به گزارش خبرنگار مهر در اهواز، طرح ساماندهی و رفع خطر در ساحل گرگر شوشتر در حالی آغاز شد که قرار بود بخش قابل توجهی از آثار تاریخی موجود در ساحل گرگر به چرخه بازدید گردشگران وارد شود.
نهر گرگر یکی از آثاری است که در فهرست آثار جهانی به عنوان مجموعه بناهای آبی تاریخی شوشتر ثبت شده است. در سواحل این نهر دستکند آثار تاریخی بسیاری وجود دارد که شامل تعدادی بنای آبی، مناظر طبیعی، بافت‌های تاریخی می‌شود.
دستکندهای بسیاری در حاشیه نهر گرگر وجود دارد که در گذشته علاوه بر اینکه محل استراحت و تفریح ساکنان در منطقه و محلات شوشتر بوده، عملکرد ویژه‌ای در حفظ و نگهداری بناهای آبی داشته است.
از 50 سال پیش که شهرهای ایران به صورت مکانیزه توسعه یافت و در نتیجه ساخت و سازها و تغییرات در شهرها به وجود آمد و به دنبال این امر شهر شوشتر نیز تحت تاثیر قرار گرفت و سواحل گرگر دستخوش تغییرات و مشکلات عدیده‌ای شد.
از جمله این مشکلات می‌توان به روانه شدن بخشی از فاضلاب‌ها به این منطقه، دفع نخاله‌های شهری در این محدوده، از بین رفتن دسترسی ها به رودخانه یکی پس از دیگری و تغییر بخشی از بافت متصل به این رودخانه که آسیب جدی به دنبال داشت، اشاره کرد.
از سال 87 محدوده ساحل گرگر به عنوان یک منطقه و محدوده‌ای که از نظر آثار تاریخی و منظرگاه‌های ویژه طبیعی و فرهنگی غنی است، مورد توجه قرار گرفت این در حالیست که در گذشته نه چندان دور ساکنان محله شوشتر خاطرات بسیاری از این محوطه‌های تاریخی داشتند و مراسم و آئین‌های ویژه‌ای را در این محدوده در فصول مختلف سال به اجرا در می‌آوردند.
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان و پایگاه سازه‌های آبی تاریخی شوشتر طرحی برای ساماندهی و رفع خطر این محدوده با اهدافی همچون پاکسازی، خواناسازی، احیای آثار تاریخی و ایجاد تفرجگاهی برای ساکنان محلی و گردشگران تهیه کرد و با پیگیری هایی که توسط مسئولان به عمل آمد پروژه‌ای تحت عنوان ساحل گرگر شوشتر تعریف شد.
با اجرای این پروژه از هشت لوله یا خط فاضلابی که در آن منطقه فرو می‌ریخت یا دفع می‌شد، هفت خط انتقال جمع آوری و به شبکه فاضلاب شهر منتقل می شد همچنین دستکندهای تاریخی موجود در حاشیه رود گرگر خواناسازی شده و تعدادی از آنها از زیر نخاله‌ها و زباله ها آشکار شدند و همچنین بخش عمده نخاله‌ها و زباله‌هایی که در این ساحل طی 50 سال گذشته دفع شده بود،جمع آوری و از آن جا به بیرون از محل دفع شد.
مجتبی گهستونی به عنوان سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی خوزستان در گفتگو با خبرنگار مهر در اهواز اظهار داشت: مرمت های سازمان میراث فرهنگی خوزستان همچون بعضی سازمانهای دیگر از استاندارهای اولیه برخوردار نیستند که نمونه این مرمت های غیر اصولی را می توان در پل شادروان و مسجد جامع شوشتر، کوشک نور آباد ایذه و قلعه تل باغملک مشاهده کرد.
وی افزود: همانطور که معاون عمرانی استاندار خوزستان نیز اعتقاد دارد در حال حاضر هیچ دستگاهی در خوزستان وجود ندارد که بتواند ادعا کند در کلیه کارها و پروژه هایش کیفیت مورد نظر و استانداردهای لازم را رعایت می کند.
گهستونی عنوان کرد: با توجه به اینکه پروژه ساماندهی ساحل گرگر یکی از بزرگترین و مهمترین پروژه های میراث فرهنگی خوزستان است در ابتدایی ترین مراحل ساماندهی با توقف مواجه و اعتبارات لازم به آن تخصیص داده نشده است.
وی تصریح کرد: در حالیست که سازه های آبی شوشتر با ۱۴ سازه از وسیعترین مجموعه های از هم تشکیل شده برخوردار است که در فهرست آثار جهانی به ثبت رسیده پروژه ساماندهی ساحل گرگر اگر با موفقیت ادامه می یافت می توانست در نوع خود یکی از طرح هایی باشد که هم بسیاری از بناها را با مرمت و بهره برداری مواجه کند و هم گردشگری شوشتر را رونق ببخشد.
سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی خوزستان اظهار داشت: بی شک اگر در دل پروژه ساماندهی ساحل گرگر مرمت مجموعه عظیم و منحصر به فرد خان که شامل حمام، مسجد، باغ، شاه نشین، ساباط، خانه مرعشی، زورخانه، نهرهای دستکند است و در ادامه مسیر بناهای دیگری مثل برج عیار، نیایشگاه صابئین، ساختمان کشتارگاه، کت های دکان شمس و سادات، چهارطاقی، قنات و.... وجود دارد با موفقیت صورت بگیرد باید با درایت بعدی مدیران شاهد تحول جدی در حفظ میراث فرهنگی شوشتر و رونق گردشگری این شهر باشیم.
گهستونی افزود: عمده پروژه ساماندهی ساحل گرگر که از حوالی گرگر شروع و تا مجموعه خان منتهی می شود توسط یک پیمانکار غیر بومی و بخش کوچک آن توسط یک پیمانکار بومی به مرحله اجرا در آمد. اگر چه کمبود اعتبارات عمده علت توقف این پروژه عنوان می شود اما سوءمدیریت و به وجود آمدن موانع دیگر از جمله دلایل این پروژه عظیم محسوب می شود.
وی گفت: از جمله مشکلاتی که پس از مزاحمتی که خانه های حاشیه گرگر برای به سرانجام رسیدن این طرح ایجاد می کنند فاضلابهایی است که در حاشیه گرگر وجود دارد.
حال که مسئولان در اقدامی تحسین برانگیز اقدام به تهیه طرح ساماندهی و رفع خطر از این منطقه تاریخی کرده اند بهتر است با جدیت و نظارت بیشتر روند اجرای این طرح را تسریع داده و با مدیریتی صحیح و برنامه ای اصولی این منطقه را به اوج شکوه خود برسانند.
نظر شما