به گزارش خبرنگار مهر، آسیبهای اجتماعی سالهاست که دغدغه بسیاری از فعالان، صاحبنظران و کارشناسان اجتماعی است تا آنجا که بخش عمده ای از اخبار رسانه ها به وقایع و پیامدهای موضوعات مربوط به انواع آسیبها اختصاص دارد و در اغلب اوقات نیز بیشتر مسئولان در مورد آن اظهار نظر می کنند. این در حالی است که بر خلاف انتظارات در برنامه پنجم توسعه نیز همانند برنامه چهارم رویکرد مناسبی برای پیشگیری و رفع این چالش بزرگ اجتماعی پیش بینی نشده است.
تنها بندی که در برنامه پنجم مرتبط با موضوع آسیبهای اجتماعی است کاهش 10 درصدی وابستگی مددجویان سازمان بهزیستی به این سازمان در پایان هر سال است در حالی که بیشتر مددجویان این سازمان را معلولان تشکیل می دهند و ارتباط زیادی با آسیبهای اجتماعی ندارد.
بی توجهی برنامه پنجم توسعه به آسیبهای اجتماعی
نصرالله ترابی عضو کمیسیون تلفیق در گفتگو با خبرنگار مهر با اعلام اینکه در تدوین برنامه پنجم توسعه هیچ اشاره ای به کاهش آسیبهای اجتماعی نشده گفت: برنامه پنجم توسعه با محوریت نفت و اقتصاد تدوین شده و مهمترین چالش امروز جامعه که همان آسیبهای اجتماعی است در این برنامه مغفول مانده است.
وی افزود: با توجه به هشدارهای کارشناسان مبنی بر افزایش آمار طلاق، جرم، جنایت، بیماران مبتلا به ایدز، کودکان کار و خیابان، زنان خودسرپرست، افسردگی، استرس، اعتیاد و... انتظار می رفت رویکرد برنامه پنجم توسعه برمبنای کاهش آسیبهای اجتماعی برنامه ریزی می شد زیرا جامعه سالم و بدون آسیب موفق تر از جامعه ثروتمند با آسیب است.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: البته دولت می تواند در قالب طرحی برنامه کاهش آسیبهای اجتماعی را به برنامه پنجم توسعه الحاق کند.
کاهش آسیبهای اجتماعی نیاز به مدیریت واحد دارد
رضاجاگیری کارشناس و مشاور خدمات اجتماعی شهر تهران در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در کشور مسئولیت کنترل، کاهش و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی بر عهده دهها سازمان دولتی و غیر دولتی است گفت: سازمانهای متولی کاهش آسیبهای اجتماعی به یک آسیب اجتماعی تبدیل شده اند.
وی افزود: هم اکنون هر یک از دستگاههای متولی کاهش آسیبهای اجتماعی اعم از کمیته امداد، سازمان بهزیستی، شهرداریها، سازمانهای مردم نهاد، ستاد مبارزه با مواد مخدر و... بر اساس برنامه ها و سیاستهای درون سازمانی خود عمل می کنند.
به گفته جاگیری انتظار می رفت در برنامه پنجم توسعه مدیریت واحدی برای سازمانهای متولی کاهش آسیبهای اجتماعی تعریف شود.
جاگیری اظهار داشت: به عنوان مثال شهرداری تهران بر حسب وظیفه متکدیان، کودکان کار و خیابان، معتادین، مبتلایان به ایدز و در راه ماندگان را از سطح شهر جمع آوری و ساماندهی می کند ولی سازمانهای متولی از تحویل گرفتن مددجویان خودداری می کنند.
مشاور سازمان خدمات اجتماعی شهر تهران افزود: اگر نویسندگان برنامه پنجم توسعه نیمه های شب از کوچه پس کوچه های تهران گذر می کردند و سری هم به اقامتگاههای موقت شهرداری می زدند مطمئنا به بخش کوچکی از فاجعه بزرگ افزایش آسیبهای اجتماعی پی می بردند.
وی گفت: تنها راهکار عملی در کنترل آسیبهای اجتماعی مدیریت واحد بر سازمانهای متولی و تخصیص اعتبارات ویژه در این بخش است.
انواع آسیبهای اجتماعی جامعه را تهدید می کند
دکتر زاهدی اصل استاد دانشگاه نیز در این باره می گوید: متأسفانه باید گفت در حال حاضر انواع آسیبهای اجتماعی را در جامعه داریم. برخی معتقدند که در قرن 21 آسیبهای اجتماعی برای جوامع انسانی اجتناب ناپذیر است اما باید یادمان باشد که جامعه ما اسلامی است و خیلی با جامعه جهانی قابل مقایسه نیست و نباید از این راه وضعیت خودمان را توجیه کنیم.
دکتر زاهدی اصل در پاسخ به این که علل و عوامل اصلی ایجاد این آسیبها چیست یکی از علتهای اصلی آن را مسائل اقتصادی دانست و افزود: با برنامه ریزی دقیق می توان موانع اقتصادی را برطرف کرد. اما علل اجتماعی را نباید نادیده گرفت. فقدان سرمایه اجتماعی و یا تقلیل رفتن آن از علل ایجاد آسیبهای اجتماعی است.
وی به این ضرب المثل که "خیلی زرنگی مواظب کلاه خودت باش تا باد نبرد" اشاره کرد و گفت: این حرف در ذهن تک تک ما ایجاد شده که تنها به رفاه و منافع خودمان فکر کنیم در صورتی که قبلاً اینگونه نبوده است.
دکتر زاهدی اصل فقر عوامل فرهنگی را هم پررنگ دانست و افزود: دین اسلامی است و پیامبر اسلام پیامبر رحمت است، فرهنگ ما نیز فرهنگ غنی ایثار، محبت، صفا و صمیمیت است. علاوه بر فرهنگ اسلامی در فرهنگ ایرانی نیز جز اینها نیامده است. این فرهنگ اسلامی و ایرانی با این ویژگیهای مثبت باید از ابتدایی ترین سطح در کتابها و زندگی تک تک ما وارد شود.
وی آسیبهای اجتماعی را مثل یک زخم دانست که اگر آن را از جریان هوا دور نگهداریم آلوده و عمیق‌تر می‌شود.این استاد دانشگاه راه‌حل رفع آسیبهای اجتماعی را کار کردن بدون حب و بغض دانست و گفت: نمی‌توانیم روی آسیبهای اجتماعی سرپوش بگذاریم بلکه باید توان علمی خود را بکار بگیریم و علل آن را بشناسیم و بعد راهکار ارائه کنیم.
نظر شما