به گزارش خبرنگار مهر در پردیس، جاجرود و رودخانه جاری در این منطقه از گذشته های دور تا به امروز تفرجگاهی مناسب جهت سفرهای یک روزه اقشار اغلب کم درآمد پایتخت نشین است که به جای صرف هزینه های هنگفت و قبول رنج عزیمت به نواحی شمال کشور با این سهمیه ناچیز بنزین، جاجرود را انتخاب و اوقات خوشی را با خانواده در دامان طبیعت آن می گذرانند.
جاجرود؛ تفرجگاه، تامین کننده انرژی و ذخیره گاه آب پایتخت
جاجرود در 15 کیلومتری پایتخت و از مناطقی روستایی مانند "طاهرآباد"، "خسروآباد"، "سعیدآباد" و مناطق کارگاهی تشکیل شده و بسیاری از مردان و زنان کهنسال این دیار، نام فعلی محل سکونت خود را برگرفته از نام حاکم قدیمی این خطه، "سلطان جاج" می دانند و نواحی مذکور را در گذشته تحت حکومت این والی محلی قلمداد می کنند.
جاجرود علاوه بر کاربری گردشگری که البته مغفول مانده است، خود را به عنوان یکی از شریانهای حیاتی آب مناطق شرق استان تهران و جنوب پایتخت معرفی کرده و از سویی دیگر ازدحام حجم عظیمی از آب در پس سد احداثی در مسیر خروشان این رودخانه یعنی لتیان، میزان قابل توجهی انرژی را نیز از این منبع انرژی خدادادی قابل استحصال می سازد.
اما این جلوه زیبای طبیعی استان تهران که همواره می توان آثاری از آن را در خاطرات کوچک و بزرگ و پیر و جوان جستجو کرد سالهاست که از معضلات بیشمار زیست محیطی حاصل نظارتهای ناکافی و دستان بی رحم بشر رنج برده و دچار خساراتی نیز شده است.
رودخانه جاجرود، محل سرریز پسابهای شیمیایی
یکی از معضلات اصلی جاجرود فقدان حد و مرزی مشخص برای کرانه های این رودخانه است. همین عامل سبب شده تا کارگاههای اطراف آن، بی توجه به امکان بروز خسارات غیر قابل جبران به این عرصه طبیعی با شتاب بسیاری بدان نزدیک شوند.
این نزدیکی باعث می شود تا صنعتگران، روخانه جاجرود را محلی مناسب برای دورریز پسابهای صنعتی خود در نظر گرفته و لوله هایی قطور، فرآورده های اغلب شیمیایی و مضر را به داخل جاجرود هدایت کند.
با حرکت در طول مسیر رودخانه جاجرود می توان فراوانی این سامانه های هدایتگر پسابهای شیمیایی را به چشم دید که همگی آنها در نوع خود آلاینده هایی خطرناک جهت سلامتی انسانها، نباتات و حتی گونه های مختلف حیوانی محسوب می شود اما فعالیت کارگاههای صنعت "آبکاری" سرآمد دیگر صنایع خطرناک است.
وجود سیانور حاصل از صنعت آبکاری
ماده شیمیایی اصلی مورد استفاده در این صنعت "سیانور" است و به رغم تلاش چندباره مسئولان حفاظت از محیط زیست همچنان فعالیت برخی از این صنایع در مناطق کارگاهی جاجرود دیده می شود و باید دانست سیانور در زمره مواد سمی، مهلک و بسیار خطرناک شمرده می شود.
اما این رودخانه تنها بار آلودگی صنایع حاشیه ای خود را تحمل نمی کند و دیگر نواحی صنعتی مستقر در مسیر جاده آبعلی مانند "خرمدشت"، "کمرد" و "سیاه سنگ" نیز چندان در امر آلوده سازی جاجرود بی اثر نیستند.
مرکز بازپروری معتادان به خودی خود مکانی لازم و مفید است اما زمانی اینگونه مراکز به عنوان یک تهدید قلمداد می شوند که مشاهده شود لوله ای قطور بازمانده فاضلاب این مرکز را به سوی رودخانه جاجرود هدایت می کند. فاضلابی که بدون عمل فیلترینگ توسط سپتیکهای نگهدارنده جامدات به طور کامل آهنگ هجوم به آبهای سرزمین سلطان جاج را می نوازند.
پردیس متهم ردیف اول آلودگیهای مناطق مسکونی
شهر جدید پردیس از دیگر متهمان ردیف اول آلاینده های رودخانه جاجرود به شمار می آید. شهری جوان، با قدمتی تنها 15 ساله اما دارای عنوان پر جمعیت ترین منطقه مسکونی شمال شرق استان تهران که تا سال 85 بیش از 60 هزار نفر را در خود گنجانده بود اما امروز می توان به جرات پردیس را شهری 100 هزار نفری بنامیم.
