به گزارش خبرنگار اعزامي "مهر" به وين متن كامل اين سخنراني به اين شرح است : گزارش ماه سپتامبر مدير كل اميدوار كننده تصميم از همكاري ايران با آژانس نشان مي دهد .
اين همكاري آژانس را قادر ساخته است تا به پيشرفت مداوم براي حل وفصل مسائل باقي مانده نايل گردد .
پايان كار روشن بوده و هست .
اما چنين روند مثتبي در خور آن در برخي از محافل دربر نداشته است .
درحاليكه براي ديگر اعضاي جامعه بين المللي حقانيت توسل به نظام حقوقي موجود آژانس براي روشن سازي سوء تفاهمات و ايجاد اطمينان روشن شد .
افراطيون يك كشور خاص كه مستمرا فايده آژانس وسازو كارهاي چند جانبه مشابه را تحقير مي نمودند، زماني كه ديدند هرگونه وحشت و اضطرابي را كه آنها به شدت ايجاد كرده بودند، از بين رفته است ، احساس ترس كردند.
راه حل اين افراطيون اين بود كه با عجله اين فرايند را قطع كنند و زمينه را براي رويارويي آماده كنند .
اين دقيقا همان چيزي بود كه آنها تمام منابع اساسي خود را بر روي آن سرمايه گذاري كرده بودند . بنابراين اصلا تعجبي ندارد كه تاثيري كه آنها بر پيش نويس قطنامه گذاشته اند، آن را ناهماهنگ ترين و بيگانه ترين متن نسبت به روح و مفاد گزارش كرده باشد .
تسليم شدن به اين تاكيتك مخرب يك عقب گرد عمده براي آژانس بين المللي انرژي اتمي است . آنچه مايه تاسف است آن است كه بهترين فرصت براي ارتقا و ارتباط آژانس براي حركت به سوي حل و فصل موضوع و اجتناب از رويارويي از بين رفت .
اجازه بدهيد توضيح دهم :
از سپتامبر گذشته بازرسيهاي زيادي در ايران نسبت به ساير كشورها در طول تاريخ راستي آزمايي پادمان آژانس به اجرا گذاشته شده است .
درحقيقت 800 روز كار به صورت سرزده ترين بازرسيها نه تنها منجر به كشف هيچ آلت جرمي نگرديد بلكه در واقع يافته اصلي مدير كل را مبني بر اينكه " تاكنون هيچ مدركي دال بر اينكه فعاليت ها و مواد هسته اي اعلام نشده در گذشته مرتبط با برنامه سلاحهاي هسته اي باشد نمي توان يافت " تاييد كرد . اين يافته اي است كه مستمرا مانع از آن شده اند تا اين شورا آن را تصديق كند .
ايران مستمرا در سطوح بسيار بالا گفته است كه از حيث استراتژيك ، سياسي ، اقتصادي و مذهبي و اخلاقي توسعه ، دستيابي و كاربرد سلاحهاي هسته اي و ساير سلاحهاي كشتار جمعي خطرناك غير منطقي هزينه بر و غير قابل قبول است .
بنابراين ايران هرگز به دنبال سلاح هسته اي نبوده است اما همواره اعلام مي كرده كه بر حق خود درمورد فناوري هسته اي صلح آميز در تمام ابعاد ان تاكيد دارد .
ايران باهدف ارائه اطمينان دزارمدت به جامعه بين المللي در غالب يك نظامي حقوقي پذيرفته شده چند جانبه ، در دسامبر2003 پروتكل الحاقي را امضا كرده و بلافاصله مبادرت به اجراي آن نمود در مي 2004 اظهار نامه ها ي اصلي خود را در1033 صفح ارائه كرد و بدين ترتيب حتي از زمان بندي مقرر در پروتكل براي ارائه اظهارنامه ها پيش افتاد.
ايران يك مجموعه اي از نسخه اصلاح شده اعلاميه هاي اوليه خود از جمله اطلاعات مشروع درباره برنامه توسعه و تحقيق مربوط به 10 سال آينده و نيز اظهارنامه هاي واردات و صادرات را ارائه نمود.
به علاوه ايران در 13 مورد، برابر با ماده 4 پروتكل، غالبا ظرف 2 ساعت دسترسي تكميلي (سرزده) را به اماكن مختلف براي آژآنس فراهم نمود.
