كاش خواب هيچ كودكي كابوس نداشت !

 كارشناسان چه مي گويند

بر اساس آمارهاي سال 75 در حال حاضر حدود 9 ميليون كودك در كشور وجود دارد كه  با توجه به اهميت دوران شكل گيري شخصيت فرد كه حدود 70 درصد در كودكي و 30 درصد در نوجواني شكل مي گيرد سرمايه گذاري در زمينه كودك و نوجوان پر فايده ترين سرمايه گذاري محسوب مي شود،  بنابراين با تربيت كودك خلاق و سالم مي توانيم براي فرداي جامعه افرادي سالم تر و موفق تر داشته باشيم زيرا بيشتر مشكلات و هنجارهاي افراد در سنين بزرگسالي از دوران نوزادي و خرد سالي آنها منشاء مي گيرد.

امروزه تربيت كودكان به دليل تغييراتي كه ناشي از ارتباطات سريع و گسترده جهاني است يكي از چالش هاي فراروي خانواده ها است ،  ارتباطات در زمينه هاي مختلف به ويژه در مورد شيوه هاي تربيتي كودكان چالش هايي را به وجود آورده و نظام تربيت سنتي خانواده ها را دچار دگرگوني كرده و اين دگرگوني در حالي است كه تا كنون نتوانسته نظام ديگري را در عمل جايگزين كند و اين موضوع مسائل و مشكلات فراواني را براي خانواده ها و حتي كودكان به وجود آورده است .

طبق نظريه روانشناسان دوازده سال اول زندگي يك شخص از لحاظ فراگيري زبان دوران تطبيق محسوب مي شود و بعد از آن دوران ياد گيري است ،  به صورتي كه در دوازه سال اول زندگي شخص ضمن فراگيري زبان فراگرفته شده خود را به محيط اطراف تطبيق مي دهد و سيستم فكري اش شكل مي گرد زماني اين نظام فكري و تطبيقي تكميل مي شود كه سواد آموزي شخص به زبان مادري تكميل گردد يعني علاوه بر فراگيري كامل تكلم به زبان مادري ، خواندن و نوشتن را نيز ياد بگيرد متاسفانه  اين فاجعه اي است كه براي بيش از پنجاه درصد از كودكان ايراني اتفاق مي افتد يعني سيستم آموزشي ايران كودكاني را تربيت مي كند كه سيستم فكري تطبيقي آنها به طور كامل شكل نگرفته است. 

توجه به مشكلات و مسائل مادي ، معنوي و رواني كودكان به معناي تربيت منابع سالم انساني است و هرگاه اين رويكرد در جامعه اي مورد غفلت قرار گيرد عواقب سوء آن آسيب هاي اجتماعي را پديد مي آورد كه موجب گسستگي و انحطاط اخلاقي جامعه خواهد شد .

به اعتقاد كارشناسان مسائل اجتماعي ، 70 تا 80 درصد رشد تفكر و خلاقيت در دوران پيش از دبستان شكل مي گيرد اما در مقطع دبستان نظام آموزشي ما مبتني بر خصوصيات كودكان نيست و خلاقيت وتفكر خلاق و انتقادي را در كودكان كنار مي گذارد و تنها بر اساس حافظه عمل مي كند كه اين امر باعث از بين رفتن خلاقيت در نوجوانان و جوانان مي شود .

متاسفانه شرايط برخورد با قشر كودك و نوجوان در حال حاضر به گونه اي است كه  گاه شاهد تضييع حقوق آنها از سوي بزرگسالان هستيم به طوري كه كارشناسان حقوقي عنوان مي كنند كه  در حمايت از حقوق كودكان غفلت شده است .

وا داشتن كودكان و نوجوانان به مشاغل ناپسند تكدي گري و ... نوعي بهره كشي ظالمانه است كه بعضي مواقع به صورت باندي نيز انجام مي پذيرد.

