به گزارش خبرنگار مهر، نشست "تنوع فرهنگی، گفتگو و صلح" از سری نشست‌های همایش تنوع فرهنگی، همگرایی جهانی عصر دیروز در کتابخانه ملی ایران برگزار شد.
محمدحسن ایپکچی رایزن فرهنگی ایران در نیجریه، غنا، کنیا و زیمبابوه در این نشست به بررسی موضوع "بررسی جامه شناختی چالش‌های تنوع فرنگی و صلح جهانی" پرداخت و گفت: مطابق اعلامیه جهانی یونسکو گفتمان میان فرهنگی و احترام به تنوع فرهنگی از مقدمات ضروری و اصلی صلح پایدار محسوب می‌شود و اهمیت نمادین آن را تنها هنگامی می‌توان ارزیابی کرد که قضایای حوادث سپتامبر 2001 و پیامدهای آن مورد مطالعه قرار گیرد.
در نشست کنفرانس بین دولتی استکهلم که پیرامون سیاست‌های فرهنگی در سال 13998 برگزار گردید، تنوع فرهنگی به منزله شالوده اصلی ایجاد فرهنگ شهروند جهانی که خود مستلزم ارزشها و اخلاقیات جهانی و انرژی اجتماعی ملتها تلقی شده مورد بحث قرار گرفت.
وی افزود: امواج گسترده جهانی شدن و احترام به فرهنگ واحد جهانی خود طی دهه‌های اخیر موجب اختلالات و موانعی بر سر راه کثرت‌گرایی فرهنگی و احترام دو سویه به تنوع فرهنگی شد. بی‌تردید پیوند مفهوم تنوع فرهنگی با مقولاتی چون توسعه انسانی، احترام به هویت افراد، کثرت‌گرایی، حقوق بشر و تقویت همکاریهای بین‌المللی برای رفع نا برابری‌های جهانی در گردشت خدمات و اقلام فرهنگی از یک سو و افزایش رویدادها و حوادث مهم سیاسی در سطوح ملی، منطقه ای و بین‌المللی (بعد از 11 سپتامبر) و تاثیرات آن بر لایه‌های مختلف فرهنگ مردم جهان نه تنها راهکارهای پیش روی تنوع فرهنگی به مفهوم عام خود را به چالش کشید، بلکه بشریت امروز را با سردرگمی "عدم امنیت فرهنگی" در قالب فقدان یا کارکرد منفی زندگی مسالمت‌آمیز مردم جهان خاص کشورهای جنوب قرار داد.
تغییر سیاسی مفهوم امنیت و صلح جهانی از جانب قدرتهای سیاسی برتر جهان طی دهه گذشته ایده اساسی سیاست تنوع فرهنگی را در جهت احترام به حقوق فردی و خرده فرهنگ‌ها نادیده گرفته، برقراری صلح و همزیستی فرهنگهای مختلف در سرزمینی واحد را دچار اختلال نمود.
در ادامه این نشست دکتر محمدجواد جاوید استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران به بررسی موضوع تنوع فرهنگی: ابزار صلح و جنگ جهانی پرداخت و اظهار داشت: هنوز نمی‌‌توان به صراحت بر نیک یا بدی تنوع فرهنگی قضاوت عادلانه و دلیلی عاقلانه ارایه کرد. آنچه مسلم است تنوع فرهنگی مانند تیغ دو لبه‌ای می‌ماند که توان استفاده دوگانه دارد. به عبارت دیگر گاهی از تنوع فرهنگی می‌توان برای صلح استفاده برد و گاهی این تنوع فرهنگی می‌توان ابزار جنگ محسوب شود.
از سویی نگاهی به دول و جوامع غربی نشان می‌دهد که دولتمردان این کشورها به شدت گرایش به یکنواختی و تک انگاری فرهنگی- تمدنی دارند تا آنان را با اجداد امپراتوری‌هایشان از رومی‌ها و یونانیان پیوند زند و این دو نیز به تدریج در ضلع یک قطب فرهنگی همسان و همسو همگن گردند. از سوی دیگر مجموعه ادبیات حقوق بشری و مستندات فرهنگ بین‌المللی بر اصلی چون تنوع فرهنگی به عنوان یک فرض مورد قبول اصرار دارند.
این تناقض آشکار در نظر و عمل باعث گردیده تا این گونه تصور شود که گویی تنها کشورهای در حال توسعه مخاطب تنوع فرهنگی به مثابه بخشی از حقوق بنیادین اقوام و فرهنگهای خود هستند. اینجاست که باید مقوله تنوع فرهنگی را ابزاری دانست که افراط و تفریط در هر دو سوی مدار قبض و بسط آن می‌تواند به جنگ منجر شود. هر دو سوی این خط تنها باخشونت آن هم به صورت موقت تداوم می‌یابد و تاکید بی‌منطق بر آن تصریح بر قبله غربی با قبایلی شرقی است.
در ادامه این نشست امانوئل یوجوکیو محقق امور بین‌الملل آسیای جنوب شرقی مدرسه اقتصاد لندن به بررسی موضوع راهکار آ.س.آن به عنوان نمونه‌ای برای گفتگوی بین تمدنها پرداخت و تصریح کرد: از زمان تاسیس آ.س.آن در سال 1967 انجمن ملل آسیای جنوب شرقی مبدل به یک سازمان منطقه‌ای برتر در شرق آسیا شده است. در ابتدا این سازمان تمرکز خود را به تقویت صلح در منطقه با توجه به گذشته پرآشوبی که داشته است قرار داد بود. موفقیت آن در این رابطه در کاهش درگیری‌های عمده در میان اعضای موسس اندونزی، مالزی و فیلیپین، سنگاپور و تایلند منعکس شد. این وضعیت شرایط را برای ایجاد یک بازار واحد تا سال 2015 میان اعضای آ.س.آن هموار کرد. آنچه آ.س.آن در میان دیگر طرح‌های منطقه‌ای منحصر به فرد کرده است تنوع فرهنگی و سیاسی در میان اعضای آن است. اتحادیه نفتا، قرارداد تجارت آزاد کشورهای آزاد آمریکای شمالی شامل دموکراسی‌های مسیحی است. از سوی دیگر مرکوسور مشمول دموکراسی‌های کاتولیک روم از اصل و نسب لاتین، جزایر کارائیب شامل دموکراسی مسیحی دوران پسااستعمارو شرق میانه یعنی شورای همکاری خلیج فارس بیشتر شامل پادشاهی‌های اسلامی است. اما در مورد آ.س.آن تنوع و تکثر فرهنگی و دینی بسیار متنوع است. در اتحادیه آس.س.آن ادیانی چون بودیسم، کاتولیک و اسلام و از لحاظ سیاسی شامل سیستم‌های نوپای دموکراسی، جمهوری‌های کمونیست، سلطنت و حکومت‌های نظامی است. با وجود چالش‌های هماهنگ سازی و به رغم تنوع فرهنگی و سیاسی آ.س.آن توانسته است گامهای موثری در ایجاد یک پایگاه برای تداوم راهبردهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی در جنوب‌شرقی آسیا بردارد.
نظر شما