اما متاسفانه پردیس پس از 15 سال از افتتاح همچنان فاقد سامانه های تصفیه فاضلاب است و این مواد به همان شکل در مناطق پایین دست روستای "کرشت"، مسیر دشتهای ورامین را پیش گرفته و کمی دورتر با ایجاد رودخانه ای کوچک نهایتا خود را به جاجرود می رساند.
مناطقی دیگر نظیر بومهن، رودهن و پارک فناوری نیز از مظان اتهام به دور نیستند زیرا در نواحی مسکونی مذکور نیز خبری از احداث تصفیه خانه فاضلاب حداقل در چند سال آینده نیست.
مقصد رودخانه آلوده جاجرود، سد ماملو است
مقصد بعدی رودخانه جاجرود پس از انسداد توسط سد لتیان و گذر از معابر پر از آلاینده های ریز و درشت یاد شده، پنجمین سد بتنی تهران، ماملو است. ماملو با نگهداری آبهای جاجرود و دیگر رودخانه های کوچک و بزرگ شرق و شمال شرق استان تهران در پس خود، آب شرب و کشاورزی مناطقی مانند پاکدشت، قرچک، شهرری و شهرک کاروان افسریه را تامین می کند.
البته به اعتقاد بسیاری از کارشناسان زیست محیطی در مواقعی که آبهای روان از حجم مناسبی برخوردار هستند عمل خودپالایی در خصوص آلاینده های شیمیایی آن صورت می گیرد اما زمانی می توان این وضعیت را بحرانی دانست که میزان و سطح این آبهای روان با کاهش نزولات آسمانی به حداقل میزان و از آن سو به حداکثر آلودگی برسد که در این صورت سایه شوم ماده ای مهلک همچون سیانور می تواند شهروندان را با مشکلاتی مواجه سازد.
امام جمعه شهرهای پردیس، بومهن، رودهن و آبعلی در خصوص آلودگیهای رودخانه جاجرود خاطرنشان کرد: جاجرود از گذشته های دور به عنوان منطقه ای تفرجگاهی مورد توجه مردم تهران و اهالی خود جاجرود بوده و هست.
گلایه امام جمعه از وضعیت رودخانه جاجرود
امام جمعه شهرهای پردیس، بومهن، رودهن و آبعلی گفت: تاکنون نظارت خوبی بر محیط زیست جاجرود وجود نداشته است چرا که اگر این کارکرد به خوبی انجام می پذیرفت وضعیت رودخانه جاجرود بدین شکل نبود.
حجت الاسلام محمدرضا اسماعیلی در گفتگو با خبرنگار مهر در پردیس، با ابراز تاسف از وضعیت زیست محیطی رودخانه جاجرود گفت: به لحاظ آنکه رودخانه جاجرود از یک سو سد لتیان را در بالادست و از طرفی دیگر سد ماملو را در پایین دست خود می بیند داشتن وضعیت مناسب زیست محیطی از ضروریات آن محسوب می شود.
این مسئول ادامه داد: اما متاسفانه رودخانه یاد شده به جهت عدم نظارتهای کافی از سوی حفاظت محیط زیست و دیگر نهادهای ذیربط به مکان تخلیه زباله، نخاله و پسابهای خطرناک صنایع آبکاری مبدل شده است.
وی رودخانه جاجرود را محل تنفس پایتخت دانست و افزود: رودخانه جاجرود دارای توانمندیهای فراوان گردشگری است اما می بایست این توان بالقوه با اقدامات مختلفی نظیر احداث دیوار حائل، افزایش سطح درختکاری، ایجاد فضای بازی کودکان و ساخت محل استراحت مسافران به یک کاربری بالفعل مبدل شود.
نظارتها بر جاجرود ناکافی است
اسماعیلی با درخواست از مردم پیرامون حفظ محیط رودخانه جاجرود عنوان کرد: متاسفانه ویروسی که این روزها کرانه های رودخانه های کشور را رها نمی کند آلوده سازی این عرصه های طبیعی توسط خود شهروندان است.
امام جمعه شهرهای پردیس، بومهن، رودهن و آبعلی بیان داشت: اگر در روزهای پس از تعطیلات به کناره رودخانه جاجرود مراجعه شود صحنه زباله های مختلف رها شده در طبیعت تصویر چندان بیگانه ای نیست که این آلودگیها به درستی جمع آوری نشده و در نهایت تاثیرات منفی خود را بر محیط زیست خواهد گذاشت.
این مسئول نظارتها بر رودخانه جاجرود را مناسب ارزیابی نکرد و اظهار داشت: تاکنون نظارت خوبی بر محیط زیست جاجرود وجود نداشته است زیرا اگر این کارکرد به خوبی انجام می پذیرفت وضعیت رودخانه جاجرود بدین شکل نبود.
نظر شما