به عقيده كارشناسان يكي از معضلات حال حاضر مربوط به كودكان حاشيه نشيني است كه ساعاتي بسياري را در طول روز ودر شرايط نا مناسب به منظور كمك به درآمد خانواده كار مي كنند  . بخشي از اين كودكان به كار در مراكز توليدي ، كارخانه ها و كارگاهها و منازل و عده اي نيز به كار در خبابان مشغولند  تعداد زيادي از كودكان  نيز به دليل مشكلات اقتصادي توسط خانواده ها  وادار يا تشويق به كار مي شوند .

اين كودكان از تحصيل باز مي مانند و غالبا در شرايط سختي مشغول به كار هستند كه براي رشد و سلامتشان زيان آور است در حقيقت بسياري از كودكاني كه در خيابان مشغول واكس زدن ، گل فروشي ، روزنامه فروشي هستند كارگران خيابان اند .

بررسي ها نشان مي دهد تعدادي از اين كودكان در چنگ قاچاقچيان و سوداگران انسان و مواد مخدر گرفتار مي شوند و اين در حالي است كه  قوانين بين المللي كار و همچنين قوانين كار در ايران كودكان را از طريق تعين حداقل سن براي اشتغال به كار و تدوين مقررات مناسب در ارتباط با ساعات و شرايط كار منع كرده است اما در ايران و بسياري از كشورهاي جهان هنوز شاهد افزايش روز افزون شمار كودكان شاغل هستيم.

علي رغم اينكه سازمان بهداشت جهاني  تمام  افراد زير 18 سال را كودك به شمار آورده و هر گونه كار اين كودكان را ممنوع دانسته است اما با اين حال فقر مالي و نياز مهمترين دليل وارد بازاركار شدن اين كودكان است،  از سوي ديگر نيز  تقاضا براي نيروي كار ارزان،  بدون بيمه و ماليات و ... بازار كار كودكان را رونق بخشيده  و سبب  جذب روز افزون آنها از سوي كارفرمايان شده است.

به گفته نماينده يونيسف هر ساله در سراسر جهان متجاوز از 10 ميليون كودك جان خود را بر اثر ابتلا به بيماريهاي قابل پيشگيري از دست مي دهند ،  بيش از 150 ميليون كودك در سراسر دنيا از سوء تغذيه رنج مي برند ،  2 ميليون كودك جان خود را در جنگهاي 10 ساله اخير از دست داده اند و همچنين متجاوز از 120 ميليون كودك كه در سنين مدرسه هستند ،  هرگز به مدرسه نمي روند .

در ميان جمعيت كودكان جهان به ويژه آنهايي كه در كشورهاي در حال توسعه زندگي مي كنند ، اكثرا دختران از حقوق جهاني خود محروم هستند و به همين دليل امسال يونيسف در گزارش ساليانه  وضعيت كودكان جهان تاكيد فراواني بر آموزش دختران نهاده و و تلاش خود را در زمينه تشويق دولت ها و نهاد هاي اجتماعي در جهت  آموزش دختران  در تمام دنيا معطوف داشته است  و اين در حالي است كه در برخي نقاط كشور ما نحوه برخورد با دختران تاسف بار است .

در كشور ما  نيز در مناطق محروم از جمله سيستان و بلوچستان و هرمزگان هنوز درصد قابل توجهي از دختران از نعمت تحصيل محروم هستند كه با توجه به امكانات و منابع موجود در كشور ، مطمئنا با فرهنگسازي صحيح  مي توان اصل ارزشمند آموزش براي همه را  به اجرا رساند . 

با توجه به اينكه پديده كودك آزاري  در كشور به صورت انفجاري در حال افزايش است پرداختن به اين موضوع از هر حيث داراي اهميت فراوان مي باشد به طوري كه امروزه كم و بيش اخباري از آزار كودكان توسط والدين ، ناپدري يا نا مادري ، بردار ، خواهر و افراد غريبه را مي شنويم و متاثر مي شويم اما نكته اي كه وجود دار اين است كه فقط تاثير و دلسوزي به تنهايي كافي نيست ، بلكه مي بايست در اين راه اقدامات مناسبي صورت بگيرد تا از شدت اين وضعيت ناهنجار كاسته شود .

