"ستار سلطانشاهی" در ادامه نشست "تحولات بوسنی" در مهر در توضیح شرایط کلی پس از انتخابات اخیر بوسنی اظهار داشت: در نهایت "باقر عزت بگوویچ"، "کومچیچ" و "رادمانوویچ" به عنوان سه عضو شورای ریاست جمهوری بوسنی برای چهار سال انتخاب شده اند که هر کدام از آنها برای دو دوره موقت 8 ماهه ریاست این شورا را بر عهده می گیرند.
اما در سطح پارلمانها در بخش صربسکا "سوسیال دموکراتهای مستقل" به رهبری "دودیک" همان حزبی که قبلا اکثریت کرسی ها را در اختیار داشت این بار هم اکثریت آرا را بدست آورد. در مقابل شاهد این بودیم که آرای حزب دموکراتیک صرب از انتخابات قبلی بهتر شده است. بنابر این مجلس در جمهوری صربسکا در اختیار حزب ملی گرای سوسیال دموکرات است.
وی تاکید کرد: در فدراسیون بوسنی شاهد تغییر صحنه سیاسی هستیم. بر این اساس حزب سنتی مسلمانان (اقدام دموکراتیک) که توسط عزت بگوویچ پدر بنیان نهاده شد شاهد ریزش آرا در پارلمان بود و در مقابل حزب سوسیال دموکرات به رهبری "لاگومجیا" توانست اکثریت کرسیهای پارلمان را در اختیار بگیرد. در اذهان عمومی این حزب وامدار حزب کمونیست یوگسلاوی سابق محسوب می شود.
البته در برهه فعلی مشاهده می شود که احزاب در بوسنی بسوی نگاه فرا قومیتی در حال حرکت هستند و حتی مشاهده می شود که استقبال مردم نیز از این احزاب بالا رفته است. براین اساس می بینیم که عضو کروات شورای ریاست جمهوری بوسنی نیز از حزب فرا قومیتی سوسیال دموکرات انتخاب می شود.
اما مطلب دیگر درباره حزب "برای بوسنی بهتر" به رهبری "رادومچیچ" بود که از تاسیس آن تنها 7 ماه می گذرد. این حزب علاوه بر اینکه در انتخاب عضو مسلمان شورای ریاست جمهوری رقابت سختی را با باقر عزت بگوویچ داشت، توانست در سطح مجالس کانتونها نیز آرای خوبی را بدست آورد. این حزب حزبی نو ظهور است که تصور می شود در آینده بوسنی جایگاه موثری ایفا خواهد کرد. رادومچیچ فردی مسلمان و متمول و صاحب روزنامه وزین و پرتیراژ "آواز" است. این روزنامه جایگاه موثری در میان افکار عمومی بوسنی دارد.
موضوع مهم دیگر درباره اهداف سیاسی احزاب مسلمان در بوسنی است. از جمعیت 3 میلیون و دویست هزار نفری بوسنی 35 تا 40 درصد مسلمان هستند، 28 تا 30 درصد صرب و 10 تا 15 درصد هم کروات هستند که مسلمانان از این لحاظ در اکثریت قرار دارند. در این میان مسلمانان در بوسنی در پی دولت مرکزی قدرتمند هستند اما صربها و کرواتها این گرایش را ندارند. دلیل این مسئله هم واضح است بر این اساس چون مسلمانان اکثریت را تشکیل می دهند در صورت وجود دولت مرکزی قوی مصالح خود را تامین شده می بینند اما در مقابل صربها و کرواتها نمی خواهند زیر بار این مسئله بروند.
"محمد جواد آسایش" سفیر سابق ایران در بوسنی نیز در این باره اظهار داشت: یکی از علل انتخاب باقر عزت بگوویچ جایگاه پدرش بود که جایگاه مهمی در بوسنی همچنان دارد. علت دیگر نیز در مواضع خود وی است که مواضعی به نسبت ملایم تر از سلاجیچ در برابر کرواتها و صربها دارد.
