روزانه یک میلیارد فوت مکعب گاز به تولیدات کشور افزوده می شود

وی افزود: بر اساس یک امکان سنجی و مطالعه اولیه برای توسعه خامی ها حدود یک میلیارد و 200 میلیون دلار اعتبار نیاز است که برگشت سرمایه 9 ماه است یعنی در این مدت تمام هزینه ها مستهلک می شود.

موسوی گفت: طرح توسعه مخازن خامی در شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب هم اکنون به عنوان یکی از اولویتهای نگهداشت توان تولید است که شامل 9 مخزن مارون(خامی)، پازنان(خامی)،  بی بی حکیمه(خامی)، کرنج(خامی)، آغاجاری(خلیج)، کارون (بنگستان)، قلعه نار(بنگستان)، میلاتون(سورمه) و رگ سفید(خامی) است.

وی افزود: نخستین پروژه ای که در این طرح شروع کرده ایم، فاز نخست مارون خامی است که با هدف تولید گاز به میزان 200 میلیون فوت مکعب در روز و 34 هزار بشکه مایعات گازی از طریق حفاری چهار حلقه چاه اجرا شد.

مجری طرح توسعه مخازن گازی شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب ادامه داد: پس از واگذاری این پروژه به پیمانکار، عملیات اجرایی آن از اسفند ماه 1381 شروع شده و عملا اولین پروژه برداشت از لایه های خامی در صنعت نفت کشور آغاز شد. در سال 1385 نخستین چاه این مخزن به تولید رسید و تاکنون چهار حلقه چاه در آن حفاری شد.

 

 

 

وی، تولید کنونی مخزن مارون خامی را حدود 120 میلیون فوت مکعب گاز اعلام کرد و گفت: گاز تولیدی به مخزن آسماری مارون تزریق می شود و مایعات گازی تولیدی نیز به نفت واحد بهره برداری شماره 5 اضافه می شود تا API  نفت یا کیفیت آن برای صادرات افزایش یابد و مرغوب تر شود.

موسوی افزود: فاز دوم توسعه مخزن خامی مارون نیز با هدف حفاری سه حلقه چاه و رسیدن به تولید 200 میلیون فوت مکعب در روز و 34 هزار بشکه مایعات گازی تعریف شده و در صورت تأمین کالاهای ویژه حفاری مورد نیاز در آینده نزدیک شروع خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: پروژه دیگری نیز در همین ارتباط در دست اجراست تا زمینه صدور مایعات گازی تولید شده فراهم شود.

در این پروژه یک خط لوله 12 اینچی به طول 90 کیلومتر به سمت ماهشهر احداث می شود و در بندر ماهشهر سه مخزن 250 هزار بشکه ای برای صادرات احداث خواهد شد. تسهیلات ویژه و مستقل صادرت مایعات گازی در ماهشهر، ظرفیت 55 هزار بشکه در روز را دارد تا مایعات گازی دیگر را نیز دریافت کند.

مجری طرح توسعه مخازن گازی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب درباره دیگر مخازن این طرح توضیح داد: عملیات اجرایی توسعه خلیج آغاجاری هم اکنون در مرحله مطالعه و انتخاب پیمانکار است و برای توسعه مخزن خامی کرنج و پارسی نیز قرار است یک حلقه چاه توصیفی حفاری شود و اطلاعات تکمیلی مخزن از سوی اداره مهندسی نفت در اختیار ما قرار گیرد که پس از انجام آن در دستور کار قرار خواهند گرفت.

وی افزود: مهندسی مقدماتی توسعه مخزن خامی پازنان در اسفند 86 به پایان رسیده ولی شروع مرحله اجرائی پروژه منوط به انجام آزمایشات PVT مخزن و تأیید صحت داده های اولیه توسط پژوهشگاه صنعت نفت شده است.

موسوی تصریح کرد: سایر مخازن خامی نیز پس از تکمیل اطلاعات و مطالعات مخزن از جمله نوع سیال و برآورد حجم مخزن که ازجمله برنامه های اداره مهندسی نفت است در سالهای آینده اجرایی می شود.

وی یادآور شد: همزمان با توسعه مخازن و حفاری چاه ها در این مخازن، چهار کارخانه گاز و گاز مایع به نام های 1700، 1900 ، 2000 و 2003 برای فرآورش گازهای تولیدی این مخازن احداث خواهد شد که مجموعه مدیریت مهندسی و ساختمان شرکت ملی مناطق نفتخیز متولی توسعه خواهد بود.