بر اساس طرح حمايت از كودكان و نوجوانان تمامي افرادي كه به سن 18 سال تمام نرسيده اند از حمايت هاي قانوني بهره مند مي شوند ايران نيز به عنوان كشوري كه كنواسيون حقوق كودك را امضاء كرده مانند ساير جوامع ملزم به رعايت مفاد اين كنواسيون وارايه گزارش است .

دربخشي از اين طرح هفت ماده اي ، هر نوع اذيت و آزار كودكان و نوجوانان كه موجب صدمه جسمي رواني يا اخلاقي آنان شود ممنوع است و مرتكب آن به سه ماه و يك روز تا شش ماه حبس و يا اينكه تا سقف 10 ميليون ريال جزاي نقدي محكوم مي شود .

طبق ماده 5 طرح مذكور كودك آزاري از جرايم عمومي محسوب مي شود و احتياج به شاكي خصوصي ندارد بنابراين طرح علاوه بر مرجع قضايي ذي ربط ، سازمان بهزيستي كشور نيز حق طرح شكايت در محاكم دادگستري در مورد كودك آزاري را خواهد داشت .

ماده ششم اين طرح حاكي از آن است كه كليه افراد و موسسات و مراكزي كه به نحوي مسئوليت نگهداري و سرپرستي كودكان را بر عهده دارند مكلف هستند به محض مشاهده موارد كودك آزاري مراتب را جهت پيگيرد قانوني به مقامات صالح قضايي اعلام كنند وتخلف از اين تكليف موجب حبس تا 6 ماه و يا جزاي نقدي تا پنج ميليون رسال خواهد بود .

روان شناسان اجتماعي معتقدند كودكان مظلوم ترين و آسيب پذير ترين قشر جامعه هستند و  در بسياري موارد قادر به دفاع از حقوق خود نبوده و در ضمن نسبت به اين حقوق آشنايي ندارند به گونه اي كه تحقيقات وزارت بهداشت و تعدادي از متخصصان و روان پزشكان بر كودكان نشان مي دهد 12 درصد از كودكان مورد مطالعه داراي سابقه آزار جسمي و فيزيكي بوده اند .

اين تحقيق كه در سه مركز تخصصي ، درمانگاهي و بيمارستاني كودكان انجام شد ، نشان مي دهد كه كودكان پسر بيشتر از دختران در معرض آزار جسمي و تنبيه فيزيكي قرار دارند .

تنبيه بدني كودك با كمر بند ، پرتاب كردن كودك ، و نيشگون گرفتن ، از جمله  موارد تنبيه اعمال شده عليه كودكان در اين تحقيق بوده در حقيقت كودك آزاري ريشه فرهنگي دارد .

روز جهاني كودك و حرفهاي نگفتني...

اي كاش مي شد در روز جهاني كودك از كودك آزاري حرفي نزد. اي كاش مي شد در روز جهاني كودك به همه كودكان دنيا يك شاخه گل و يك سبد پر از محبت هديه داد. اي كاش مي شد كابوس جنگ را از تمام خواب هاي كودكان پاك كرد و اي كاش مي شد در روز جهاني كودك كاري كرد كه به تمام كودكان جهان خوش بگذرد.

به دست آوردن دل كوچك كودكان كار چندان سختي نيست، همانطور كه لرزاندن قلب كوچكشان در سينه هم كار سختي نيست. اي كاش هميشه بتوانيم دلشان را به محبتي به دست آوريم و قلبشان را به نگاهي مملو از عشق بلرزانيم.

و اي كاش خواب هيچ كودكي كابوس نداشت.