توحید به نفی بت‌ها منحصر نمی‌شود

به گزارش خبرنگار مهر در قم، آیت الله محمد تقی مصباح یزدی، شامگاه شنبه، در ادامه بحث تفسیر خطبه فدکیه، که در دفتر مقام معظم رهبری در قم برگزار شد، با بیان این که یکی بودن ذات پروردگار یکی از اعتقادات اصلی ما است گفت: یکی بودن در مقابل چند گانگی خدایان است اما این که آیا ذات خدا نیز واحد است یا اجزا دارد مسئله‌ایست که باید به طور جداگانه بررسی شود.

وی اجزا نداشتن ذات الهی را یکی از اعتقادات اسلام عنوان و در رابطه با اهمیت اعتقاد به توحید، ماجرایی از جنگ صفین را بازگو کرد که در آن مردی با اصرار خود را به خیمه امام علی(ع) ‌رساند و از ایشان در خصوص توحید سئوالاتی کرد که امام نیز در مقابل ممانعت اصحاب گفت: جلوی این مرد را نگیرید چرا که ما برای توحید اینجا هستیم.

عضو جامعه مدرسین حوزه با بیان این که توحید اکثر ما با نوعی شرک آلوده است ادامه داد: باید سعی کنیم  توحیدمان را چه در حیطه اعتقادات و چه در حیطه اعمال تقویت کنیم.

آیت الله مصباح خاطرنشان کرد: توحید مردم دارای درجات مخلتف است و هر شخصی به تناسب خود درصدی از اخلاص و شرک را دارد.

وی صرف نپرستیدن بت‌ها را برای موحد بودن نا‌کافی دانست و خاطرنشان کرد: موحد بودن تنها به این معنا نیست که بت‌پرست نباشیم بلکه باید متوجه باشیم که خدا یکی است در ذات هم اجزا ندارد و یا به گفته علما بسیط است.

استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: بنا بر قول امام علی‌(ع) حتی دانستن موارد فوق نیز به معنای کمال توحید نیست بلکه کمال توحید اخلاص و کمال اخلاص نیز نفی صفات زائد از خداوند است.

وی در رابطه با نفی صفات زائد اظهار داشت: علاوه بر یکی بودن خداوند و بسیط بودن ذات او مسئله دیگر که بسیار مهم است مسئله وحدت صفات و ذات الهی است.

مصباح یزدی با بیان این که عده بسیاری که دو مرحله اول را طی می‌کنند در این مرحله دچار مشکل می‌شوند ادامه داد: حتی در صدر اسلام این گرایش که صفات از ذات خداوند جدا هستند وجود داشت و بعدها به شکل مکتب اشعریون به حیات خود ادامه داد.

وی تصریح کرد: امام علی(ع) به ما فرموده‌اند که باید صفات زائد را از خدا جدا کرد و گفت، خداوند یک ذات بسیط است که ما چند مفهوم از آن برداشت می‌کنیم.

عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان این که توحید مراتب طولی دارد و وقتی خداوند را شناختیم باید تمام رفتار ما نیز مطابق با این اعتقادات باشد گفت: لازمه توحید افعالی این است که منشأ همه خیرات را از خداوند بدانیم و چنین کسی نه از دیگران هراسی خواهد داشت و نه امیدی، چرا که همه چیز را از خدا می‌داند.

وی افزود: این بینشی است سخت که فهم آن دشوار است و التزام به آن دشوارتر چرا که ما عادت کرده‌ایم همیشه بگوییم این کار من است و آن کار دیگری و حتی گاهی می‌گوییم این چه ربطی به خدا دارد نتیجه تلاش خودت بوده است.

آیت الله مصباح در پایان با بیان این که همه عالم اسباب است و برخی از این اسباب‌ها هم شعور دارند و هم اختیار اظهار داشت: مسبب الاسباب شخص دیگری است و اگر این مسئله را باور کنیم به جایی می‌رسیم که مانند امام خمینی(ره) می‌گوییم به خدا قسم در تمام عمرم خود از چیزی نترسیدم.