اكنون كه موضوعات باقيمانده در حال حل و فصل است، اجراي پروتكل الحاقي بهترين تضمين براي جامعه بين المللي است كه محق است درباره صلح آميز بودن برنامه هسته اي ايران بداند.
به عنوان يك اقدام موقت اطمينان ساز و به دنبال تفاهم با سه كشور اروپايي، ايران مبادرت به برداشتن گام فوق العاده و داوطلبانه اي براي تعليق فعاليتهاي مشروع و قانوني خود براي غني سازي اورانيوم نمود. ايران اين اقدامات داوطلبانه را در نتيجه توافقي با سه كشور اروپايي توسعه داد: توافقي كه تعهدات متقابلي نيز در بر داشت ايران به نوبه خود اين موافقت نامه را كامل و جامع به اجرا گذاشت. و مطابق با اين تفاهم اجازه داد كه آژآنس اقدامات داوطلبانه اش را راستي آزمايي كند. اين امر به اجرا گذاشته شد و به نحو مقتضي به نشست قبلي شورا گزارش شد.
طرف ديگر آنگونه كه قرار بود به تعهدات خود عمل نكرد.دامنه تعليق به همين دليل مجددا تنظيم شد. ايران مجددا اقدامات داوطلبانه اش را به طور كامل به اجرا گذاشت. و آژانس آنرا راستي آزمايي نمود. هيچ گونه سوءتفاهمي نبايد درباره غير الزام آور و ماهيت كاملا داوطلبانه اين اقدامات وجود داشته باشد. هرگام و اقدامي در زمينه اقدامات اطمينان ساز صرفا موضوعي نشات گرفته از تفاهم و توافقات سياسي بوده و از درخواستهاي فراحقوقي ناشي نمي شود.
ساير يافته ها، نتايج و ارزيابي هاي گزارش مديركل به درستي مويد همكاري مثبتو پيشرفت تدريجي در تحقيقاتي است كه به سمت تاييد قطعي فعاليتهاي ايران نزديك مي شود.
اجازه بدهيد برخي از آنها را به اختصار بازگو كنم.
مديركل از اطلاعاتي كه اخيرا ايران در پاسخ به درخواست آژانس ارائه كرد از جمله روشن گري هاي فوري ايران درباره اعلاميه مقدماتي اش بر اساس پروتكل الحاقي استقبال نمود.
آژانس همچنان بر پيشرفت مداومي در درك برنامه هسته اي ايران تاكيد مي كند. اين توسعه مستمر به آژانس كمك مي كند تا نتيجه گيري هاي قطعي خود را بگيرد و درستي و كامل بودن اعلاميه هاي ايران را درباره همه ابعاد برنامه هسته ايش تاييد كند.
تحقيقات درباره فعاليت هاي غني سازي ليزري و آزمايشهاي اعلام شده تبديل اورانيوم به جايي رسيد كه پيگيري بعدي آن به صورت اجراي معمولي پادمان انجام خواهد شد.
آژانس پيشرفت عمده اي در موضوعات كليدي آلودگي اورانيوم داشته است. زيرا بر اساس تحليل آژانس موجه به نظر مي رسد كه آلودگي با غناي بالا يافته شده ممكن است ناشي از غني سازي اورانيوم توسط ايران نباشد.
آژانس درك بهتري از تلاشهاي ايران مربوط به ساخت و كاربرد طراحي هاي سانتريفيوژ پي 1 و پي 2 داشته است.
و به عنوان جمع بندي آژانس پيشرفت مداومي در درك برنامه هسته اي ايران بدست آورده است.
اكنون اجازه دهيد سازگاري پيش نويس قطعنامه را با گزارش بررسي كنيم.
اين پيش نويس قطعنامه از آن هنگام كه اين فرايند شروع شد، اولين قعطنامه اي است كه برغم وجود عناصر مثبت بسياري در گزارش، هيچ اشاره اي به همكاري مثبت ايران نكرده است. تنها اشاره مثبت كه آن هم مقيد شده است در پيش نويس اوليه بود كه به لحن عموما مثبت گزارش مديركل به همكاري ايران آژانس اشاره مي كرد. اين اشارات آشكارا از پيش نويس اصلاح شده بعدي حذف گرديد. اين احتمالات به خاطر رعايت هماهنگي (در قطعنامه) بوده است. چرا كه شناسايي اين همكاري مثبت باعث مي شد كه جهت گيري كلي پيش نويس قعطنامه به شدت غير منطقي جلوه مي كند.
