به گزارش خبرنگار مهر در خرم آباد، تابستان امسال پر از حوادث ناگواری بود که داغ مراتع جنگلی را بر دل طبیعت بکر بام طبیعت ایران نشاند تا بازهم درگیر و دار کمبود تجهیزات، اعتبارات و نیرو این بلوط ها باشند که ایستاده می سوزند.
آتش سوزی در مراتع جنگلی لرستان در سال جاری علاوه بر مراتع و جنگلهای استان به سطح مناطق حفاظت شده نیز کشیده شد تا صدها هکتار از این مراتع که زیستگاه گونه های مختلف جانوری و گیاهی است در آتش دود شود.
زنجیره حفاظت و حلقه های مفقوده آموزش، اطلاع رسانی و تجهیزات
آسیب شناسی در رابطه با آتش سوزیها رخ داده نشان می دهد که زنجیره حفاظت از جنگلها و مراتع در این استان در مقابل آتش سوزی دارای حلقه های مفقوده زیادی است که باید از سوی مسئولان مختلف مورد توجه قرار گیرد.
آموزش و اطلاع رسانی در راستای پیشگیری از آتش سوزیها در سطح مراتع از طرق مختلف اولین حلقه مفقوده این زنجیره است که بارها از سوی مسئولان مختلف مورد تاکید قرار گرفته که به نظر می رسد این امر نیازمند گامهای عملی در این زمینه است.
از سویی وضعیت تجهیزات و امکانات اطفای حریق در این استان متاسفانه بسیار محدود است به طوریکه در آتش سوزی جنگلهای اشترانکوه به عنوان یکی از مهمترین زیستگاههای حیات وحش لرستان، شاهد بودیم که ماموران حفاظت محیط زیست با صرف ساعتها زمان برای کوهنوردی به منظور رسیدن به محل مورد نظر زمان زیادی را از دست دادند تا در نهایت 120 هکتار از طبیعت منحصر به فرد این دیار در آتش بسوزد.
همچنین در کنار آموزشها باید با در نظر گرفتن جرایمی برای برخورد با متخلفان تا حدودی ابزار بازدارندگی در این حوزه پیش بینی شود تا به راحتی متخلفان از زیر بار این تخلف رهایی پیدا نکنند.
200 هکتار از زیستگاههای حفاظت شده لرستان دود شد
مدیر کل محیط زیست استان لرستان دراین رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر در خرم آباد وسعت آتش سوزی در مراتع جنگلی حفاظت شده سطح استان را بیش از 200 هکتار عنوان کرد و گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از 20 مورد آتش سوزی بزرگ و کوچک در سطح مناطق حفاظت شده تحت مدیریت محیط زیست رخ داده است.
محمد حسین بازگیر ادامه داد: این در حالیست که میزان آتش سوزیهای رخ داده در سطح کل مراتع و جنگلهای استان لرستان بسیار بیش از این تعداد است.
وی با بیان اینکه عمده آتش سوزیها در سطح مناطق حفاظت شده استان مراتع بوده اند، گفت: درختان زاگرس درختانی مقاوم هستند و در جریان آتش سوزیها کمتر آسیب دیده اند.
مدیر کل محیط زیست استان لرستان با تاکید بر ضرورت پیشگیری در این زمینه، بیان داشت: در این راستان ایجاد آتش برها، آموزش مردم و اطلاع رسانی در دستور کار این اداره کل قر ار گرفته است.
طبیعت داغ دیده لرستان همچنان چشم انتظار بالگرد امداد
بازگیر با اشاره به وجود جنگلها و مراتع استان در مناطق صعب العبور، عنوان کرد: متاسفانه با وجود تکرار حوادث متعدد در این استان همچنان لرستان از وجود یک دستگاه بالگرد بی بهره است.
وی با تاکید بر اینکه از امروز باید برای سال آینده تمهیدات لازم صورت گیرد، بیان داشت: ما در این راستا اعتبارات محدودی را از سازمان محیط زیست گرفته ایم ولی پیشگیری از روند آتش سوزیها در سالهای آینده نیازمند تزریق اعتبارات و تجهیزات از سوی مسئولان استانی است.
مدیر کل محیط زیست استان لرستان با اشاره به موقعیت جغرافیایی و توپوگرافی لرستان، عنوان کرد: برای اجرای عملیاتهای مختلف امداد و نجات در بسیاری از حوادث در این استان ما نیازمند بالگردی هستیم که در استان مستقر شود.
بازگیر با تاکید بر اینکه همه استانهای همجوار دارای بالگرد هستند، ادامه داد: در حال حاضر ضرورت این موضوع از سوی مسئولان مختلف از جمله منابع طبیعی، محیط زیست، علوم پزشکی، هلال احمر و ...مطرح شده که به نظر می رسد باید هر چه سریعتر در این زمینه اقداماتی صورت گیرد.