مجری طرح توسعه مخازن گازی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب درباره اهمیت توسعه این مخازن اظهار داشت: تاکنون از ذخایر نفت ایران حدود 58 میلیارد بشکه نفت برداشت شد که این تولید بیشتر از اولین لایه یعنی لایه آسماری میدانها بود، بعد از اینکه مخزن در اثر برداشت دچار افت فشار و کاهش تولید شد برای جبران تولید طرحهای توسعه و حفاری چاه های جدید مطرح شد سپس به سراغ لایه بعدی یعنی لایه بنگستان رو آورده شد که این لایه هم مشکلات خاص خودش را داشت.

وی افزود: با توجه به کاهش تولید که در نتیجه افت فشار در مخازن به وجود آمد ضرورت تولید از لایه های خامی را به خوبی مشخص ساخت از همین روی برداشت از این لایه ها در دستور کار وزارت نفت قرار گرفت.

موسوی گفت: لایه های خامی به طور معمول مخازن گازی هستند که در آنها مایعات گازی وجود دارد. قبل از انقلاب استحصال از لایه های خامی مورد توجه قرار گرفت و برداشت از این لایه ها هم به طور انحصاری به یک شرکت خارجی واگذار شد.

وی ادامه داد: این شرکت هم در میدان مارون شروع به حفاری کرد و در عمل نتیجه ای را به دست نیاورد و در حفر چاه در این میدان ناموفق بود و عملا برداشت از لایه های خامی در کشور قبل از انقلاب با شکست مواجه شد.

موسوی افزود: پس از انقلاب، وزارت نفت در سالهای 73 و 74 تصمیم گرفت برای صیانت از مخازن و افزایش تولید تزریق گاز به مخازن را در دستور کار خود قرار دهد و از همین روی برداشت از لایه های خامی مورد عنایت ویژه قرار گرفت. شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب نیز به عنوان بزرگترین شرکت تابع وزارت نفت ماموریت یافت برداشت از لایه های خامی را در برنامه های خود بگنجاند.

 

 

 

مجری طرح توسعه مخازن گازی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب تاکید کرد: یک میلیارد فوت مکعب گازی که از توسعه این مخازن به دست می آید می تواند منبع خوبی برای تزریق باشد که بازیافت مخازن افزایش یابد و از افت طبیعی تولید مخازن جلوگیری شود.

وی اهمیت دیگر توسعه مخازن گازی را تولید مایعات گازی عنوان کرد و گفت: این نکته را باید تاکید کنم که مایعات گازی تولیدی در مناطق نفتخیز جنوب شیرین هستند و در مقایسه با مایعات گازی تولید شده در پارس جنوبی که ترش است هزینه فرآورش کمتری دارند. مایعات گازی از نفت گران ترند و از صادرات آنها درآمد زیادی خواهیم داشت.

ویژگیها و تجربیات به دست آمده در فاز نخست پروژه مارون خامی

 

موسوی در ادامه به دستاورد ها و تجربیات جدید طرح توسعه مخازن گازی در مخزن مارون خامی اشاره کرد و توضیح داد: مخزن مارون خامی که در 60 کیلومتری جنوب شرقی اهواز قرار گرفته است در میان مخازن کشف شده در سطح ایران مخزن منحصر و ویژه ای محسوب می شود که جنبه های بارز آن شامل حفاری در عمیق ترین لایه های زیر زمینی به عمق پنج هزار و 260 متر، بالاترین فشار انتهای چاه در حدود 13 هزار پام، بالاترین فشار بسته چاه ها در حدود 11 هزار پام و گرمای بسیار زیاد 300 درجه فارنهایت است.

وی افزود: فشار جریانی چاه های این مخزن هم اولین فشار جریانی است که در صنعت نفت ایران با هفت هزار و 500 پام تولید شده است. در این پروژه برای نخستین بار در کشور استاندارد جوشکاری لوله های با ضخامت 5/2 اینچ تعریف شد که روش جوشکاری را بسیار خاص و کنترل عملیات جوشکاری را پیچیده کرد. تمام کالاهای مورد استفاده در این پروژه در کلاس 15 هزار پام هستند.

موسوی اضافه کرد: با توجه به میزان فشار پیش گفته و شرایط منحصر طرح، طراحی و ساخت قطعات مورد نیاز برای اجرای این طرح یک نوع طراحی ویژه را نیازمند است که البته طراحی آنها نیز نیازمند صرف مدت زمان طولانی بود و با تلاش متخصصان صنعت نفت و مراکز دانشگاهی و بخش خصوصی این مهم محقق شد.