درک عموم مردم از خدا نیمه آگاهانه است

به گزارش خبرنگار مهر در قم، آیت الله محمد تقی مصباح یزدی شامگاه یکشنبه ، در ادامه بحث تفسیر خطبه فدکیه، که در دفتر مقام معظم رهبری در قم برگزار شد، با اشاره به حدیثی از رسول الله(ص) مبنی بر این که هر انسانی با فطرت توحیدی متولد می‌شود، این سئوال را مطرح کرد که اگر خدا پرستی فطری است پس چگونه بسیاری خدا را پرستش نمی‌کنند؟

وی ادامه داد: برای درک این مسئله باید دو مقدمه را درک کرد. اول آنکه علم انسان به امور یا بی‌واسطه است که به آن علم حضوری می‌گویند مانند احساس گرسنگی و عشق که در اینجا ما بی‌واسطه این امور را در نزد خود درک می‌کنیم و یا با واسطه است و از طریق حواس و تعقل به آن پی می‌بریم که به آن علم حصولی می‌گویند.

وی با استفاده از روانشناسی جدید در رابطه با ادراک و دانست‌ها نیز گفت: دانسته‌های ما نیز دو دسته‌اند، دسته‌ای که از آنها اطلاع داریم را آگاهانه می‌نامند، دسته‌ای را که از آن اطلاعی نداریم اما به تحریک مرحکی مانند برخی حوادث یا مطالعه یک کتاب متوجه آنها می‌شویم و می‌گوییم این امور را از قبل می‌دانستیم، دسته دانسته‌های نیمه آگاهانه است و دسته آخر که همان غیر آگاهانه است مسائلی را شامل می‌شود که اصلا از آنها آگاهی نداریم  و این به دلیل سنگینی بار فراموشی و غفلت‌ها است.

آیت الله مصباح ابراز داشت: بنا بر همین دلایل هنگامی که شما از برخی منکران خدا می‌پرسید دنیا را چه کسی خلق کرده است کمی به فکر می‌روند و می‌گویند قطعا تصادفی نمی‌تواند باشد که این مصداق همان علم حضوری یافتن نسبت به دانسته‌های نیمه آگاهانه است.

وی اظهار داشت: البته برخی منکرین خدا نیز هستند که به علت غبار غفلت‌ها و ضعیف شدن فطرتشان هر چه با آنها از خدا می‌گویند گویا هیچ تأثیری ندارد که درک آنها کاملا نا آگاهانه است.

وی در ادامه گفت: شخصی آمد خدمت امام صادق(ع) و گفت: خدا را طوری به من نشان بده که گویا آن را می‌بینم که امام نیز در پاسخ به او گفت: آن زمان که کشتی تو در دریا شکست و هیچ راه  نجاتی نبود آیا در دل خود  امیدی داشتی؟ آن‌کس که به آن امید داشتی همان خداوند است.

آیت الله مصباح ادامه داد: این همان علم حضوری نیمه آگاهانه است که از طریق علم یا واسطه به دست نیامده و انسان آن را در نزد خود احساس کرده است.

هسته اصلی حیات انسان روح است

عضو جامعه مدرسین حوزه با بیان این که اصل ماهیت ما همان روح است خاطر نشان کرد: ادراک اصلی توسط روح انجام می‌شود و هنگامی که می‌گوییم منظور ما همان روح است نه این بدن و این جسم تنها حالت ابزار وسیله دارد ولی با این حال برخی همین روح را نیز نفی می‌کنند.

وی ادامه داد: ادراک ما از روح یا به تعبیر علما علم نفس به نفس حضوری است و هیچ واسطه‌ای در آن دخالت ندارد اما با این حال شاهد انکار روح هستیم.

آیت الله مصباح تصریح کرد: کسانی که روحشان تقویت می‌شود متوجه می‌شوند که روحی نیز در کار است و وقتی بالاتر می‌روند دیگر بدن را حاشیه می‌بینند و اصالت را به طور کامل به روح می‌دهند.