه فعالیت‌های فرهنگی در تابستان برای دانش‌آموزان یکی از مهم‌ترین راهکارهایی است که می‌تواند فرهنگ استفاده صحیح از اوقات فراغت را در بین دانش‌آموزان گسترش دهد، اظهار داشت: مسئولان فرهنگی باید گام‌های اساسی را در این زمینه برداشته و بسترهای توسعه فعالیت‌های فرهنگی و هنری دانش‌آموزن را فراهم کنند. 

وی تصریح کرد: اگر برنامه‌های فرهنگی و غنی‌سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان در تمام ایام سال انجام شود، می‌تواند در شناسایی احتیاجات این نسل موثر باشد و مسئولان با شناسایی کمبودها و برطرف کردن آن در راستای رشد و توسعه اینگونه برنامه‌ها تلاش بیشتری را از خود نشان دهند.

طی مسافت 70 کیلومتری برای شرکت در کلاسهای اوقات فراغت

به دلیل طولانی بودن مسیر، کمبود وسایل رفت و آمد و سختی تردد در جاده چالوس، دانش آموزان این بخش نمی توانند از برنامه های اوقات فراغت به شکل مطلوب استفاده کنند.

مسئول آموزش و پرورش بخش آسارا بیان داشت: در بخش آسارا وسیله ای برای رفت و آمد به کلاسهای اوقات فراغت وجود ندارند و با توجه به اینکه مسیر ارتباطی این روستاها با یکدیگر از طریق جاده پر رفت و آمد چالوس صورت می گیرد و در برخی موارد فاصله روستاها از یکدیگر تا 70 کیلومتر می رسد، موجب می شود دانش آموزان تمایل چندانی به شرکت در این کلاسها نشان ندهند.

محمد آقایی افزود: هرچند برنامه های اوقات فراغت تابستانی، کم و بیش برای دانش آموزان منطقه آغاز شده اما نبود وسیله رفت و آمد باعث شده که از این کلاسها استقبال چندانی نشود.

این مسئول بیان کرد: به طور کلی، دایر کردن کلاسهای اوقات فراغت به طور جداگانه در روستاها در مواردی نه به صرفه است و نه میسر که این امر بر مشکلات در این زمینه افزوده است.

غنی‌سازی اوقات فراغت ضریب تکرار جرم را کاهش می‌دهد 

مدیرندامتگاه کرج غنی سازی اوقات فراغت را در کاهش ضریب تکرار جرم موثر ارزیابی کرد.

حسین مردانی با بیان اینکه « اجرای برنامه‌های اوقات فراغت درکنترل رفتارهای پرخطر مددجویان نیز اثر گذار است.» خاطر نشان کرد: استفاده از تمام امکانات و ظرفیت‌های سازمانی و ملی برای رسیدن به این هدف اصلی مهمی است که باید مد نظر قرار گیرد.