وی با تاکید بر ضرورت تجهیز استان به امکانات مختلف، خواستار پیگیری مسئولان ارشد لرستان در راستای تجهیز استان به بالگرد برای مقابله با حوادث مختلف شد.
این سخنان در حالی مطرح می شود که علاوه بر اینکه باید زمینه تجهیز شدن استان به امکانات مختلف فراهم شود از طرف دیگر باید فرهنگ سازی لازم در این زمینه از سوی دستگاههای متولی صورت گیرد چراکه پیشگیری همواره مقدم بر درمان است.
مدیر کل ستاد حوادث و سوانح غیرمترقبه استان لرستان در زمینه روند آتش سوزیها در استان آمار قابل تاملی دارد که عمق فاجعه در این زمینه را نشان می دهد.
سه هزار هکتار از مراتع جنگلی لرستان دچار آتش سوزی شد
رضا آریایی که در این رابطه با خبرنگار مهر در خرم آباد گفتگو می کرد در سخنانی با بی سابقه خواندن روند آتش سوزی های سال جاری در لرستان، عنوان کرد: امسال بر اثر آتش سوزیهای متعدد بیش از سه هزار هکتار از مراتع جنگلی سطح استان دچار خسارت شد.
وی با تاکید بر اینکه روند آتش سوزیها در این استان سیر صعودی داشته، بیان داشت: یکی از علتهای عمده در آتش سوزی های مراتع استان آتش زدن کاه و کلش محصولات کشاورزی در روستاهای استان بوده است.
مدیر کل ستاد حوادث و سوانح غیرمترقبه استان لرستان با اشاره به اینکه تعدادی از آتش سوزیها در این استان نیز عمدی بوده است، بر ضرورت فرهنگسازی در این زمینه تاکید کرد.
آریایی با تاکید بر اینکه روند تخریب جنگلها و مراتع بر اثر حریق در سال جاری بیش از سالهای قبل بوده است، خواستار توجه ویژه دستگاههای متولی امر در این زمینه شد.
فرهنگ سازی و آموزش، رکن فراموش شده صیانت از طبیعت لرستان
وی همچنین با اشاره به وضعیت مراتع استان در سال جاری اشاره کرد و گفت: از سوی دیگر با توجه به بارندگیهای مطلوب امسال مراتع رشد خوبی داشته اند و مستعد آتش گرفتن بودند که این امر باید از سوی مردم استان مورد توجه قرار می گرفت.
مدیر کل ستاد حوادث غیرمترقبه استانداری لرستان یادآور شد: مردم استان باید توجه داشته باشند هنگام حضور در طبیعت از آتش روشن کردن خودداری کنند چراکه حتی یک ذغال نیمه افروخته نیز می تواند بخش عمده ای از مراتع را طعمه حریق کند.
آریایی بر ضرورت اطلاع رسانی رسانه ها در این زمینه تاکید کرد و یادآور شد: مردم باید نسبت به مراتع و جنگلها احساس تعهد و مسئولیت داشته باشند.
به هر حال شاید رکن اول در زمینه مقابله با آتش سوزی در مراتع و جنگلهای لرستان به عنوان داشته های طبیعی این دیار فرهنگ سازی و آموزش است که این امر نیازمند توجه ویژه رسانه ها و دستگاههای متولی امر است.
منتظر وقوع آتش سوزی نمانیم؛ حادثه خبر نمی کند
عضو جامعه جنگلبانی ایران نیز در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر به تبعات از بین رفتن مراتع و جنگلها اشاره می کند و یادآور می شود که نباید منتظر وقوع آتش سوزی ماند و بعد کاسه چه کنم دست گرفت.
علی حسین بیرانوند با اشاره به فصل بحرانی آتش سوزی، اظهار داشت: فصل بحرانی آتش سوزی به فصلی گفته می شود که در آن فصل بیشترین آتش سوزی اتفاق می افتد که در فصل پاییز و تابستان به دلیل خشک شدن برگ درختان و علوفه ها و وزش بادهای گرم خطر آتش سوزی بیشتر از سایر فصلهاست.
وی به خسارتهای ناشی از آتش سوزی در جنگلها و مراتع اشاره کرد و بیان داشت: از بین رفتن نهالها و بذور جنگلی و مرتعی، آسیب رساندن به خاک جنگل و مرتع، خسارت به گردشگاه های جنگلی و از بین رفتن آنها، آسیب رسیدن به محیط زیست و از بین رفتن حیوانات، از بین رفتن منازل و دامهای روستاهای حاشیه نشین جنگل و مرتع، آلوده شدن بیش ازاندازه هوا و گسترش آفات و امراض گیاهی در مناطق سوخته شده از مهمترین خسارتهای آتش سوزی در جنگلها و مراتع هستند.
