به گزارش خبرنگار مهر در شیراز، استان فارس به دلیل سابقه تمدنی که دارد همواره برای مناسبتهای مختلف آئینهای ویژه ای دارد. آئینهای عاشورایی، آداب و رسوم ماه رمضان و... از جمله رسوم استان فارس به شمار می رود که از قرنها پیش در میان مردم این سرزمین رواج داشته و اگر چه امروز مانند گذشته اجرا نمی شود اما در برخی مناطق هنوز برخی از این آئینها زنده است و میان مردم به اجرا گذاشته می شود.
یکی از این رسم و رسوم استان فارسیها پیرامون مراسم حج و آئینهایی بوده که قبل از عزیمت حجاج به خانه خدا به اجرا در می آمده است.
آئین چاووشی خوانی، حلالیت طلبیدن از دوستان، اقوام و آشنایان، زیارت شاهچراغ(ع)، پرداخت خمس و زکات و مهریه همسر، سرزدن به خانواده حاجی پس از اینکه حاجی به مکه مشرف شد و... از جمله آداب و رسومی است که مردم استان فارس آن را هنگام تشرف حجاج انجام می دهند.
آئین چاووش خوانی در استان فارس از قدمت زیادی برخوردار بوده و اما هنوز در برخی از روستاهای کازرون این آئین رواج دارد.
ابوالقاسم فقیری محقق و کارشناس فرهنگ مردم در این رابطه به خبرنگار مهر در شیراز گفت: چاووش خوان کسی بوده که در زمانهای قدیم در کوچه، خیابان و بازار راه می افتاده و اشعار خاصی را می خوانده و افرادی نیز پشت سر او جمع می شدند و چاووش خوان را دنبال می کرده و در برخی مواقع برخی از بخشهای اشعار را با او می خواندند.
وی گفت: این کار ادامه داشت تا اینکه به زوار می رسیدند و جلوی زائرین نیز به چاووش خانی ادامه می دادند و این کار ادامه داشت تا اینکه زائر را راهی می کردند و پس از اینکه زائر از سفر بازگشت چاووش خوان دوباره جلوی او به چاووشی خوانی می پرداخته است.
آئین شیرازیها و زیارت شاهچراغ(ع)
شیرازیها نیز از قدیم آئینی برای بدرقه حجاج و در کل آداب رسومی برای تشرف به حج داشته اند که هم اکنون نیز برخی از آنها همچنان انجام می شود.
فقیری در خصوص این آئین نیز بیان کرد: در شیراز رسم است که فردی که قصد تشرف به خانه خدا را دارد در ابتدای امر به یک روحانی مراجعه و خمس و زکات مالش را برآورد و پرداخت می کرده و بعد از این کار مهریه همسر خود را نیز پرداخت می کند که در برخی مواقع نیز همسر مهریه خودش را می بخشد.
این کارشناس فرهنگ مردم افزود: بعد از این کار زائر به امامزاده های شیراز مانند احمد ابن موسی "شاهچراغ"(ع) و... رفته و زیارتی می کند و از این امامزادگان برای سفر اجازه می گیرد.
فقیری با اشاره به اینکه در باور مردم این چنین است که گفته می شود برای سفر حج باید فرد طلبیده شود افزود: حاجی بعد از زیارت امامزادگان از تمامی اقوام، نزدیکان و آشنایان خداحافظی کرده و حلالیت می طلبد که در این بین برخی از اقوام برای حاجی سر راهی مانند جعبه پسته و بادام گرفته و به او می دهند.
وی اظهار داشت: اما پس از اینکه حاجی به سفر می رود رسم است که در روز سوم سفر برای او آش پس پا(پشت پا) پخته و این آش بین همسایگان و اقوام و آشنایان تقسیم می شود.
این محقق شیرازی همچنین بیان کرد: در طول مدت سفر نیز رسم است که اقوام و آشنایان خانواده حاجی را رها نکرده و مرتب به دیدار آنها می روند تا جای خالی حاجی احساس نشود.
فقیری بیان کرد: بعد از اینکه حاجی از مکه بازگشت دوستان و خانواده وی به استقبال او رفته و حاجی را تا در منزلش بدرقه می کنند و در جلوی منزلش گوسفندی را نیز قربانی می کنند و آنهایی که به دیدار حاجی می آیند برای او هدایایی آورده و حاجی نیز دیده هایش را برای آنها تعریف می کند و همچنین حاجی سوغاتی را که با خود آورده برای آنهایی که به دیدارش آمده اند می دهد.
وی گفت: در این چند روز که افراد به دیدار حاجی می آید او شام می دهد که به آن ولیمه نیز می گوید.
آداب و رسوم ایلات قشقایی
البته در این میان آداب و رسوم ایلات قشقایی نیز در استان فارس جالب است و در این خصوص آئینی ویژه خود را اجرا می‌کنند.
فقیری در این خصوص نیز بیان کرد: قشقایی ها یک روز قبل از عید قربان گوسفند سفیدی که باید بره باشد را به سیاه چادرهای خود بسته و صبح روز بعد کارد مخصوصی که برای قربانی کردن است را گرفته و به فردی که پرهیزگار و با حسن است می‌دهند تا با خواندن دعایی آن را تطهیر کند.
وی گفت: برای این رسم گودالی کوچک حفر می شود و سر بره در گودال قرار می دهند و قبل از ذبح، دست و پایش را بسته و میان سمهایش را تمیز کرده، در چشمانش سورمه کشیده و سپس یک حبه قند در دهانش گذاشته و بعد آن را ذبح می کنند.
نظر شما