به علاوه چندين يافته فوق العاده مهم آژانس كه در گزارش ذكر شده است در اين پيش نويس قطعنامه كاملا مسكوت مانده است. يعني نتيجه گيري تحقيقات درباره غني سازي ليزري و تبديل اورانيوم و نيز موجه بودن منبع خارجي آلودگي با غناي بالا. هر كس بخاطر مي آورد كه در نوامبر سال گذشته يك جريان شريرانه مانع از آن شد كه هيچ گونه اشاره اي در قطعنامه به يافته عميقا مهم مديركل مبني بر اين كه مدركي براي عدم انحراف (مواد هسته اي) وجود ندارد، گردد.
در واقع هيچ فرقي هم نمي كرد. زيرا در حالي كه آن قطعنامه اين يافته مديركل را تصديق نمي كرد، اما بازرسي هاي قوي و سرزده بطور واقعي آن را تاييد كرد.
با اين وجود آنچه كه مهم است آن است كه اين بي توجهي كامل به چنين نتيجه گيري هاي كليدي، اعتبار و كليت رژيم بازرسي هاي آژانس را از بين مي برد. اين بدان معناست كه براي برخي كه قدرت بيمارگونه اي براي تحميل نظرات خود دارند گزارشهاي آژانس فرقي نمي كند. براي آنها اين گزارش تنها اگر ادعاهاي آنها را تاييد كند كاربرد دارد. براي آنها اگر چنين نشود پس همانگونه كه در اين پيش نويس مي بينيم پيشرفت مداوم كار با آژانس بايد قطع شود. به سخره گرفته شود و كاملا ناديده انگاشته شود.
مهمترين مفاد اين پيش نويس قطعنامه نيت و قصد چنين ناهماهنگي آشكار (بين قطعنامه و گزارش) را نشان مي هد. برخي نيز نيت خود را آشكارا اعلام كرده اند. آنها مي دانند كه يك رهيافت آينده نگر ايران را تاييد مي كند و گزارش نوامبر بر پايه تحقيقات بيشتر به حل و فصل مسايل باقيمانده منجر مي شود. لذا آنها زمان را به عقب بازگردانده و اين فرايند را چند سالي به قب برده اند. همه مي دانيم كه آنها به آن به عنوان يك ابزار براي تحميل اقدامات قانوني نياز دارند. ما اطمينان داريم كه اين قصد اكثريت غالب در شوراي حكام نيست. ما مطمئن هستيم كه آنها حداكثر احتياط را در برخورد با اين گرايش نشان مي دهند. اعضاي شورا به دستور كار خود و چارچوب سازماني كه درون آن كار مي كنند واقف هستند و مي دانند كه پذيرش خواسته هاي بيرون از اين دستور كار نه تنها تعهدي ايجاد نمي كند بلكه در واقع يك رويه بسيار خطرناك را پي ريزي مي كند.
اجازه دهيد كه با اين نكته جمع بندي كنم كه ايران، اكثريت غالب شوراي حكام و آژانس آماده همكاري، شفافيت و اعتماد سازي هستند. اين رهيافت پيشرفت مداومي را ايجاد كرده است. ما همچنان به اين راه پاي بند هستيم. اما يك اقليت بسيار كوچك، شايد تنها يك عضو شوراي حكام است كه هميشه خواستار رويارويي بوده و تحمل حقوق بين الملل و يا نظامهاي بين المللي را نداشته است. شورا در تصميم گيري خود مشخص مي كند كه كدام را بر مي گزيند. بار ديگر تاكيد مي كنم كه ايران همكاري با آژانس را ادامه داده و دنبال مي كند تا مسايل در همين جا حل و فصل شود. اما اگر اين روند از مسير خود به سمت رويارويي خارج شود، ايران كاملا آماده است كه با آن احتمال غير مطلوب مواجه شود.
نظر شما