مضامین معنوی اشعار حافظ آرام‌بخش دلهای مضطرب امروز است

دکتر حسن ابراهیمی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد وجود معارف فلسفی، عرفانی و دینی در اشعار حافظ اظهار داشت: بحث حضور این مبانی و معارف فلسفی، عرفانی و مذهبی به صورت موجز در خلال و اثنای اشعار حافظ یک چیز است اینکه سایه این اصول و معارف بر خود حجم اشعار حاکم است این یک مطلب دیگر است که من دوست دارم از این زاویه به اشعار حافظ نگاه کنم.

وی افزود: همانطور فیلسوفان محصول محیط خودشان هستند بزرگانی مثل حافظ هم متأثر از محیط خودش بوده است یعنی به نوعی در بستری که قرآن به لحاظ فرهنگی و مذهبی بوجود آورده حافظ بالیده، شعرش چه بخواهد چه نخواهد رنگ و بویی گرفته که این صبغه و رنگ را مفاهیم قرآنی در اختیار او گذاشته است.

استاد عرفان اسلامی دانشگاه تهران تصریح کرد: در بحثهای جبر و اختیار، نسبت موجودات عالم به خداوند، انسان و تعریفی که ازا نسان داریم و همچنین در بحث عاقبت انسان و معاد و تأثیر زندگی دنیوی در سعادت اخروی می‏بینیم که حافظ خیلی متعهدانه نسبت به آنچه در آموزه‎های دینی بیان شده رفتار کرده و گاه متأثر از گرایشهای کلامی عرفانی خود گریزی زده و نظرگاه خاصی در خلال اشعارش گنجانده است .

وی در مورد رابطه حافظ و بحرانهای پیشرو نیز گفت: دنیای امروز دنیای فقر معنویت است و بخاطر این است که بحرانهای اخلاقی قابل توجهی در جوامع بشری حتی در جوامع سنتی شرقی ما می‏بینیم که از این بابت بشریت رنج می‏برد یکی از مدخلهایی که نسل فعلی و مردم امروز می‏توانند از طریق آن نقبی به عالم معنا و معنویت بزنند و برایشان این امور سهل الوصول و قابل درک شود دیوان حافظ است البته این معنویت را از قرآن و روایات اهل بیت هم می‏توان گرفت اما با توجه به زبان قرآن که دارای رموز است و ما را به تفاسیر نیازمند می‏کند که درباره روایات هم این مسئله صادق است تجربه‏هایی که در دل این قرآن و سنت بالیده مثل دیوان حافظ چون زبانش زبان مردم است می‏تواند خیلی کمک کند.

ابراهیمی یادآورشد: مردم می‏توانند برای پشت سرگذاشتن بحرانهای فعلی به آن رجوع  و خودشان را با عالم معنا مأنوس کنند و أنس بگیرند و تا حدی ضرر و تشویش ناشی از زندگی توأم با تکنولوژی امروزی را از وجود مردم دور و کم کند .