از سوی دیگر مردم بوسنی با توجه به وقایع گذشته برتری بگوویچ در برابر سلاجیچ را نوعی برتری سیاستهای ایران بر ترکیه در این کشور می دانند، زیرا به صورت سنتی ایران روابط خوبی با بگوویچ پدر داشت و سلاجیچ هم مورد حمایت آنکارا بوده است. اینها همه از مسائلی است که در انتخابات اخیر قابل توجه است.
سلطانشاهی در ادامه اظهار داشت: من مطلبی را می خواهم اضافه کنم که انتخابات اخیر نشان داد نمی توان چندان به نظرسنجیها توجه داشت. من البته عامل مهم دیگر در انتخاب باقر عزت بگوویچ را رابطه خوب وی با سازمان جامعه اسلامی بوسنی می دانم. چون این سازمان در بین مسلمانان نفوذ خوبی دارد و اکثر ائمه جماعات از این جامعه هستند.
مسئله دیگر این است که مسلمانان بوسنی، حزب سنتی اقدام دموکراتیک به رهبری باقر عزت بگوویچ را هویت خود می دانند که با توجه به فعالیتش در زمان جنگ مادر احزاب در بوسنی محسوب می شود.
وی با اشاره به سوابق گذشته باقر عزت بگوویچ 54 ساله اظهار داشت: وی سوابق آنچنان زیادی در فعالیت های سیاسی ندارد. بعد از درگذشت پدرش در حزب اقدام دموکراتیک حضور داشته ونماینده پارلمان بوسنی هم بوده است. وی را فردی میانه رو می شناسند که به مسائل دینی بیش از دیگر رهبران مسلمان در بوسنی پایبند است.
این کارشناس مسائل بوسنی در پاسخ به این سوال که نگاه باقر عزت بگوویچ نسبت به ایران چگونه است؟ اظهار داشت: تمامی احزاب در بوسنی یک سمپاتی نسبت به ایران دارند که بخشی از آن به کمک های ایران در دوره جنگ باز می گردد. بخش دیگر نیز به مسلمان بودن دو کشور ایران و بوسنی مرتبط است که عواطف میان ملت دو کشور را نزدیک کرده است. در هر حال احزاب بوسنی همگی خود را دوست و نزدیک جمهوری اسلامی می دانند اما با درصدی کمتر و یا بیشتر.
آسایش درباره تاثیر انتخاب دولت جدید بوسنی در روابط با ایران اظهار داشت: آنچه که مسلم است روابط ایران و بوسنی در دوران عزت بگوویچ گرمتر خواهد شد. اما باید به این مطلب هم توجه داشته باشیم که شورای ریاست جمهوری در بوسنی تمام قدرت را در اختیار ندارد و حتی در خود این شورا قدرت میان سه جریان تقسیم شده است.
اما مطلب مهم این است که جمهوری اسلامی ایران در آنجا با تمامی جریانها روابط خوبی دارد. اما به نظر می رسد روابط ایران و بوسنی در زمان حضور باقر عزت بگوویچ در شورای ریاست جمهوری بهتر شود به خصوص اینکه حمایت های بین المللی از بگوویچ بیشتر است.
اما در این میان ظرافتهایی نیز در روابط تهران و رهبر حزب سنتی اقدام دموکراتیک نیز وجود دارد چون معروف است که ایران از مواضع وی حمایت می کند و بگوویچ نیز از سوی دیگر به مواضع ایران توجه دارد که این در جامعه بوسنی که شامل صربها و کرواتها می شود مهم و حساس است.
این مسئله سابقه تاریخی هم دارد. همچنان که بگوویچ پدر روابط خوبی با جمهوری اسلامی ایران داشت و این مسئله حتی واکنش مقامات آمریکایی را نیز برانگیخته بود. در مجموع این عوامل باعث می شود که روابط ایران و بوسنی را در برهه پیش رو بهتر ارزیابی کنیم.
ادامه دارد...
نظر شما