عضو جامعه جنگلبانی ایران با اشاره به عوامل پیشگیری از آتش سوزی در جنگلها و مراتع، خاطرنشان کرد: ما نباید منتظر باشیم تا در جنگل و مرتع آتش سوزی اتفاقد بیفتد، آنگاه به مقابله با آن بپردازیم زیرا آشنایی با راههای پیشگیری از آتش سوزی مهمتر از نحوه خاموش کردن آتش است.
نقش مهم ساکنین حاشیه نشین جنگل و مرتع در حراست از این هدیه الهی
بیرانوند با اشاره به برخی وظایف دولت در راستای پیشگیری از آتش سوزی، افزود: برگزاری کلاسهای آموزشی و ترویجی برای تمام ساکنین حاشیه ای جنگل و مرتع، نصب تابلوی هشدار دهنده در کنار جاده و مناطق جنگلی که مورد استفاده عموم قرار می گیرد، احداث جاده های نفوذی در جنگل، ایجاد پایگاههای شناسایی و کشف آتش در مناطق جنگلی از جمله این وظایف است.
وی با اشاره به نقش مهم ساکنین حاشیه نشین جنگل و مرتع در حفظ و حراست از این هدیه الهی، اظهار داشت: شرکت در کلاسهای آموزشی و ترویجی از طریق جهاد کشاورزی و منابع طبیعی یا با همکاری نهضت سوادآموزی بسیار حائز اهمیت است.
عضو جامعه جنگلبانی ایران همچنین به وظایف مردم در هنگام بروز آتش سوزی و برای جلوگیری از آتش سوزی در جنگل و مرتع اشاره کرد و بیان داشت: آگاه کردن کودکان و نوجوانان نسبت به خطرات آتش سوزی، خودداری از آتش زدن ضایعات و محصولات کشاورزی در مناطق جنگلی و مرتعی، شناخت فصل پر خطر آتش سوزی، پرهیز از آتش زدن جنگل و مرتع در اثر اختلافات مردمی، خودداری از پرتاب شیشه و بطری شکسته در جنگل و مرتع و اطلاع به مامورین اداره منابع طبیعی در صورت مشاهده دود یا آتش در جنگل از طریق شماره تلفن 09696 به صورت شبانه روزی، از جمله وظایف مردم است.
پیشنهاد یک کارشناس: تشکیل تعاونی "جنگلبانان، مرتعداران و آبخیزداران"
بیرانوند خاطرنشان کرد: در استان لرستان به دلیل صعب العبور بودن مناطق جنگلی و مرتعی، دسترسی ماموران اطفای حریق به آتش به آسانی میسر نیست و لازم است که برای استان لرستان و سایر استانهای دارای پوشش گیاهی و مرتعی وسایل و تجهیزات پیشرفته مانند بالگرد برای دسترسی سریع به مامورین اطفای حریق تامین شود.
وی با بیان اینکه به دلیل عدم دسترسی به مناطق کوهستانی و پرشیب تعیین درصد آتش سوزی به طور دقیق قابل برآورد نیست، اظهار داشت: بهترین راه برای جلوگیری از آتش سوزی و از بین رفتن جنگل و مرتع تشکیل تعاونی "جنگلبانان، مرتعداران و آبخیزداران" است.
مراقب سرمایه ملی و طبیعی کشورمان باشیم
نفوذ پذیری خاک جنگلها 40 برابر بیشتر از خاکهای غیر جنگلی است، 60 درصد اکسیژن دنیا به وسیله جنگلها تامین می شود، هر هکتار جنگل 68 تن گرد و غبار هوا را جذب می کند و ... هر کدام از این جملات تیترهای خبری است که هر روز با آنها مواجه می شویم و نیازمند تامل بیش از پیش در راستای حراست از این سرمایه ملی است.
تخریب جنگلها تبعاتی چون پایین رفتن سطح آبهای زیرزمینی و خشک شدن قناتها و چشمه ها، کم شدن آب رودخانه ها، بالا رفت دمای هوا و پیدایش مناطق کویری، آلودگی هوا، فرسایش و نابودی خاک، نابودی حیات وحش، پر شدن سدهای آبی از خاک و املاح در اثر فرسایش خاک، آسیب پذیری شدن محصولات کشاورزی توسط آفات و بروز سیل در هر بار بارش شدید را به دنبال دارد.
به هر حال به نظر می رسد تکمیل حلقه صیانت و حفاظت از جنگلها و مراتع لرستان در مقابل تخریب و آتش سوزی نیازمند فرهنگ سازی و آموزش به منظور پیشگیری در گام اول، تجهیز امکانات اطفای حریق در گام دوم و در نهایت در گام بعدی برخورد با متخلفان است.
......................................................
گزارش و عکس: صدیقه حسینی
نظر شما