فرزند دکتر سید محمود طباطبایی اردکانی در گفتگو با خبرنگار مهر در یزد اظهار داشت: "واژه نامه گویشی اردکان" نتیجه علاقه، توجه و همت والای دکتر سید محمود طباطبایی اردکانی نسبت به گویش رایج در زادگاهش، اردکان است.
ژامک طباطبایی اردکانی افزود: این اثر شامل واژگان، تمثیلات، ضرب المثلها و کنایات اردکانی است که به همت مرحوم طباطبایی جمع آوری شد اما در دوران حیات ایشان به ثمر نرسید و بر حسب وظیفه تصمیم گرفتم این کار را به سرانجام برسانم تا با تکمیل برخی کنایه ها و ضرب المثلهای از قلم افتاده، مجموعه ای کامل در اختیار پژوهشگران و همشهریان اردکانی قرار گیرد.
طباطبایی خاطرنشان کرد: این واژه نامه در بدنه بنیادین خود بیش از دو هزار و 500 مدخل اصلی را در برمی گیرد و هر یک از آنها پس از واج نویسی دقیق مورد شرح قرارگرفته است.
وی در توضیح روش این واژه نامه گفت: کلیه مدخل ها در بدنه اصلی واژه نامه با دقت واج نویسی و در فهرستی دیگر و البته بدون شرح مربوطه به دقت و منطبق با نظام IPA آوا نویسی تفصیلی شده است و از این رو در آغاز واژه نامه جدولی از ارزش آوایی واج ها و آواهای مربوطه آمده است.
طباطبایی افزود: هم در واج نویسی و هم در آوانویسی تفصیلی، محل دو پدیده "تکیه" و "کشش" از پدیده های زبر زنجیری، بر پایه تولید واژه توسط گویش ور بومی مشخص شده است. همچنین افعال مندرج در این واژه نامه به صورت مصدر و صرف نشده آمده است و از آنجا که پاره ای از این افعال از قاعده عمومیِ صرف افعال تبعیت نمی کنند و در واقع قاعده ای ویژه دارند، از این رو در پایان واژه نامه جدولی از نمونه های صرفی مربوطه آمده است.
وی با بیان اینکه به طور معمول رسم بر این نیست که در واژه نامه، تمثیلات و ضرب المثل ها و عبارات استعاری با واژه ها همراه شوند، گفت: این موضوع به این علت است که موارد مذکور از یک سو در حوزه پژوهشی دیگری که بیشتر مردم شناختی است تا زبان شناختی جای می گیرد و از سوی دیگرهدف اصلی واژه نامه را که همان مادة المواد پژوهش های واژگانی است به بیراهه می کشد، اما از آنجا که مرحوم طباطبایی بخش چشمگیری از این موارد را گردآوری کرده بود و مجال دیگری برای ارائه آنها پیش نمی آمد، از این رو ترجیح داده شد تمام آن موارد نیز در اختیار پژوهشگران قرار گیرد.
صرف 30 سال عمر برای گردآوری کتاب واژه نامه گویش اردکانی
ژامک طباطبایی با اشاره به علاقه زاید الوصف پدرش به زادگاه خود یادآور شد: به همین دلیل 30 سال از عمر پدرم صرف گردآوری تاریخ، فرهنگ و گویش اردکانی شد.
وی ادامه داد: کتاب "فرهنگ عامه اردکان" حاصل ده ها سال تلاش وی برای زنده نگه داشتن آداب و رسوم و سنن این خطه بود که در سال 1381 توسط شورای فرهنگ عمومی استان یزد به چاپ رسید و مورد استقبال همشهریان، پژوهشگران و علاقمندان به فرهنگ ایران زمین قرار گرفت.
طباطبایی در مورد چگونگی تدوین این واژه نامه توسط پدرش اظهار داشت: جمع آوری واژه ها، کنایات و ضرب المثل های اردکان دغدغه پدرم بود و بنده خود شاهد این مدعا بودم که پدرم با چه ذوقی واژگان اردکانی را یادداشت کرده و معنی آن را با دقت و وسواس می نوشت و اگر لغت یا مثل ناشنیده یا کمتر مستعملی به گوش می شنید تا معنی درست و دقیق آن را نمی یافت، آرام و قرار نداشت.
طباطبایی افزود: پدرم به واسطه تحصیل و تدریس در دانشگاه کمتر امکان صحبت و گویش به لهجه اردکانی را داشت اما مادرم این مهم را به خوبی انجام داده و در تمام این سالها یار و همراه ایشان بود و به زیبایی، هرآنچه را که پدرم درخواست می کرد با لهجه شیرین اردکانی ادا کرده و معنی آن را نیز می گفت تا آنچه در این کتاب ثبت و ضبط می شود تا حد امکان به دور از عیب و نقص باشد.
طباطبایی اظهار امیدواری کرد: تدوین این واژه نامه گامی موثر در تحقق خواسته های مرحوم طباطبایی باشد و بتواند بر مجموعه دانشهای زبانی این مرز و بوم بیفزاید.
به گزارش مهر؛ دکتر سید محمود طباطبایی اردکانی در هفدهم دیماه 1315 در خانواده ای روحانی در اردکان متولد شد. پدرش حاج سید حسین طباطبایی واعظ ، معروف به " آقا جلال" فرزند آقا سید محمد طباطبایی واعظ بود که نسب او به حسن بن ابیطالب(ع) می رسد. وی سالها در دانشگاه علامه طباطبایی به تدریس اشتغال داشت و در تاسیس دانشگاه پیام نور اردکان اهتمامی جدی داشت وی در روز سیزدهم مهر ماه 1372 هنگامی که در کلاس درس مشغول تدریس بود، دچار سکته قلبی شد و به جوار رحمت حق شتافت.
شادروان طباطبایی دارای آثار و تالیفات زیادی در حوزه ادبیات فارسی، تاریخ ایران و اسلام است. کتاب فرهنگ عامه اردکان حاصل 27 سال تحقیق وی درباره فرهنگ مردم، آثار وابنیه اردکان است.
"شجره نامه های اردکان" دیگر اثر پژوهشی منتشر نشده دکتر سید محمود طباطبایی است که امید می رود با اهتمام خانواده وی منتشر شود.
شهرستان اردکان یکی از شهرستانهای استان یزد است.
نظر شما